Στο επίκεντρο των προσπαθειών της Ουκρανίας για ενίσχυση της αμυντικής της βιομηχανίας βρίσκονται τα αναμενόμενα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), δήλωσε ο υπουργός Στρατηγικών Βιομηχανιών της Ουκρανίας, Ολεξάντρ Καμίσιν, μιλώντας στο Euractiv.
«Ο στόχος μας είναι να βρούμε περισσότερα κεφάλαια για να προμηθεύσουμε από τους Ουκρανούς παραγωγούς όπλων (…) βρήκαμε αρκετές πρωτοβουλίες που πιθανότατα θα πετύχουν», δήλωσε ο Καμίσιν στο περιθώριο του βιομηχανικού φόρουμ ΕΕ-Ουκρανίας στις Βρυξέλλες νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
«Όσον αφορά την κλίμακα και το κόστος, είμαστε αποτελεσματικοί και ικανοί να παράγουμε αρκετά – το μόνο πράγμα που λείπει είναι η χρηματοδότηση», πρόσθεσε.
Οι επιλογές χρηματοδότησης από την ΕΕ
Οι στόχοι της Ουκρανίας είναι να αντλήσει κεφάλαια της ΕΕ μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών.
Μια τέτοια θα ήταν η επέκταση των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ειρήνης έτσι ώστε να προμηθεύονται απευθείας από την βιομηχανία της Ουκρανίας τα κράτη που αφήνουν τον εν λόγω εξοπλισμό τους στην χώρα.
Μία δεύτερη λύση, θα ήταν η χρήση των έκτακτων κερδών από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, έως και 3 δισ. ευρώ, κάνοντας τις προμήθειες από την Ουκρανία μέρος αυτού του προγράμματος.
Μάλιστα, τα κράτη μέλη της ΕΕ κατέληξαν την Τετάρτη (8.5.2025) σε πολιτική συμφωνία που ανοίγει το δρόμο για τη χρήση των απρόσμενων κερδών από τα ρωσικά δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση της κοινής αγοράς όπλων για την Ουκρανία, με τις πρώτες πληρωμές να αναμένονται ήδη από τον Ιούλιο.
Η τρίτη πρωτοβουλία θα είναι η ένταξη των προμηθειών από Ουκρανούς παραγωγούς στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP).
Η Κομισιόν είχε προτείνει νωρίτερα φέτος να γίνει η Ουκρανία οιονεί μέλος του προγράμματος στήριξης της αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ, επιτρέποντάς της να έχει πρόσβαση στη βιομηχανία και στα κεφάλαια της Ένωσης, να προμηθεύεται στρατιωτικό εξοπλισμό από κοινού με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και να απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ για την από κοινού ιδιοκτησία.
Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το πρόγραμμα ενδέχεται να διαρκέσουν μέχρι το επόμενο έτος.
Αμυντική αντιστοίχιση
Η παραγωγή και η προμήθεια για τις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας έχει αποδειχθεί δύσκολη υπόθεση περισσότερο από δύο χρόνια μετά τον πόλεμο.
Το βιομηχανικό φόρουμ συγκέντρωσε 140 επιχειρήσεις από 25 χώρες και είχε ως στόχο να φέρει σε επαφή Ευρωπαίους και Ουκρανούς παραγωγούς όπλων, συμπεριλαμβανομένης της κρατικής Ukroboronprom και της ιδιωτικής βιομηχανίας.
Ακολουθεί την πρόσφατη κίνηση της ΕΕ προς την Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική (EDIS), η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση των βιομηχανικών ικανοτήτων ώστε η Ευρώπη να είναι έτοιμη για πόλεμο.
«Η βιομηχανία μας ήταν εδώ για να προωθήσει την τοπική παρουσία στην Ουκρανία, διότι αυτό φέρνει επίσης αξία στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία – είναι ο ταχύτερος τρόπος να καινοτομήσεις, να κάνεις τα πράγματα φθηνότερα και να τα κάνεις σε κλίμακα», δήλωσε ο Καμίσιν.
«Είμαστε εδώ όχι απλώς ζητώντας βοήθεια- είμαστε εδώ προωθώντας τη συνεργασία και τη συμπαραγωγή – αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να ανταποδώσουμε όλη τη βοήθεια που λαμβάνουμε και για την οποία είμαστε πολύ ευγνώμονες, από την ΕΕ και όλα τα άλλα κράτη που στέκονται δίπλα μας, για τώρα, για περισσότερες από 800 ημέρες».
Για να βοηθηθεί η συνεργασία να γίνει πιο αποτελεσματική, υπάρχουν «σχέδια να ανοίξει ένα γραφείο καινοτομίας της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας στο Κίεβο για να δομηθούν οι προσπάθειες με τον κατάλληλο τρόπο», δήλωσε ο Καμίσιν.
«Ακούμε ένα συνεχές ενδιαφέρον από ευρωπαϊκές και άλλες δυτικές χώρες για την από κοινού παραγωγή αμυντικής τεχνολογίας, κυρίως μη επανδρωμένων συστημάτων, είτε πρόκειται για εναέρια, ναυτικά, χερσαία ή υποβρύχια συστήματα».
«Ο καλύτερος τρόπος για να λειτουργήσει αυτό είναι να στείλετε την αμυντική σας βιομηχανία στην Ουκρανία και να ξεκινήσετε τοπική παρουσία, έρευνα και ανάπτυξη, συναρμολόγηση, παραγωγή και εξυπηρέτηση», πρόσθεσε.
Χρηματοδότηση της εγχώριας παραγωγής
Πριν από τον πόλεμο, η χώρα είχε μια μεγάλη βιομηχανία όπλων με εξαγωγικό προσανατολισμό, αλλά σήμερα παράγει κυρίως για δική της χρήση.
Ερωτηθείς σχετικά με τα αιτήματα αρκετών ουκρανικών εταιρειών για τη χορήγηση αδειών εξαγωγής, ο Καμίσιν δήλωσε ότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται επί του παρόντος.
«Εδώ και μισό χρόνο, πιέζω τη βιομηχανία μας να παράγει περισσότερα, επίσης επειδή τότε είχαμε ήδη δει ότι πράγματι μπορούμε να παράγουμε περισσότερα από όσα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε», δήλωσε ο Καμίσιν.
«Μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε τη βιομηχανία με αυτό που ονομάζουμε πρωτοβουλία Zbroyari (οπλοποιοί), όπου οι δύο πρώτες χώρες έχουν ήδη συμφωνήσει να χρηματοδοτήσουν την παραγωγή στην Ουκρανία», δήλωσε ο υπουργός.
Η Δανία θα δαπανήσει 28,5 εκατ. δολάρια για την προμήθεια όπλων που κατασκευάζονται στην Ουκρανία και θα τα αφήσει στο Κίεβο για χρήση, ενώ ο Καναδάς είναι έτοιμος να αγοράσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη για 2,1 εκατ. δολάρια.
«Το ξεκλείδωμα κεφαλαίων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ειρήνης θα ήταν μια σπουδαία κίνηση για την ενίσχυση αυτής της πρωτοβουλίας. Μόλις αυτό λειτουργήσει, δεν χρειάζεται να ανοίξουμε τα σύνορα για εξαγωγές», δήλωσε ο Καμίσιν.
