Καθώς η παγκόσμια οικονομία και οι αγορές τελούν υπό καθεστώς σοκ μετά από τις ανακοινώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για εκτεταμένους δασμούς κατά όλων των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ, αλλά και τα αναμενόμενα αντίποινα, η νέα κατάσταση αναπόφευκτα επηρεάζει και την πολιτική των κεντρικών τραπεζών για τα επιτόκια.
Συγκεκριμένα, καθώς οι νέοι δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ αυξάνουν τις ανησυχίες για ύφεση και θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τις βραχυπρόθεσμες πληθωριστικές πιέσεις, ένα ερώτημα είναι αν οι αξιωματούχοι της Fed και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα εστιάσουν στην επιβράδυνση της οικονομίας, ή στην επάνοδο του πληθωρισμού, έτσι ώστε να αναπροσαρμόσουν την πορεία μείωσης των επιτοκίων τους.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σύμφωνα με τον καναδικό οίκο αξιολόγησης, DBRS Morningstar, oι αναλυτές λένε ότι οι αξιωματούχοι της Fed ενδέχεται να επικεντρωθούν στην επιβράδυνση της ανάπτυξης και να μειώσουν τα επιτόκια περισσότερο από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως φέτος για να στηρίξουν την οικονομία.
To συμπέρασμα προκύπτει από το γεγονός πως οι προθεσμιακές αγορές ομολόγων τιμολογούν τώρα υψηλότερες πιθανότητες μείωσης των επιτοκίων στη συνεδρίαση της Fed τον Μάιο και καθ’ όλη τη διάρκεια του υπόλοιπου έτους.
Η αλλαγή αυτή έχει να κάνει με την αλλαγή των προοπτικών για την ανάπτυξη στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τους αναλυτές. Ενώ οι νέοι δασμοί θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τον πληθωρισμό βραχυπρόθεσμα, είναι πιθανό η Fed να στηρίξει την οικονομία μειώνοντας τα επιτόκια αντί να τα διατηρήσει περιοριστικά για να καταπολεμήσει τις αυξημένες πιέσεις στις τιμές.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Την Παρασκευή (04.04.2025), ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ δήλωσε ότι η κεντρική τράπεζα δεν θα επισπεύσει καμία κίνηση νομισματικής πολιτικής: «Αισθάνομαι ότι δεν χρειάζεται να βιαστούμε. Θα πρέπει να περιμένουμε και να δούμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση προτού αρχίσουμε να κάνουμε προσαρμογές».
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η DBRS, οι προοπτικές παραμένουν ρευστές, καθώς «μια οικονομική ύφεση που θα προκληθεί από τους δασμούς μπορεί να είναι αρκετή» για να ωθήσει τη Fed να προβεί σε μείωση παρά τον αυξημένο πληθωρισμό, εξηγεί ο Ντομινίκ Παπαλάρντο, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής περιουσιακών στοιχείων της Morningstar Investment Management, κάτι που αποτελεί απόκλιση από την πεπατημένη της Fed για τον πληθωρισμό, η οποία απαιτεί περιοριστική πολιτική για να μετριάσει τις πιέσεις στις τιμές.
Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων μειώνονται παράλληλα με τις μετοχές, καθώς οι επενδυτές μειώνουν τις προσδοκίες τους για την ανάπτυξη στη συνέχεια, με την απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου να πέφτει κάτω από το 4% την Παρασκευή και να παραμένει εκεί και την Δευτέρα.
Οι αγορές ομολόγων τιμολογούν μια πιθανότητα 85% για περισσότερες από τρεις μειώσεις επιτοκίων πριν από το τέλος του έτους, σύμφωνα με το εργαλείο CME FedWatch Tool, υψηλότερα από τις προσδοκίες για μία έως δύο μειώσεις πριν από την ανακοίνωση των δασμών. Εάν η Fed προβεί σε τέσσερις κινήσεις, θα μειώσει το επιτόκιο-στόχο των κρατικών ομολόγων σε ένα εύρος 3,25%-3,50%, δηλαδή 2 πλήρεις ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από το ανώτατο επίπεδό του πέρυσι.
Τι θα κάνει η ΕΚΤ
Στον ίδιο προβληματισμό φαίνεται πως «μπλέκεται» και η ΕΚΤ, με το μέλος του ΔΣ και Έλληνα κεντρικό τραπεζίτη, Γιάννη Στουρνάρα, να δηλώνει ενόψει της συνεδρίασης πολιτικής της τράπεζας την επόμενη εβδομάδα πως ένας διαφαινόμενος εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ θα μπορούσε να έχει βαρύ τίμημα για την οικονομία της ευρωζώνης.
Οι σαρωτικοί δασμοί 20% του προέδρου Τραμπ στα προϊόντα της ΕΕ είναι χειρότεροι από ό,τι φοβόταν και «σίγουρα ένα αποπληθωριστικό μέτρο», δήλωσε ο Στουρνάρας στους Financial Times σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα.
«Μια αξιοσημείωτη αρνητική επίπτωση στην ανάπτυξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια δραστηριότητα πολύ ασθενέστερη από την αναμενόμενη, παρασύροντας τον πληθωρισμό κάτω από τους στόχους μας», δήλωσε ο διοικητής της ελληνικής κεντρικής τράπεζας.
Οι επενδυτές αναμένουν τώρα ότι το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ θα μειώσει το βασικό της επιτόκιο για έβδομη φορά από τον περασμένο Ιούνιο την επόμενη εβδομάδα, οδηγώντας το στο 2,25%, εν μέσω φόβων ότι ένα πλήγμα στις εξαγωγές προς τη σημαντικότερη αγορά της ΕΕ θα μπορούσε να σβήσει την εύθραυστη οικονομική ανάκαμψη στην ήπειρο. Οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες να εισαγάγουν τους δικούς τους ανταποδοτικούς δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα αυτόν τον μήνα, ενώ ένας δεύτερος θα τεθεί σε ισχύ τον Μάιο. Οι επιπτώσεις αυτών των αντιμέτρων παραμένουν αβέβαιες για την εγχώρια ανάπτυξη και τον πληθωρισμό των τιμών.
Η κατάσταση ως έχει θα μπορούσε να παρασύρει την ανάπτυξη της ευρωζώνης έως και κατά μία ποσοστιαία μονάδα, προειδοποίησε ο κ. Στουρνάρας, αν και πρόσθεσε ότι ο αντίκτυπος παραμένει δύσκολο να εκτιμηθεί με ακρίβεια.
Το «άλλο» σενάριο για τα επιτόκια
Ωστόσο, ούτε στις ΗΠΑ, ούτε στην ΕΕ, μπορεί να ισχυριστεί κάποιος με σιγουριά ποιο θα είναι το μακροοικονομικό αποτέλεσμα των δασμών, και μία ενδεχόμενη αναζωπύρωση του πληθωρισμού θα μπορούσε να οδηγήσει στην αντίθετη κατεύθυνση τις κεντρικές τράπεζες, δηλαδή να βάλουν φρένο στις μειώσεις των επιτοκίων, αντί να τις επιταχύνουν.
Το σενάριο αυτό προκρίνεται από μια σειρά αναλυτές οι οποίοι αναγνωρίζουν τον πληθωρισμό ως τον νούμερο 1 κίνδυνο από τον δασμολογικό πόλεμο.
Σε αυτή τη κατηγορία εντάσσεται και ο CEO της JPMorgan Chase, Τζέιμι Ντίμον, ο οποίος δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ θα αυξήσουν πιθανότατα τις τιμές τόσο στα εγχώρια όσο και στα εισαγόμενα αγαθά, επιβαρύνοντας την αμερικανική οικονομία που ήδη επιβραδύνεται.
«Είναι πιθανό να δούμε πληθωριστικά αποτελέσματα, όχι μόνο στα εισαγόμενα προϊόντα αλλά και στις εγχώριες τιμές, καθώς το κόστος εισροών αυξάνεται και η ζήτηση αυξάνεται στα εγχώρια προϊόντα», δήλωσε ο Ντίμον. «Το αν το μενού των δασμών θα προκαλέσει ύφεση ή όχι παραμένει υπό αμφισβήτηση, αλλά θα επιβραδύνει την ανάπτυξη», πρόσθεσε.
Ο πληθωρισμός είναι πιθανό να είναι πιο έντονος από ό,τι πολλοί προβλέπουν, πράγμα που σημαίνει ότι τα επιτόκια θα μπορούσαν να παραμείνουν αυξημένα ακόμη και όταν η οικονομία επιβραδύνεται, πρόσθεσε.
