Μια δύσκολη εξίσωση καλούνται να λύσουν οι ΕΕ και Βρετανία σε σχέση με το μέτωπο για την Ουκρανία.
Η δυσκολία αυτής της εξίσωσης έγκειται στο γεγονός ότι ενώ φαίνεται να μπορούν (ΕΕ και Βρετανία) να δώσουν επιπλέον οικονομική βοήθεια στην Ουκρανία, το μεγαλύτερο μέρος αυτής θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να καλύψει τις τρύπες του προϋπολογισμού της εμπόλεμης χώρας, ενώ το κομμάτι που περισσεύει για την άμυνα, δεν μπορεί να δαπανηθεί πάρα μόνο αν αναλάβουν και οι ΗΠΑ να εκτελέσουν τις σχετικές παραγγελίες όπλων.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Εξάλλου, χωρίς το σύστημα πληροφοριών των ΗΠΑ δεν μπορεί να είναι επαρκής η άμυνα της Ουκρανίας, αλλά ούτε των ΗΠΑ.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κίρ Στάρμερ δήλωσε σήμερα Κυριακή (2.3.2025) ότι μίλησε με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου για να προσπαθήσει να αναζωογονήσει τις διπλωματικές συνομιλίες, οι οποίες υπέστησαν μεγάλο πλήγμα μετά τη δημόσια σύγκρουση μεταξύ των προέδρων των ΗΠΑ και της Ουκρανίας την Παρασκευή (28.2.2025), αναφέρει η Wall Street Journal.
«Έχουμε πλέον συμφωνήσει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο μαζί με τη Γαλλία και ενδεχομένως ένα ή δύο άλλα κράτη θα συνεργαστούν με την Ουκρανία για ένα σχέδιο που θα σταματήσει τις μάχες και στη συνέχεια θα συζητήσουμε αυτό το σχέδιο με τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Στάρμερ σήμερα. Ηγέτες από περίπου 18 χώρες θα συναντηθούν σήμερα στο Λονδίνο για να προσπαθήσουν να χαράξουν μια πορεία προς τα εμπρός για την Ουκρανία και να συζητήσουν πώς η Ευρώπη μπορεί να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για τη χρηματοδότηση της δικής της άμυνας απέναντι σε μια πιο απομονωτική Αμερική.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους προς την Ουκρανία μετά τη συνάντηση που είχαν στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή και η οποία οδήγησε σε μια ασυνήθιστη διαμάχη on camera μεταξύ του Τραμπ και του Ζελένσκι. Οι ίδιοι προσέφεραν στον Ζελένσκι και την Ουκρανία την υποστήριξή τους και δήλωσαν ότι θα διασφαλίσουν ότι η Ουκρανία δεν θα μείνει μόνη της.
Ο Στάρμερ προσπαθεί να μεσολαβήσει για μια συμφωνία που θα μπορούσε να κατευνάσει τόσο το Κίεβο όσο και την Ουάσιγκτον. Χωρίς την Ουάσιγκτον στο πλευρό της, η Ουκρανία θα πρέπει να στηριχθεί περισσότερο στους Ευρωπαίους συμμάχους της και στη δική της εγχώρια αμυντική παραγωγή. Θα μπορούσε πιθανότατα να διατηρήσει την τρέχουσα μαχητική της δύναμη για τουλάχιστον μερικούς μήνες, σύμφωνα με τη WSJ. Μετά από αυτό, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ελλείψεις σε πυρομαχικά και να χάσει την πρόσβαση σε ορισμένα από τα πιο εξελιγμένα όπλα της.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας δήλωσε ότι θέλει να επιτύχει μια «διαρκή ειρήνη» στην Ουκρανία, η οποία θα βασίζεται στην ενίσχυση του στρατού της Ουκρανίας, σε μια ευρωπαϊκή ειρηνευτική δύναμη επί του εδάφους και σε αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας για να αποτρέψει τη Ρωσία από το να προσπαθήσει να εισβάλει ξανά. H Βρετανία δήλωσε το χθες Σάββατο (1.3.2025) ότι θα δώσει περίπου 2,8 δισ. δολάρια σε δάνεια στην Ουκρανία για τη χρηματοδότηση του στρατού της.
Οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν αν η Ευρώπη μπορεί να υποστηρίξει τη ρητορική της ενισχύοντας την υποστήριξη προς την Ουκρανία, αν η Ουάσινγκτον αποχωρήσει.
Στο παρελθόν, ο Ζελένσκι ήταν επιφυλακτικός ως προς την ικανότητα της Ευρώπης να δράσει μόνη της για την υπεράσπιση της Ουκρανίας. Έχει πει σταθερά ότι οι ΗΠΑ, θα χρειαστεί να αποτρέψουν το Κρεμλίνο από το να επιτεθεί ξανά στη χώρα του στο μέλλον, αν υπάρξει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Το τόνισε και πάλι την Παρασκευή στη συνάντησή του με τον Τραμπ.
Οι ΗΠΑ έχουν στείλει σχεδόν 70 δισ. δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια -εξοστρακίζοντας τις συνεισφορές οποιουδήποτε άλλου συμμάχου του Κιέβου- από την έναρξη του πολέμου, σύμφωνα με τον Ζελένσκι. Ωστόσο, τα ευρωπαϊκά έθνη αύξησαν σταθερά την υποστήριξή τους καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν δώσει πάνω από 50 δισ. δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια.
Πέρυσι, η ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Νορβηγία μαζί έδωσαν στην Ουκρανία περίπου 25 δισ. δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια – περισσότερα από όσα έστειλαν οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τη WSJ.
Εν τω μεταξύ, η Ουκρανία έχει επεκτείνει σημαντικά την εγχώρια βιομηχανία όπλων της, παράγοντας όπλα αξίας 30 δισ. δολαρίων ετησίως, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους. Πέρυσι, η χώρα παρήγαγε 1,5 εκατομμύριο μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία έχουν διαδραματίσει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στις γραμμές του μετώπου, επιτρέποντας στην Ουκρανία να συγκρατήσει τις ρωσικές δυνάμεις με ελάχιστες απώλειες. Η Ουκρανία λέει ότι μπορεί να παράγει 3.000 πυραύλους και 30.000 μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλου βεληνεκούς φέτος.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, πριν εγκαταλείψει το αξίωμά του, έστειλε όπλα από τα υπάρχοντα αμερικανικά αποθέματα και υπέγραψε συμβόλαια με την αμερικανική αμυντική βιομηχανία για την παροχή πυρομαχικών, αναχαιτιστών αεράμυνας και άλλου υλικού. Δεν ήταν άμεσα σαφές εάν ο Τραμπ θα μπορούσε να σταματήσει κάποιες από αυτές τις προμήθειες, εάν το επέλεγε.
Ορισμένα προηγμένα αμερικανικά όπλα, όπως τα συστήματα αεράμυνας και οι βαλλιστικοί πύραυλοι επιφανείας-επιφανείας, θα είναι αδύνατο να αντικατασταθούν από την Ουκρανία βραχυπρόθεσμα μόλις αρχίσουν να εξαντλούνται οι προμήθειες. Η Ευρώπη δεν παράγει αρκετά από αυτά.
«Ακόμα και ένας χρόνος μάχης χωρίς τις ΗΠΑ θα ήταν ένα σημαντικό επίτευγμα και μια σημαντική επίπληξη για την κοντόφθαλμη προσέγγιση του Τραμπ», δήλωσε ο Μίκολα Μπιελίσκοφ, ανώτερος αναλυτής μιας ουκρανικής φιλανθρωπικής οργάνωσης που έχει προμηθεύσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στον στρατό. Πρόσθεσε ότι φαίνεται σαν ο Τραμπ να «αναζητούσε μια δικαιολογία, αν όντως σχεδιάζουν να μηδενίσουν τη βοήθεια».
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η σύγκρουση μεταξύ του Ζελένσκι και του Τραμπ στην Ουάσινγκτον την Παρασκευή υπογράμμισε τον επείγοντα χαρακτήρα της επιτάχυνσης των εργασιών για την παροχή βοήθειας στην Ουκρανία.
Την Πέμπτη (6.3.2025), οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν σε έκτακτη σύνοδο κορυφής για την Ουκρανία και τα αμυντικά τρωτά σημεία της ηπείρου. Δύο εβδομάδες αργότερα, θα συγκεντρωθούν εκ νέου στις Βρυξέλλες για να λάβουν ή να υπογράψουν αποφάσεις.
Η ΕΕ έχει ήδη προβλέψει 30 δισ. ευρώ, που ισοδυναμούν με περίπου 31 δισ. δολάρια, για την Ουκρανία για φέτος, και μέρος από αυτά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως στρατιωτική βοήθεια. Αλλά μεγάλο μέρος αυτού του ποσού αναμένεται να πάει σε δημοσιονομική βοήθεια που χρειάζεται το Κίεβο για να πληρώσει μισθούς και να διατηρήσει τις βασικές υπηρεσίες, καθώς και σε πιθανή στρατιωτική βοήθεια.
Ορισμένοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες λένε ότι η ΕΕ θα πρέπει να δεσμευτεί ότι θα ανταποκριθεί στα 20 δισ. ευρώ στρατιωτικής βοήθειας που δόθηκαν πέρυσι στην Ουκρανία. Αλλά η επίτευξη συμφωνίας σχετικά με αυτό πριν από τη σύνοδο στις Βρυξέλλες σε δύο εβδομάδες θα αποτελέσει πρόκληση, δεδομένου ότι οι περισσότεροι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να υποστηρίξουν ένα τέτοιο σχέδιο.
Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Σουηδία, η Δανία, η Πολωνία και η Ισπανία, έχουν δεσμευτεί για συγκεκριμένη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Η Βρετανία και η Γαλλία έχουν ήδη εγγράψει δισεκατομμύρια σε πρόσθετη βοήθεια για το 2025. Η πίεση αυξάνεται στην Ευρώπη να κατασχεθούν σχεδόν 200 δισ. ευρώ σε δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται κυρίως στο Βέλγιο για να ενισχυθεί η υποστήριξη, αλλά η ιδέα εξακολουθεί να στερείται υποστήριξης από τις πιο ισχυρές χώρες της Ευρώπης.
«Σήμερα, έγινε σαφές ότι ο ελεύθερος κόσμος χρειάζεται έναν νέο ηγέτη», δήλωσε την Παρασκευή στο X η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας. «Εναπόκειται σε εμάς, τους Ευρωπαίους, να αναλάβουμε αυτή την πρόκληση».
Ο Τιμόφι Μιλοβάνοφ, πρόεδρος της Οικονομικής Σχολής του Κιέβου και πρώην υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης της Ουκρανίας, δήλωσε ότι η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει την Ουκρανία -συμπεριλαμβανομένης, ενδεχομένως, της αγοράς αμερικανικών όπλων για να τα στείλει στο Κίεβο. Αλλά είπε ότι είναι ένα ανοιχτό ερώτημα αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συνεχίσουν να στέκονται στο πλευρό της Ουκρανίας αν ο Τραμπ αρχίσει να τους πιέζει να υποχωρήσουν.
Σημείωσε ακόμη ότι ο Τραμπ έχει επιρροή στους Ευρωπαίους ηγέτες και θα μπορούσε ενδεχομένως να απειλήσει, για παράδειγμα, να τους αποκόψει από τις αμερικανικές πληροφορίες. «Αυτή τη στιγμή, η Ευρώπη δείχνει αλληλεγγύη και υποστήριξη», δήλωσε ο Μιλοβάνοφ. «Είναι λιγότερο ανεξάρτητοι από τον Τραμπ απ’ ό,τι νομίζουν».
