Μια σύγκρουση ευρείας κλίμακας στην Ευρώπη «δεν αποτελεί πλέον φαντασίωση» και οι Ευρωπαίοι πρέπει να βρουν νέους τρόπους για να προετοιμαστούν οικονομικά για έναν τέτοιο πόλεμο στην γηραιά ήπειρο, προειδοποίησε την Τρίτη (9.4.2024) ο επικεφαλής της διπλωματίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), Ζοζέπ Μπορέλ.
«Ο πόλεμος σίγουρα διαφαίνεται γύρω μας (…) και ένας συμβατικός πόλεμος υψηλής έντασης στην Ευρώπη δεν αποτελεί πλέον φαντασίωση», δήλωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ σε ομιλία του στις Βρυξέλλες.
«Η Ρωσία απειλεί την Ευρώπη» μέσω του πολέμου στην Ουκρανία και των υβριδικών επιθέσεων σε κράτη μέλη της ΕΕ, πρόσθεσε.
«Δεν πρόκειται να ξεκινήσει αύριο, αλλά δεν μπορούμε να αρνηθούμε την πραγματικότητα», είπε στα πιο σαφή σχόλια του μέχρι σήμερα.
Οι παρατηρήσεις του έρχονται μετά τις πρόσφατες προειδοποιήσεις αρκετών Ευρωπαίων στρατιωτικών αρχηγών ότι η Ρωσία ενδέχεται να προσπαθήσει να υπονομεύσει το ΝΑΤΟ την επόμενη δεκαετία.
Από την έναρξη του πολέμου το 2022, οι Ευρωπαίοι έχουν αντιστρέψει δεκαετίες περικοπής των αμυντικών δαπανών και έχουν επιταχύνει τα σχέδια για την ενίσχυση της ικανότητας παραγωγής της αμυντικής βιομηχανίας τους.
Ωστόσο, οι ευρωπαϊκές προσπάθειες για την αύξηση των παραδόσεων όπλων στην Ουκρανία και τον επανεξοπλισμό των εγχώριων στρατιωτικών τους δυνάμεων έχουν αρχίσει έστω και με καθυστέρηση να κερδίζουν έδαφος, με το πιο ευαίσθητο ζήτημα να είναι η μελλοντική χρηματοδότηση περισσότερων αμυντικών επενδύσεων.
«Τα κράτη μέλη της ΕΕ δημιούργησαν έναν Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας, αλλά δεν τον χρηματοδότησαν», δήλωσε ο Μπορέλ, προσθέτοντας ότι ο οργανισμός είναι απαραίτητος λόγω της «δυαδικότητας μεταξύ εκείνων που έχουν γνώσεις σχετικά με τα όπλα και βγάζουν εδώ και χρόνια εκθέσεις στις οποίες κανείς δεν έδωσε σημασία».
Δεδομένου ότι η κατάσταση της ασφάλειας της Ευρώπης αποτελεί «υπαρξιακή κρίση», ο Μπορέλ σημείωσε την έλλειψη ταχύτητας στην εξεύρεση νέων τρόπων για την αύξηση των αμυντικών επενδύσεων.
«Χρειαζόμαστε ένα νέο διακυβερνητικό χρηματοδοτικό όχημα ανάλογο με αυτό που δημιουργήσαμε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης της ευρωζώνης».
Ορισμένοι ηγέτες της ΕΕ, με αιχμή του δόρατος την Εσθονία, ζήτησαν η χρηματοδότηση αυτή να αντληθεί από περισσότερο κοινό χρέος μέσω κοινών αμυντικών ομολόγων.
Μια άλλη πρόταση προβλέπει τα έσοδα από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν δεσμευτεί στην Ευρώπη να μεταφέρονται στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ειρήνης (EPF) ή από πιο ριζοσπαστικές εκκλήσεις κάνουν λόγο για χαλάρωση των κανόνων της Ένωσης που θα επέτρεπαν στον προϋπολογισμό της ΕΕ να χρηματοδοτεί τον εξοπλισμό.
Οι ηγέτες της ΕΕ πίεσαν επίσης τον Μάρτιο την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να προσαρμόσει την πολιτική της για τη χορήγηση δανείων στην αμυντική βιομηχανία.
Ωστόσο, οι περισσότερες από αυτές τις προσπάθειες θεωρούνται ανεπαρκείς για τη δημιουργία επαρκών οικονομικών δυνατοτήτων ώστε να αναχαιτιστεί η αναμενόμενη ανάγκη για περισσότερες αμυντικές δαπάνες μελλοντικά.
Ο Ζοζέπ Μπορέλ τοποθετήθηκε επίσης και για τον αυξανόμενο φόβο των Ευρωπαίων για μια πιθανή επιστροφή του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει απειλήσει να μην υπερασπιστεί τους συμμάχους του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη που δεν δαπανούν αρκετά για την άμυνα.
«Η ομπρέλα των ΗΠΑ, στην οποία βασιζόμαστε από τον Ψυχρό Πόλεμο, μπορεί να μην είναι πάντα ανοιχτή», δήλωσε ο αξιωματούχος.
«Ίσως, ανάλογα με το ποιος κυβερνά την Ουάσινγκτον, να μην μπορούμε να βασιστούμε στην Αμερική για να μας προστατεύσει».
«Στο πλαίσιο μιας συμμαχίας, οι προτεραιότητες για τα επιμέρους μέλη μπορεί να αλλάξουν», πρόσθεσε.