Ο πρώτος γύρος των πρόωρων βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία, o oποίος συντελέστηκε την περασμένη Κυριακή (30.06.24) περιόρισε τα πιθανά αποτελέσματα (σ.σ. του δεύτερου γύρου την ερχόμενη Κυριακή 7 Ιουλίου) σε δύο.
Και τα δύο, όμως, πιθανά επερχόμενα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των εκλογών στη Γαλλία προμηνύουν παρατεταμένη αβεβαιότητα για τους επενδυτές.
Με το πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων, ο Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λε Πεν (Marine Le Pen) και οι σύμμαχοί της είναι η μόνη ομάδα που είναι πλέον σε θέση να λάβει την απόλυτη πλειοψηφία και, ως εκ τούτου, να ελέγξει την επόμενη κυβέρνηση.
Εναλλακτικά, οι τακτικές ψηφοφορίες και οι συμφωνίες μεταξύ των αντίπαλων κομμάτων αυτή την εβδομάδα θα μπορούσαν να είναι αρκετές για να αποτρέψουν κάτι τέτοιο, οδηγώντας σε ένα πολιτικά αδύναμο κοινοβούλιο (σ.σ. χωρίς κανένα κόμμα να έχει την απόλυτη πλειοψηφία) με την ακροδεξιά, όμως, να αποτελεί τη μεγαλύτερη παράταξη, σύμφωνα με σημερινή (2.7.2024) δημοσίευση του Bloomberg.
Κάθε άλλο σενάριο προσφέρει μόνο μια θολή προοπτική μεσοπρόθεσμα για την κυβερνητική σταθερότητα, την πολιτική και τις επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή.
Η αντίδραση των αγορών τη Δευτέρα (1.7.2024) αντανακλούσε αυτό: Οι γαλλικές μετοχές και το ευρώ σημείωσαν άνοδο, ενώ η διαφορά μεταξύ των αποδόσεων των γαλλικών και των γερμανικών ομολόγων ήταν σε καλό δρόμο για να κλείσει στο πιο σφιχτό επίπεδο των τελευταίων δύο εβδομάδων. Ωστόσο, τα κέρδη μειώθηκαν καθώς επέστρεψαν οι αμφιβολίες των επενδυτών.
«Ένα πράγμα είναι σαφές: η πολιτική ισορροπία δυνάμεων μετατοπίζεται από το κέντρο προς τα περιθώρια», δήλωσε ο Γκέντερ Βέλτερ (Guenther Welter), διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Union Investment στη Φρανκφούρτη. «Η διακυβέρνηση θα γίνει πιο δύσκολη, τόσο αν το RN έχει απόλυτη πλειοψηφία όσο και αν δεν υπάρχει σαφής κοινοβουλευτική πλειοψηφία».
Ενώ στον πρώτο γύρο των εκλογών υπήρχε υψηλό όριο για την απόλυτη νίκη σε κάθε περιφέρεια, οι υποψήφιοι στον επαναληπτικό γύρο (σ.σ. 7 Ιουλίου) χρειάζεται μόνο να συγκεντρώσουν μεγαλύτερη υποστήριξη από τον επόμενο αντίπαλό τους, γεγονός που καθιστά την τακτική ψήφο βασικό παράγοντα.
Το εύρος των εκτιμήσεων για τις έδρες του Εθνικού Συναγερμού από τις εταιρείες δημοσκοπήσεων είχε χαμηλό 230 και υψηλό 305, καλύπτοντας τις 289 που απαιτούνται για την πλειοψηφία.
Περισσότερη σαφήνεια μπορεί να προκύψει αυτή την εβδομάδα καθώς προχωρά η σύναψη συμφωνιών. Πριν από αυτό, εδώ είναι μια ματιά στο τι θα μπορούσαν να σημαίνουν τα δύο πιο πιθανά αποτελέσματα.
Επισφαλής παράλυση
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, ο ηγέτης του κόμματος της Λε Πεν ο Ζορντάν Μπαρντελά (Jordan Bardella), τηρεί τον λόγο του και αρνείται να ηγηθεί κυβέρνησης μειοψηφίας, ακόμη και αν ο Εθνικός Συναγερμός έχει μακράν τη μεγαλύτερη ομάδα στο κοινοβούλιο.
Το άμεσο ερώτημα είναι ποιον θα μπορούσε να επιλέξει για πρωθυπουργό ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν (Emmanuel Macron). Ένα πρόσωπο, το οποίο δεν προέρχεται από το χώρο της πολιτικής και είναι τεχνοκράτης αποτελεί μια επιλογή, αλλά ακόμη και αν ένα τέτοιο πρόσωπο ήταν διαθέσιμο, θα δυσκολευόταν να αποκτήσει κύρος σε μια Εθνοσυνέλευση όπου οι δεδηλωμένες αντι-ελιτίστικες δυνάμεις θα είχαν την υπεροχή.
Μια πιο πολιτική προσωπικότητα ως πρωθυπουργός, ίσως ένας μετριοπαθής από την κεντροαριστερά, θα εξακολουθούσε να είναι ευάλωτη σε ψήφους δυσπιστίας και στη διάσπαση μιας ad-hoc κεντρώας συμμαχίας.
Θα ήταν δύσκολο για τον πρόεδρο να ακολουθήσει τη φιλοεπιχειρηματική μεταρρυθμιστική ατζέντα του . Σε μια πρώτη ένδειξη πιθανής αδράνειας, η απερχόμενη κυβέρνησή του μπλόκαρε ήδη αργά το βράδυ της Κυριακής (30.6.2024) την εφαρμογή μιας αναθεώρησης της κοινωνικής πρόνοιας για τους ανέργους.
Η δημοσιονομική πολιτική ανησυχούσε τους επενδυτές πολύ πριν από την προκήρυξη των εκλογών, με το έλλειμμα 5,5% να υπερβαίνει κατά πολύ το όριο του 3% της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θα μπορούσε να αποδειχθεί ένα διαρκές σημείο πίεσης, καθώς τα νομοσχέδια του προϋπολογισμού είναι πάντα τα πιο πιθανά να προκαλέσουν ψήφο δυσπιστίας στην κυβέρνηση. Αυτό θα μπορούσε να εμποδίσει τις περικοπές δαπανών που σχεδιάζει η σημερινή ομάδα του Μακρόν και στις οποίες αντιτίθεται ολόκληρη η αριστερά.
«Πιθανότατα κινούμαστε προς ένα σενάριο πολιτικού αδιεξόδου και παράλυσης», δήλωσε ο Μοχίτ Κουμάρ (Mohit Kumar), επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρώπη στην Jefferies International. «Η έλλειψη μεταρρυθμιστικής διαδικασίας συνεπάγεται ότι πιθανότατα θα εξακολουθούμε να είμαστε πάνω από τον στόχο του 3% της ΕΕ ακόμη και μετά από πέντε χρόνια».
Ομόλογα
Σε ένα κοινοβούλιο χωρίς ψήφο, η Jefferies βλέπει το spread των αποδόσεων της Γαλλίας έναντι της Γερμανίας να κινείται ξανά προς τις 60 με 65 μονάδες βάσης, αν και η επιστροφή στα προεκλογικά επίπεδα – μεταξύ 40 και 50 μονάδων βάσης – είναι απίθανη, δεδομένων των υφιστάμενων δημοσιονομικών προκλήσεων
Μετοχές
Με τα spreads των ομολόγων να μειώνονται, οι μετοχές που πούλησαν περισσότερο τις τελευταίες τρεις εβδομάδες θα δουν πιθανότατα ένα ράλι ανακούφισης. Οι τράπεζες θα μπορούσαν να δουν τις μεγαλύτερες κινήσεις, καθώς είναι πιο ευαίσθητες στις αποδόσεις των ομολόγων. Οι φορείς εκμετάλλευσης διοδίων θα μπορούσαν επίσης να δουν κάποια ανακούφιση και οι μετοχές με διεθνή έκθεση που πωλήθηκαν αδιακρίτως θα μπορούσαν επίσης να επωφεληθούν.
Πικρή «συμβίωση»
Εάν ο Εθνικός Συναγερμός και οι σύμμαχοί του κερδίσουν αρκετά για να σχηματίσουν κυβέρνηση, η Γαλλία θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη λεγόμενη «συγκατοίκηση», όπου ο πρόεδρος θα διευθύνει την άμυνα και την εξωτερική πολιτική, ενώ οι εσωτερικές και οικονομικές υποθέσεις θα ελέγχονται από την ακροδεξιά. Ένας τέτοιος δικομματισμός έχει συμβεί και στο παρελθόν, αλλά όχι για περισσότερα από 20 χρόνια και ποτέ μεταξύ τόσο ιδεολογικά αντίθετων πολιτικών αντιπάλων.
Μέλη του κόμματος της Λε Πεν έχουν ζητήσει από τον Μακρόν να παραιτηθεί σε αυτό το ενδεχόμενο, ακόμη και αν έχει δηλώσει ότι θα υπηρετήσει μια πλήρη δεύτερη θητεία έως το 2027. Ο πρόεδρος μπορεί να διαλύσει ξανά το κοινοβούλιο, αλλά όχι για ένα χρόνο. Ενώ η πλειοψηφία θα καταστήσει την κυβέρνηση πιο σταθερή, οι προοπτικές πολιτικής είναι λιγότερο προβλέψιμες.
Ο Μπαρντελά έχει περιορίσει τις υποσχέσεις για πλούσιες δαπάνες για τις οποίες η Λε Πεν έκανε προεκλογική εκστρατεία το 2022, για να προσπαθήσει να καθησυχάσει τους πιο συντηρητικούς ψηφοφόρους. Αλλά ο Εθνικός Συναγερμός εξακολουθεί να είναι υποχρεωμένος να υλοποιήσει μια βασική υπόσχεση για τη μείωση των φόρων επί των πωλήσεων στα καύσιμα και την ενέργεια με κόστος 12 δισ. ευρώ (12,9 δισ. δολάρια) για ένα ολόκληρο έτος, σύμφωνα με τους δικούς του υπολογισμούς. Η χρηματοδότησή του θα είναι δύσκολη.
Οι συνομιλίες για τον προϋπολογισμό θα αποτελέσουν βασικό σημείο εστίασης για τις αγορές. Ο Εθνικός Συναγερμός έχει υποσχεθεί να παραμείνει στην ίδια δημοσιονομική πορεία με την κυβέρνηση Μακρόν, αλλά θα μπορούσε να αγωνιστεί να επιτύχει τις απαραίτητες περικοπές δαπανών ή αυξήσεις φόρων χωρίς να προδώσει τις υποσχέσεις προς τους ψηφοφόρους.
Η Γαλλία αντιμετωπίζει ήδη μια επίπληξη της ΕΕ για τα μεγάλα ελλείμματά της και οι σχέσεις με τις Βρυξέλλες θα είναι δύσκολες, δεδομένης της προηγούμενης στάσης της Λε Πεν κατά του μπλοκ. Στο παρελθόν είχε κάνει εκστρατεία υπέρ της εξόδου από το ευρώ.
«Η πιθανότητα να έχουμε μια κυβέρνηση πλειοψηφίας που απορρίπτει ανοιχτά τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΔΥΕ/ΕΕ – αυτό ήταν το μεγαλύτερο σενάριο κινδύνου», δήλωσε ο Ρέινουτ ντι Μποκ (Reinout De Bock), επικεφαλής της στρατηγικής για τα ευρωπαϊκά επιτόκια στην UBS Group AG.
Ένας τέτοιος κίνδυνος φαίνεται να έχει ξεθωριάσει, αλλά μια απόλυτη πλειοψηφία για τον Εθνικό Συναγερμό θα αφήσει τους επενδυτές σε εγρήγορση για μια πιθανή αντιπαράθεση με τον πρόεδρο, καθιστώντας αυτό το σενάριο που φοβούνται περισσότερο οι αγορές. Η έκταση οποιουδήποτε ξεπουλήματος θα εξαρτηθεί από τη στάση που θα κρατήσει μόλις αναλάβει την εξουσία.
Ομόλογα
Η UBS λέει ότι η διαφορά απόδοσης θα μπορούσε να διευρυνθεί έως και 130 μονάδες βάσης σε ένα χειρότερο σενάριο όπου ο Εθνικός Συναγερμός συγκρούεται με την ΕΕ για τους δημοσιονομικούς κανόνες
Μετοχές
Αυτό πιθανόν να επεκτείνει την αβεβαιότητα που περιβάλλει τις γαλλικές και ευρωπαϊκές μετοχές, τουλάχιστον προσωρινά, καθώς οι επενδυτές θα θελήσουν να μετακινηθούν στο περιθώριο για να δουν ποιες πολιτικές θα ακολουθήσει η κυβέρνηση. Οι γαλλικές μετοχές θα μπορούσαν να επαναλάβουν τα χαμηλά της προηγούμενης εβδομάδας και η αγορά θα μπορούσε να υποαποδώσει. Εναλλακτικά, ένα στενό δημοσιονομικό περιθώριο θα μπορούσε να αναγκάσει την κυβέρνηση να ενεργήσει υπεύθυνα. Προηγούμενες εμπειρίες ακροδεξιών κυβερνήσεων, όπως στην Ιταλία, έχουν αποδειχθεί πιο φιλικές προς την αγορά από ό,τι αναμενόταν.