Μια ιστορική αναθεώρηση της πολιτικής «διπλής χρήσης» της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που αλλάζει το πλαίσιο χρηματοδοτήσεων της άμυνας της ηπείρου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) έλαβε χώρα την Τετάρτη (8.5.2024).
Σύμφωνα με ανακοίνωση του χρηματοδοτικού φορέα, η ΕΤΕπ δίνει το πράσινο φως για την ιστορική αναθεώρηση της πολιτικής διπλής χρήσης, αυξάνοντας τις επενδύσεις στον τομέα της άμυνας για ολόκληρη την ΕΕ, αίροντας την μακροχρόνια πολιτική του να μην επενδύει σε στρατιωτικά προϊόντα, και καταργώντας τους περιορισμούς στις επενδύσεις διπλής χρήσης.
Το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ενέκρινε έναν «επικαιροποιημένο ορισμό των αγαθών και υποδομών διπλής χρήσης που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από τον Όμιλο ΕΤΕπ», καταργώντας το ελάχιστο όριο για τα αναμενόμενα έσοδα από μη στρατιωτικές εφαρμογές ή το μερίδιο των μη στρατιωτικών χρηστών στο πλαίσιο οποιασδήποτε επένδυσης που σχετίζεται με την άμυνα, ανέφεραν στην ανακοίνωσή τους.
Μέχρι τώρα, τα κριτήρια δανειοδότησης διπλής χρήσης περιόριζαν τις επενδύσεις της τράπεζας για έργα που σχετίζονται με την άμυνα σε εκείνες τις μη στρατιωτικές εφαρμογές που υπερβαίνουν τη στρατιωτική τους χρήση. Επί του πρακτέου, αυτό σημαίνει πως για να κατασκευαστεί ένα έργο στρατιωτικής χρήσης (π.χ. μια γέφυρα), θα έπρεπε για να χρηματοδοτηθεί να έχει και μη στρατιωτικές χρήσεις οι οποίες μάλιστα θα ικανοποιούσαν και ένα κατώτατο πλαφόν αναμενόμενων εσόδων.
Έτσι, οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ, οι οποίοι εκτελούν χρέη διευθυντών της ΕΤΕπ, συμφώνησαν να «διευκολύνουν τη χρηματοδότηση» για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) που εμπλέκονται στην ασφάλεια και την άμυνα, «ανοίγοντας ειδική ενδιάμεση χρηματοδότηση».
Πρόσθεσαν επίσης «έργα και υποδομές που χρησιμοποιούνται από τον στρατό ή την αστυνομία και εξυπηρετούν επίσης πολιτικές ανάγκες» στον κατάλογο των επιλέξιμων επενδύσεων-στόχων της τράπεζας. Η κίνηση αυτή θα διευρύνει τη δυνατότητά της να επενδύει σε προϊόντα και τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται μόνο από τις ένοπλες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, των ραντάρ, της δορυφορικής τεχνολογίας, των υποδομών και του εξοπλισμού – στο βαθμό που δεν συνεπάγονται θανατηφόρο κίνδυνο.
«Οι αλλαγές αναμένεται να επιταχύνουν τις επενδύσεις και να βελτιώσουν την πρόσβαση στη χρηματοδότηση του Ομίλου ΕΤΕπ για τον ευρωπαϊκό τομέα της ασφάλειας και της άμυνας», δήλωσε η τράπεζα. Είχε ήδη χρηματοδοτήσεις ύψους 6 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της Στρατηγικής Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας για την Ασφάλεια (SESI), καθώς και της Διευκόλυνσης Αμυντικών Συμμετοχών του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (ΕΤΕ).
Η απόφαση αυτή ακολουθεί τις πολλαπλές εκκλήσεις των ηγετών της ΕΕ τα τελευταία δύο χρόνια, μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, προς την τράπεζα να διερευνήσει τρόπους για την αύξηση των δανείων της προς τους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας της Ένωσης.
Ενώ η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και τα υπουργεία Άμυνας καλούσαν εδώ και καιρό την ΕΤΕπ να αυξήσει τη συμβολή της στις αυξημένες αμυντικές προσπάθειες της ΕΕ, μόλις τον Φεβρουάριο το αίτημα μεταφέρθηκε στο τραπέζι των υπουργών Οικονομικών και η επικεφαλής της ΕΤΕπ Νάντια Καλβίνο ξεκίνησε δίμηνη διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σύμφωνα με πηγές του Euractiv, μια βασική προϋπόθεση για οποιαδήποτε κίνηση της ΕΤΕπ πέρα από τις παραδοσιακές δανειοδοτικές της αρμοδιότητες θα εξαρτηθεί από την ικανότητά της να διατηρήσει τις κορυφαίες αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας καθώς και περιβαλλοντικής, κοινωνικής και διακυβέρνησης (ESG).
Ειδικά η κύρια πιστοληπτική της βαθμολογία Triple A επιτρέπει στην τράπεζα να επιτυγχάνει πολύ ευνοϊκούς όρους δανεισμού στην αγορά. Αυτό αποτελεί βασική προτεραιότητα για τους μετόχους της τράπεζας -τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ- την οποία ούτε η τράπεζα ούτε οι εθνικές κυβερνήσεις θα ήθελαν να θέσουν σε κίνδυνο.
Την περασμένη εβδομάδα, ο αμερικανικός γίγαντας αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Moody’s ήταν ο πρώτος οίκος αξιολόγησης που επιβεβαίωσε ότι η συνολική πιστοληπτική ικανότητα της ΕΤΕπ – και όχι μόνο η βαθμολογία της σε θέματα ESG – θα εξεταστεί σε περίπτωση ουσιαστικών αλλαγών στην πολιτική διπλής χρήσης της.
Μέχρι στιγμής, μόνο η αξιολόγηση ESG της τράπεζας είχε τεθεί υπό αμφισβήτηση.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163