Αν και το μέσο μέγεθος της παραοικονομίας στην Ευρώπη παρέμεινε σε γενικές γραμμές παραπλήσιο με αυτό στα μέσα της δεκαετίας του 2000, υπήρξαν -πάντα κατά την μελέτη του ΔΝΤ- διαφορετικές εξελίξεις σε επίπεδο χωρών.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή της παραοικονομίας, σκιαγραφεί μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Η μελέτη αφορά στην περίοδο από την δεκαετία του 2000 και εντεύθεν και κατατάσσει την Ελλάδα στις χώρες με υψηλό ποσοστό παραοικονομίας, που έφτασε μέχρι και το 32,2% του ΑΕΠ!
Συκεκριμένα, η παραοικονομία στην Ελλάδα αυξήθηκε από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και κινείται σε πολύ υψηλότερο επίπεδο από τον μέσο όρο των αναπτυγμένων ευρωπαϊκών οικονομιών, σύμφωνα με μελέτη του ΔΝΤ (IMF Working Paper, Explaining the Shadow Economy in Europe: Size, Causes and Policy Options). Η μελέτη του ΔΝΤ εκτιμά ότι η παραοικονομία στην Ελλάδα αυξήθηκε από το 28,1% του ΑΕΠ το 2000 στο 32,2% το 2009 για να υποχωρήσει το 2016 στο 30,2%.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το ποσοστό της παραοικονομίας στις χώρες της Ευρώπης κυμαίνεται από λιγότερο από 10% έως και πάνω από το 40% του ΑΕΠ. Στις αναπτυγμένες οικονομίες, η παραοικονομία τείνει να είναι χαμηλότερη και να κινείται περίπου στο 10% – 20% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο, ενώ στις αναδυόμενες οικονομίες το ποσοστό της είναι υψηλότερο και κυμαίνεται περίπου στο 30% – 35% και στις περισσότερες οικονομίες της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών κινείται πάνω από το 40% και ακόμη υψηλότερα σε ορισμένες περιπτώσεις.
Αν και το μέσο μέγεθος της παραοικονομίας στην Ευρώπη παρέμεινε σε γενικές γραμμές παραπλήσιο με αυτό στα μέσα της δεκαετίας του 2000, υπήρξαν -πάντα κατά την μελέτη του ΔΝΤ- διαφορετικές εξελίξεις σε επίπεδο χωρών.
Σε πολλές χώρες, η παραοικονομία αυξήθηκε από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 (όπως στην Κροατία, την Κύπρο, την Ελλάδα, τη Σερβία), ενώ σε άλλες μειώθηκε (Τσεχία, Βόρεια Μακεδονία). Στις περισσότερες χώρες, το μέγεθος της παραοικονομίας αυξήθηκε την περίοδο 2008 – 2010 για να υποχωρήσει στη συνέχεια στα προ κρίσης επίπεδα.
Το μέγεθος της παραοικονομίας είναι μικρότερο στις πιο αναπτυγμένες χώρες, τόσο ως ποσοστό του ΑΕΠ όσο και ως ποσοστό της απασχόλησης. Το ποσοστό της παραοικονομίας έχει έντονα αρνητική συσχέτιση με το κατά κεφαλή εισόδημα και στις πιο αναπτυγμένες οικονομίες προκύπτει κυρίως από τη φοροδιαφυγή και την αδήλωτη εργασία καταγεγραμμένων εταιρειών, αναφέρει η μελέτη.