Στο Βερολίνο και όχι στις Βρυξέλλες θα πρέπει να έχει κανείς στραμμένο το βλέμμα τις αμέσως επόμενες μέρες προκειμένου να δει το πιθανότερο εν μέρει περιεχόμενο της εξαγγελθείσας από την ΕΕ εφαρμογής της εθνικής ρήτρας διαφυγής με όχημα τις αμυντικές δαπάνες.
Και αυτό γιατί στο Βερολίνο, την Πέμπτη 13 Μαρτίου θα ξεκινήσει η συζήτηση στην Ολομέλεια της απερχόμενης Ομοσπονδιακής Βουλής για την αναθεώρηση του Συντάγματος στο σκέλος που αφορά το «φρένο χρέους» στην κατεύθυνση της χαλάρωσης του ή αλλιώς στην αύξηση του κρατικού δανεισμού, όπως θα προβλέπει η πολιτική συμφωνία των δύο εταίρων της εν αναμονή κυβέρνησης (CDU – SPD).
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η σχετική ψηφοφορία είναι προγραμματισμένη για την Τρίτη 18 Μαρτίου και εφόσον υπάρξει πλειοψηφία 2/3 (δηλαδή εφόσον συναινέσει με κάποιο τρόπο και το κόμμα των Πρασίνων το οποίο ξαφνικά χθες, 10 Mαρτίου 2025 είπε «όχι», ζητώντας εξαίρεση των αμυντικών δαπανών στο 1,5% του ΑΕΠ και όχι 1%, όπως προτείνουν CDU-SPD, προκειμένου να ψηφίσει υπέρ) όπως αναμένεται (με τις ψήφους του SPD, του CDU – CSU, αλλά και των Πρασίνων), θα συντελεστεί η θεσμοθετημένη -και μάλιστα σε συνταγματικό επίπεδο!- απόκλισης χώρας – μέλους της ΕΕ από το Σύμφωνο Σταθερότητας, το οποίο τέθηκε σε ισχύ μόλις τρεις μήνες πριν, δηλαδή τον Ιανουάριο του 2025.
Και αυτό πριν υπάρξει τελική συμφωνία σε επίπεδο ΕΕ σε σχέση με το ακριβές περιεχόμενο της εφαρμογής της εθνικής ρήτρας διαφυγής, για την οποία έδωσε το πρώτο πράσινο φως η έκτακτη σύνοδος κορυφής της ΕΕ στις 6 Μαρτίου.
Η επόμενη -τακτική- Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ είναι προγραμματισμένη στις 20 και 21 Μαρτίου 2025, δηλαδή δύο μέρες μετά την ψηφοφορία στην γερμανική Βουλή για την συνταγματική αναθεώρηση του φρένου χρέους.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Μ΄ άλλα λόγια, η τακτική Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ μπορεί να ξεκινήσει με κοινοβουλευτικά ειλημμένη -και όχι μόνο πολιτικά όπως συνέβη κατά την έκτακτη σύνοδο της 6ης Μαρτίου- την απόφαση για την χαλάρωση του φρένου χρέους της Γερμανίας με βασικό στόχο την αύξηση των δαπανών για την Άμυνα κατά 400 δισ. ευρώ και μάλιστα την επόμενη πενταετία, αλλά και την αύξηση των δαπανών για τις υποδομές κατά 500 δισ. ευρώ την επόμενη 10ετία.
Αυτό θα σημαίνει πως η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ θα έχει αποφασίσει να αποκλίνει από το Σύμφωνο Σταθερότητας στο σκέλος των δαπανών για έως 10 χρόνια, πριν η ΕΕ έχει αποφασίσει μία τέτοια δυνατότητα.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά όπως δήλωσε ο απερχόμενος Καγκελάριος της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς, μετά το πέρας της έκτακτης συνόδου κορυφής της ΕΕ, στις 6 Μαρτίου, μία τέτοια τελική (ευρωπαϊκή) απόφαση για το ακριβές πλαίσιο της δυνατότητας εφαρμογής της εθνικής ρήτρας διαφυγής «θα πάρει κάποιο χρόνο», με ορισμένες πηγές να «δείχνουν» τον ερχόμενο Ιουνιο, οπότε είναι προγραμματισμένη η μεθεπόμενη ευρω – Σύνοδος Κορυφής, δηλαδή με το αναμενόμενο σχηματισμό της νέας κυβέρνησης στη Γερμανία και την ψήφιση του πρώτου κρατικού προϋπολογισμού με βάση το χαλαρωμένο φρένο χρέους.
Μάλιστα, η πολιτική συμφωνία CDU – SPD με βάση την οποία θα τεθεί σε ψήφιση στις 18 Μαρτίου η συνταγματική αναθεώρηση του φρένου χρέους (και η πολιτική συμφωνία πίσω από αυτό) έρχεται απευθείας σε αντίθεση με το Σύμφωνο Σταθερότητας σε σχέση με το χρονικό διάστημα που αυτό προβλέπει τη δυνατότητα της εθνικής ρήτρας διαφυγής: Το Σύμφωνο προβλέπει πως η γενική (όχι η εθνική) ρήτρα διαφυγής μπορεί να ισχύει καταρχάς μόνο για 1 έτος, αν και για την εθνική δεν ορίζει κάποιο τέτοιο περιορισμό, ενώ είναι σαφές πως μπορεί σε κάθε περίπτωση (γενικής ή εθνικής ρήτρας διαφυγής) να δοθούν διαδοχικές παρατάσεις, αλλά αυτές δεν μπορούν να ξεπερνάνε το 1 έτος κάθε φορά!
Τι επιζητά η Γερμανία; Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Σολτς μετά τη σύνοδο κορυφής, «χρειαζόμαστε επίσης μια μακροπρόθεσμη λύση, γιατί δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε κάτι κάθε δύο ή τέσσερα χρόνια. Τα πράγματα που πρέπει να κάνουμε τώρα θα χρειαστούν πολύ περισσότερο χρόνο και γι’ αυτό χρειαζόμαστε μια μακροπρόθεσμη προοπτική. Αυτό θα πρέπει να συζητηθεί. Ωστόσο, πιστεύω ότι οι αποφάσεις που ετοιμάζονται τώρα στη Γερμανία μπορούν επίσης να είναι ένας δρόμος που ισχύει για την Ευρώπη συνολικά. Για παράδειγμα, όσον αφορά τα κριτήρια σταθερότητας, ένα ορισμένο επίπεδο στρατιωτικών δαπανών αποκλείεται για τα επόμενα χρόνια ή την επόμενη δεκαετία, ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε τις αλλαγές τώρα. Και πιστεύω ότι αυτό θα βρει τελικά υποστήριξη σε όλη την Ευρώπη».
Για όποιον δεν …κατάλαβε, η Γερμανία προτίθεται να δείξει το δρόμο στην Ευρώπη για το πως πρέπει να αλλάξει το Σύμφωνο Σταθερότητα, πριν… αλλάξει το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Ο γερμανικός δρόμος αυτός για την Ευρώπη έχει δύο ορόσημα:
1. Το πρώτο αφορά το χρόνο κατά τον οποίο θα μπορούσε να ισχύσει η εθνική ρήτρα διαφυγής και αυτός φτάνει ακόμη και την 10ετία και μάλιστα με ενιαίο τρόπο, δηλαδή χωρίς διαδοχικές παρατάσεις.
2. Το δεύτερο ορόσημο αφορά το εύρος των αμυντικών δαπανών οι οποίες θα μπορούσαν -κατά το γερμανικό δρόμο – να εξαιρεθούν και αυτός είναι μερικό και όχι καθολικό.
Σε σχέση με το τελευταίο, κος Σολτς ανέφερε παρακάτω πως «αυτό που εμφανίζεται τώρα ως συναίνεση στη Γερμανία (σ.σ. η πολιτική συμφωνία για τη συνταγματική αναθεώρηση κλπ.) δηλαδή ότι ένα ορισμένο μέρος των αμυντικών δαπανών δεν λαμβάνεται υπόψη στα κριτήρια σταθερότητας της Γερμανίας- μπορεί στη συνέχεια να αντιμετωπιστεί με τον ίδιο τρόπο σε όλη την Ευρώπη. Νομίζω ότι αυτός είναι ένας καλός τρόπος. Η συζήτηση για αυτό είναι πλέον ανοιχτή. Αυτό σίγουρα θα πάρει κάποιο χρόνο, αλλά κατά την άποψή μου αυτό είναι ήδη το σωστό και σημαντικό βήμα».
