Τεκτονικές αλλαγές στην αγορά φαρμάκου και των φαρμακείων κυοφορούνται στην Ευρώπη, μαζί και στην Γερμανία, μία από τις σημαντικότερες χώρες παραγωγής του κλάδου.
Οι αλλαγές αυτές έχουν δύο βασικά χαρακτηριστικά, με το πρώτο να είναι η μαζική επέκταση των διαδικτυακών πλατφόρμων πώλησης μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων και το δεύτερο η μετατροπή των κλασικών φαρμακείων σε φαρμακείων – «κέντρων υγείας» (δηλαδή πρωτοβάθμιας περίθαλψης).
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Handelsblatt, η μεγαλύτερη αλυσίδα καταστημάτων πώλησης ειδών προσωπικής φροντίδας «dm» θα εισέλθει στην διαδικτυακή αγορά μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Από το επόμενο έτος, η εταιρεία σκοπεύει να αποστέλλει στη Γερμανία φάρμακα χωρίς συνταγή από την Τσεχική Δημοκρατία.
Ερωτηθείς σχετικά, ο Σεμπάστιαν Μπάγερ (Sebastian Bayer), διευθύνων σύμβουλος μάρκετινγκ και προμηθειών της dm, επιβεβαίωσε στη Handelsblatt ότι η εταιρεία έχει ιδρύσει αντίστοιχη εταιρεία στην Τσεχική Δημοκρατία. Κύκλοι της αγοράς υποθέτουν ότι η έναρξη λειτουργίας της θα γίνει το καλοκαίρι του 2025, αλλά η dm δεν θέλει να δεσμευτεί για την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας.
«Σκοπεύουμε να πωλούμε στο διαδίκτυο μόνο τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα», τόνισε ο Μπάγερ, αλλά αυτό και μόνο θα ανοίξει μια νέα αγορά δισεκατομμυρίων για την εταιρεία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πέρυσι, οι πωλήσεις των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων στη Γερμανία ανήλθαν σε περίπου 6,2 δισ. ευρώ – υπολογιζόμενες με βάση τις τιμές πώλησης των κατασκευαστών. Σύμφωνα με στοιχεία του ινστιτούτου έρευνας αγοράς Iqvia, η αγορά αυξήθηκε συνολικά κατά 5% τους πρώτους εννέα μήνες του τρέχοντος έτους.
Η επιχείρηση ταχυδρομικών παραγγελιών με μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, καθώς και καλλυντικά και συμπληρώματα διατροφής, αυξήθηκε ακόμη ταχύτερα από την επιχείρηση στα φαρμακεία με τούβλα από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο. Αυξήθηκε κατά σχεδόν 10% σε περίπου 2,6 δισ. ευρώ.
Ο Μπάγερ επεσήμανε ότι η αγορά υγειονομικής περίθαλψης στη Γερμανία αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις, δηλώνοντας ότι «από τη σκοπιά των πολιτών, τα πράγματα γίνονται πιο ακριβά, αλλά όχι καλύτερα». Για την dm, το ερώτημα επομένως είναι τι μπορούμε να συνεισφέρουμε εάν υπάρξουν ρυθμιστικές αλλαγές, υποστηρίζουν στελέχη της εταιρείας. Η αλυσίδα φαρμακείων έχει ακόμη πολλή φαντασία ως προς το τι θα μπορούσε να προσφέρει σε αυτόν τον τομέα, σημειώνει η Handelsblatt.
Τα φαρμακεία χάνουν μερίδιο αγοράς
Με το δικό της διαδικτυακό φαρμακείο, η dm θα ανταγωνίζεται τόσο τa φυσικά καταστήματα όσο και τις εταιρείες ταχυδρομικών παραγγελιών. Τα φυσικά καταστήματα (φαρμακεία), ο αριθμός των οποίων έχει μειωθεί από περισσότερα από 20.000 σε λιγότερα από 17.300 τα τελευταία δέκα χρόνια, έχουν χάσει σημαντικό µερίδιο αγοράς από τα διαδικτυακά φαρμακεία για τα µη συνταγογραφούµενα φάρμακα τα τελευταία χρόνια. Το μερίδιό τους σε αυτόν τον τομέα είναι πλέον σχεδόν το ένα τέταρτο.
Σύμφωνα με τις προσδοκίες κύκλων της αγοράς, το μερίδιο αγοράς στον τομέα των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων μπορεί να κερδηθεί κυρίως μέσω ευνοϊκών τιμών και εκπτώσεων. Για τους Γερμανούς καταναλωτές, οι χαμηλές τιμές εξακολουθούν να αποτελούν το σημαντικότερο επιχείρημα για την ηλεκτρονική παραγγελία φαρμάκων, ακολουθούμενο από την υψηλή διαθεσιμότητα των προϊόντων, την ευρεία γκάμα προϊόντων και τη γρήγορη παράδοση. Αυτά είναι τα ευρήματα της φετινής μελέτης για την αγορά φαρμακείων από την εταιρεία συμβούλων διαχείρισης Sempora.
Σε συνεντεύξεις του, ο ιδιοκτήτης της dm, Κρίστοφ Βέρνερ (Christoph Werner), έχει επανειλημμένα τοποθετήσει τα φαρμακεία του ως μια πιθανή εναλλακτική λύση για την αγορά φαρμάκων έναντι των φυσικών καταστημάτων. Ενόψει της κατάρρευσης των φαρμακείων, ζητά μια ριζική αναδιοργάνωση της παροχής υγειονομικής περίθαλψης. «Τα φαρμακεία θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος της λύσης στη Γερμανία», υποστηρίζει ο Βέρνερ.
Θεωρεί την ψηφιοποίηση ως το κλειδί για αυτό. Αυτό που σήμερα απαιτεί έναν εγγεγραμμένο φαρμακοποιό θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις στο μέλλον, δήλωσε τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους στο βήμα των «Ημερών Καινοτομίας Λιανικού Εμπορίου» στο Heilbronn. Τα φαρμακεία θα μπορούσαν να αναλάβουν τουλάχιστον ορισμένες από τις υπηρεσίες εδώ, σύμφωνα με τον Βέρνερ. Για παράδειγμα, η αλυσίδα φαρμακείων βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με νεοφυείς επιχειρήσεις που προσφέρουν ιατρικές συμβουλές και υπηρεσίες μέσω εφαρμογής. Η τηλεϊατρική θα μπορούσε επίσης να είναι ένας τομέας, στον οποίο η dm θα μπορούσε να εμπλακεί στο μέλλον.
Ως μεγάλος ανταγωνιστής με κύκλο εργασιών (τζίρο) 12,4 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα, η dm μπορεί να διαπραγματευτεί καλύτερους όρους με τους κατασκευαστές από ό,τι οι μεμονωμένοι φαρμακοποιοί. Η αλυσίδα φαρμακείων είναι επίσης πιθανό να έχει πλεονέκτημα έναντι των εγχώριων εταιρειών ηλεκτρονικής ταχυδρομικής παραγγελίας, όπως η Medikamente-per-Klick, η Apodiscounter ή η Aponeo.
«Νομίζω ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά καλή στρατηγική κίνηση από την dm», λέει ένα ανώτατο διευθυντικό στέλεχος ενός φαρμακευτικού κατασκευαστή, «ειλικρινά εξεπλάγην που δεν το έκαναν πολύ νωρίτερα». Βλέπει το ηλεκτρονικό φαρμακείο της dm ως ένα ελκυστικό πρόσθετο κανάλι πωλήσεων για την εταιρεία του.
Οι Ολλανδοί κυριαρχούν στις επιχειρήσεις ταχυδρομικής παραγγελίας φαρμάκων
Για τον Κρίστοφ Βέρνερ, πρόκειται για την πρώτη ουσιαστική επέκταση του επιχειρηματικού μοντέλου από τότε που ανέλαβε τη διοίκηση της εταιρείας από τον πατέρα του πριν από πέντε χρόνια. Ο Γκετζ Βέρνερ (Götz Werner), ο οποίος πέθανε τον Φεβρουάριο του 2022, ίδρυσε την εταιρεία το 1973 και την επέκτεινε στο σημερινό της μέγεθος με περισσότερα από 4.000 καταστήματα στην Ευρώπη.
Το 2011, η dm πειραματίστηκε για πρώτη φορά με την πώληση αγαθών μέσω της Amazon. Ωστόσο, μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα η εταιρεία εγκαινίασε το πρώτο της ηλεκτρονικό κατάστημα – σημαντικά αργότερα από τον ανταγωνιστή της Rossmann. Σήμερα, η dm όχι μόνο αποστέλλει, αλλά προσφέρει και σταθμούς παραλαβής για τα προϊόντα που παραγγέλνει online σε πολλά καταστήματα.
Η γερμανική αγορά φαρμακευτικών προϊόντων ταχυδρομικής παραγγελίας διευθύνεται επί του παρόντος από τα δύο ολλανδικά φαρμακεία ταχυδρομικής παραγγελίας Shop Apotheke και Doc Morris. Οι πωλήσεις τους στη Γερμανία είναι ήδη δισεκατομμύρια και επομένως μπορούν να επωφεληθούν από τις οικονομίες κλίμακας.
Ωστόσο, είναι επίσης πιθανό να παρακολουθούν στενά τον νέο ανταγωνιστή dm. Ειδικά καθώς δεν αποκλείεται, αν επιτύχει, η εταιρεία φαρμακείων να βάλει στο στόχαστρο και την πολύ μεγαλύτερη αγορά των συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Η Shop Apotheke και η Doc Morris στοχεύουν επί του παρόντος να κατακτήσουν αυτή την αγορά με μια ψηφιακή διαδικασία εκτέλεσης ηλεκτρονικών συνταγών.
Η τοποθεσία στην Τσεχική Δημοκρατία, δηλαδή εκτός Γερμανίας, επιτρέπει στην dm να αποστέλλει φάρμακα ως εταιρεία. Στη Γερμανία, μόνο οι αδειούχοι φαρμακοποιοί επιτρέπεται να το κάνουν αυτό. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, μόνο μη συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορούν να αποστέλλονται στη Γερμανία από την Τσεχική Δημοκρατία. Ως εκ τούτου, ο διευθύνων σύμβουλος της dm Bayer ξεκαθαρίζει επίσης: «Ένα κατάστημα πώλησης φαρμακευτικών ειδών (σ.σ. Μη συνταγογραφούμενων) δεν είναι φαρμακείο». Τα φαρμακεία θα συνεχίσουν να εκπληρώνουν σημαντικό ρόλο στη Γερμανία.
Συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορούν επίσης να αποστέλλονται από την Ολλανδία, όπου εδρεύουν οι εταιρείες Shop Apotheke και Doc Morris. Ωστόσο, τότε θα πρέπει να λειτουργεί και ένα τοπικό φαρμακείο στην Ολλανδία, σύμφωνα με τους νομικούς κανονισμούς.
Η γερμανική αγορά φαρμακείων έχει ήδη προσελκύσει αρκετές φορές το ενδιαφέρον εταιρειών εκτός του κλάδου. Η αλυσίδα αρωματοποιίας Douglas, για παράδειγμα, εισήλθε στον επιχειρηματικό τομέα πριν από δύο χρόνια με την αγορά του μικρού ολλανδικού διαδικτυακού φαρμακείου Disapo έναντι 24,2 εκατ. ευρώ. Η τότε διευθύνουσα σύμβουλος της Douglas, Tina Müller, έβλεπε τεράστιες δυνατότητες για την εταιρεία στη γερμανική και ευρωπαϊκή αγορά φαρμακείων με συνολικό όγκο σε τριψήφιο αριθμό δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ωστόσο, η στρατηγική κατεύθυνση του ομίλου άλλαξε με την αλλαγή της διοίκησης της Douglas το 2023. Ο νέος διευθύνων σύμβουλος Σάντερ φαν ντερ Λάαν (Sander van der Laan) χώρισε τους δρόμους του με το διαδικτυακό φαρμακείο και φέτος. Η πώληση φαρμακευτικών προϊόντων δεν αποτελούσε μέρος της κύριας δραστηριότητας και δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου συνέργειες, δήλωσε ο φαν ντερ Λάαν στη Handelsblatt.
Πολλοί ειδικοί του κλάδου αναμένουν επίσης ότι ο γίγαντας των ταχυδρομικών παραγγελιών Amazon θα εισέλθει στη γερμανική αγορά φαρμακείων αργά ή γρήγορα. Η εταιρεία λειτουργεί ήδη φαρμακείο ταχυδρομικών παραγγελιών στις ΗΠΑ από τα τέλη του 2020 και πρόσφατα δημιουργεί εκεί όλο και περισσότερες τοποθεσίες φαρμακείων με τούβλα.
Στη Γερμανία, τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορούν επί του παρόντος να παραγγελθούν από την Amazon μέσω της λεγόμενης αγοράς. Εκεί προσφέρουν φάρμακα τα σταθερά και τα ηλεκτρονικά φαρμακεία. Η ίδια η Amazon δεν λειτουργεί ακόμη ως φαρμακείο, αλλά είναι ήδη ένας σημαντικός παίκτης. Σύμφωνα με προβλέψεις των συμβούλων διαχείρισης Kaske Group, η Amazon θα πραγματοποιήσει ήδη φέτος πωλήσεις ύψους περίπου 350 εκατομμυρίων ευρώ με μη συνταγογραφούμενα φάρμακα.
Η αλυσίδα φαρμακείων dm, από την άλλη πλευρά, προσφέρει ήδη πολλά μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Στην ενότητα «Υγεία» του ηλεκτρονικού καταστήματος dm, οι πελάτες μπορούν να βρουν περισσότερα από 1.500 είδη, συμπεριλαμβανομένων καψουλών με έλαιο ευκαλύπτου, βρογχικών σταγόνων, χυμών για κρυολόγημα και αλοιφών για ρευματισμούς. Η εταιρεία τονίζει ότι «παρέχει συμβουλές, συστάσεις προϊόντων και λεπτομερείς πληροφορίες». Ωστόσο, η αποστολή από την Τσεχική Δημοκρατία θα πολλαπλασιάσει τη γκάμα.
Η dm έχει τη δική της μάρκα Mivolis στη γκάμα της εδώ και αρκετά χρόνια. Εκτός από τα συμπληρώματα διατροφής και τα τσάγια από βότανα, η εταιρεία προσφέρει επίσης ιατρικά προϊόντα όπως επιδέσμους και αλοιφές με αυτό το όνομα. Μέχρι στιγμής, η dm έχει επικεντρωθεί σε επιλεγμένα προϊόντα. Σύμφωνα με τους ειδικούς της αγοράς, θα ήταν πολύ δαπανηρό να προσφέρεται σε κάθε κατάστημα μια πλήρης γκάμα φαρμακείων χωρίς ιατρική συνταγή. Με το δικό της ηλεκτρονικό φαρμακείο, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει στο μέλλον.
H dm θα μπορούσε να προσφέρει υγειονομική περίθαλψη
Πολλοί στον κλάδο υποθέτουν ότι η dm σχεδιάζει μακροπρόθεσμα να προσφέρει περισσότερη υγειονομική περίθαλψη στα καταστήματά της. «Το διαδικτυακό φαρμακείο είναι απλώς το πρώτο βήμα για να δοκιμάσουμε πώς αυτό γίνεται δεκτό από τους καταναλωτές», υποθέτει στέλεχος του κατασκευαστή, «η dm δεν σκέφτεται μικρό καλάθι». Αυτό δεν θα αποτελούσε απειλή μόνο για τα ηλεκτρονικά φαρμακεία, αλλά και για τα φαρμακεία του εμπορίου.
Ένα μοντέλο όπως αυτό που προσφέρει η αλυσίδα φαρμακείων Boots στο Ηνωμένο Βασίλειο θα ήταν ακόμη και νοητό. Εκεί, τα υποκαταστήματα διαθέτουν επίσης ιατρικά εκπαιδευμένο προσωπικό που παρέχει συμβουλές για μικροασθένειες και εμβολιασμούς, για παράδειγμα.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Badische Neueste Nachrichten», ο διευθύνων σύμβουλος της dm Βέρνερ δήλωσε απαντώντας στο ερώτημα αν οι εμβολιασμοί είναι επίσης νοητοί στα φαρμακεία: «Θα εμπιστευόμουν ότι θα μπορούσαμε να βρούμε καλές ιδέες και για ένα τέτοιο θέμα». Προληπτικά, η εταιρεία έχει ήδη επεκτείνει φέτος την προστασία του εμπορικού σήματος της μάρκας dm, ώστε να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις «ιατρικές υπηρεσίες» και τις «συμβουλές στο φαρμακείο».
Η εταιρεία του Βέρνερ απολαμβάνει επίσης υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ του πληθυσμού στον ιατρικό τομέα. Πολλοί καταναλωτές στη Γερμανία μπορούν να φανταστούν ότι μπορούν να παραγγείλουν μη συνταγογραφούμενα φάρμακα online από την dm.
Με 36% και 30% αντίστοιχα, η αποδοχή του ανταγωνιστή Rossmann είναι κάπως χαμηλότερη. Παρ’ όλα αυτά, οι εκπρόσωποι του κλάδου αναμένουν ότι η Rossmann θα επιχειρήσει σύντομα να δραστηριοποιηθεί στον τομέα των φαρμακείων.
