Οι διεθνείς αγορές κάθε άλλο φαίνεται πως θα συνέλθουν σήμερα (βλέποντας κανείς την κατάρρευση των ασιατικών δεικτών κλπ αλλά και ενώ αναμένεται ίσως σήμερα η αντίδραση της ΕΕ) από το διήμερο sell off που ακολούθησε τις ανακοινώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για επιβολή δασμών κατά… πάντων, στις 2 Απριλίου.
Ο πόλεμος των δασμών όχι μόνο δεν έχει… τελειώσει, αλλά αναλυτές να προειδοποιούν πως η εβδομάδα που ξεκινά σήμερα (07.04.2025) θα μπορούσε να εξελιχθεί για τις διεθνείς αγορές σε κραχ παρόμοιο με τη «Μαύρη Δευτέρα» του 1987. Αυτό δείχνουν εξάλλου τα ασιατικά χρηματιστήρια τα οποία άνοιξαν σήμερα (7.4.25) με γιγάντια πτώση, αλλά και τα futures των αμερικανικών δεικτών.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ανεξάρτητα από τα μεγέθη των μέχρι τώρα απωλειών, η κατεύθυνση των αγορών θα εξαρτηθεί από τις επόμενες κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ, και όχι μόνο, καθώς, για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) δεν έχει ακόμα ανακοινώσει τα δικά της αντίμετρα, τα οποία αναμένεται ενδεχομένως να προκαλέσουν περαιτέρω κλιμάκωση και από την πλευρά του Αμερικανού προέδρου.
Υπενθυμίζεται πως η «Μαύρη Δευτέρα» του 1987 προκλήθηκε από την εισαγωγή ενός νομοσχεδίου στις ΗΠΑ, το οποίο μείωνε τα φορολογικά οφέλη για τη χρηματοδότηση συγχωνεύσεων και εξαγορών επιχειρήσεων, σε συνδυασμό με στοιχεία για σημαντική διεύρυνση του αμερικανικού εμπορικού ελλείμματος, προκαλώντας απότομη πτώση του δολαρίου και άνοδο των αποδόσεων.
Το αποτέλεσμα ήταν να καταγραφούν σημαντικές απώλειες επί τρεις συνεδριάσεις στα διεθνή χρηματιστήρια, ενώ κατά την διάρκεια του Σαββατοκύριακου που οι αγορές ήταν κλειστές, συσσωρεύτηκε ο πανικός φτάνοντας τελικά στη «Μαύρη Δευτέρα» όπου ξέσπασε ένα σφοδρό κραχ που έριξε τον Dow Jones κατά 22%…
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Καθώς μέσα στο Σαββατοκύριακο ο Ντόναλντ Τραμπ δεν προχώρησε σε καμία κίνηση για να κατευνάσει τις αγορές και παραμένει κάθετος στην σκληρή γραμμή για την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, οι φόβοι των αναλυτών προσανατολίζονται σε μία πιθανή επανάληψη του συμβάντος του Οκτωβρίου 1987.
Ποια είναι η μέχρι τώρα επίδραση των δασμών στις αγορές
Οι αγορές έκλεισαν την Παρασκευή 4 Απριλίου, με τις εταιρίες του S&P 500 να χάνουν χρηματιστηριακή αξία 5 τρισ. δολαρίων από την Τετάρτη που ο Αμερικανός πρόεδρος παρουσίασε τους σαρωτικούς δασμούς, ενώ οι επενδυτές κατέφυγαν στην ασφάλεια των αμερικανικών κρατικών ομολόγων.
Συνολικά στο διήμερο 3 – 4 Απριλίου 2025, ο Dow Jones υποχώρησε κατά 2.231 μονάδες, ενώ ο Nasdaq έκλεισε σε περισσότερο από 22,7% κάτω από το υψηλό ρεκόρ που είχε κλείσει στις 16 Δεκεμβρίου.
Και οι τρεις σημαντικότεροι αμερικανικοί χρηματιστηριακοί δείκτες υπέστησαν τις μεγαλύτερες εβδομαδιαίες ποσοστιαίες απώλειες από τον Μάρτιο του 2020, όταν η πανδημία «ξέσπασε» στις παγκόσμιες αγορές, ενώ και ο δείκτης μεταβλητότητας εκτοξεύτηκε στο 45,31, το υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2020.
Σημαντική ήταν και η κατρακύλα των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων, με τον πανευρωπαϊκό δείκτη Stoxx 600 να κλείνει την Παρασκευή 10% χαμηλότερα από το ιστορικό ρεκόρ που είχε σημειώσει μόλις ένα μήνα πριν, στις 3 Μαρτίου ενώ ιδιαίτερα βαριές ήταν οι απώλειες των τραπεζικών μετοχών. Αντίστοιχα, μεγάλες «βουτιές» κατέγραψαν και οι τιμές του πετρελαίου κατά 13% αλλά και άλλων εμπορευμάτων.
Με τις χρηματιστηριακές αγορές να παραμένουν κλειστές για το Σαββατοκύριακο, τώρα όλα τα μάτια είναι στραμμένα στις πρώτες ενδείξεις για το πώς θα ανοίξουν σήμερα οι αγορές, και ιδιαίτερα η Wall Street που βρίσκεται στο επίκεντρο της κατάρρευσης.
Αυτές θα φανούν από την προαγορά, δηλαδή από τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται μεταξύ 8 π.μ. και 9:30 π.μ. ώρα Νέας Υόρκης, (3 μ.μ. με 4.30 μ.μ. ώρα Ελλάδος), αν και επιτρέπεται πρόσβαση στις προχρηματιστηριακές συναλλαγές ακόμα και από τις 4 π.μ. (11 π.μ. ώρα Ελλάδας).
Τα σενάρια για την αντίδραση της ΕΕ στους δασμούς Τραμπ
Οι πρώτες αντιδράσεις στους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ ήταν σχετικά άμεσες, με την Κίνα να ανακοινώνει την Παρασκευή ότι θα επιβάλει πρόσθετες εισφορές ύψους 34% στα αμερικανικά προϊόντα, επιβεβαιώνοντας τους φόβους των επενδυτών ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ένας ολοκληρωμένος εμπορικός πόλεμος και ότι η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει με ύφεση, με την JP Morgan να ανεβάζει την πιθανότητα στο 60%.
Αυτό που εκκρεμεί είναι η απάντηση της ΕΕ, η οποία αντιμετωπίζει εισαγωγικούς δασμούς 25% για τον χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητα και από την Τετάρτη «αμοιβαίους» δασμούς 20% για όλα σχεδόν τα άλλα αγαθά.
Οι δασμοί του Τραμπ καλύπτουν περίπου το 70% των εξαγωγών της ΕΕ προς τις ΗΠΑ, συνολικής αξίας 532 δισ. ευρώ πέρυσι, ενώ ενδέχεται να ακολουθήσουν ακόμη δασμοί για τον χαλκό, τα φάρμακα, τους ημιαγωγούς και την ξυλεία.
Με την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ στις 3 Απριλίου, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προειδοποίησε άμεσα για αντίμετρα, ενώ ο επίτροπος εμπορίου, Μάρος Σέφτσοβιτς, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με Αμερικανούς ομολόγους του σε αναζήτηση μιας συμβιβαστικής λύσης η οποία θα μπορούσε να μειώσει τον οικονομικό αντίκτυπο από τους δασμούς. Σε κάθε περίπτωση, η ΕΕ ετοιμάζει την δική της απάντηση.
Το Λουξεμβούργο φιλοξενεί σήμερα την πρώτη πολιτική συνάντηση σε επίπεδο ΕΕ μετά την ανακοίνωση των σαρωτικών δασμών από τον Τραμπ, με τους υπουργούς Εμπορίου να συζητούν σχετικά με τις επιπτώσεις και τον καλύτερο τρόπο αντίδρασης.
Στην ίδια Σύνοδο, η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει ενώπιων των Ευρωπαίων υπουργών τις προτάσεις της για τον κατάλογο των αμερικανικών προϊόντων που θα πληγούν με επιπλέον δασμούς. Οι προτάσεις, σύμφωνα με το Reuters, θα αφορούν το αμερικανικό κρέας, δημητριακά, κρασί, ξύλο και ρούχα, καθώς και τσίχλες, οδοντικό νήμα, ηλεκτρικές σκούπες και χαρτί τουαλέτας.
Η Κομισιόν έχει προβλέψει δασμό 50% στο μπέρμπον από τις ΗΠΑ, γεγονός που ώθησε τον Τραμπ να απειλήσει με αντίτιμο 200% στα αλκοολούχα ποτά της ΕΕ, με τους εξαγωγείς κρασιού από Γαλλία και Ιταλία να εκφράζουν την ανησυχία τους.
Ζητούμενο για την ΕΕ είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σύμπνοια μεταξύ των κρατών μελών, έτσι ώστε να είναι ισχυρή η πίεση στον Ντόναλντ Τραμπ και να είναι «ανοικτός» σε διαπραγματεύσεις και υποχωρήσεις.
Διαβουλεύσεις για διαχείριση της κατάστασης γίνονται και σε εθνικό επίπεδο, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να εξαγγέλλει πως σήμερα συγκαλείται το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής με την παρουσία του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη, προκειμένου να εκτιμηθεί «ποια πρέπει να είναι η εθνική μας αντίδραση, πως πρέπει να τοποθετηθούμε στα πλαίσια της ευρωπαϊκής ένωσης απέναντι σε αυτή τη μεγάλη διαφαινόμενη οικονομική κρίση, αλλά και τι μπορούμε να κάνουμε και εμείς για να μπορέσουμε να θωρακίσουμε και να προστατεύσουμε την εξωστρέφεια της δικής μας οικονομίας».
