Σε μεγάλες διακυμάνσεις των τιμών στις αγορές εμπορευμάτων -και προπαντός του πετρελαίου και χρυσού – θα μπορούσαν να οδηγήσουν η πολιτική των υψηλότερων δασμών και της λιγότερης έμφασης στην ενεργειακή μετάβαση την οποία υποστηρίζει ο Ντόναλντ Τραμπ, εφόσον εκλεγεί στις κάλπες της 5ης Νοεμβρίου.
Η μάχη στήθος – με στήθος μεταξύ της Καμάλα Χάρις (Kamala Harris) και του Ντόναλντ Τραμπ (Donald Trump) προκαλεί ήδη άνοδο των τιμών στην αγορά του χρυσού. Η άνοδος τιμών του χρυσού οφείλεται επίσης στο ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ θα μπορούσε να αυξηθεί όποιος και από τους δυο υποψηφίους και αν εκλεγεί, είτε λόγω περισσότερων δαπανών είτε λόγω φορολογικών ελαφρύνσεων.
Υπό την Kamala Harris, δεν αναμένονται μεγάλες αποκλίσεις από την υφιστάμενη κατάσταση.
Εάν, όμως, ο Τραμπ υλοποιήσει ορισμένες προεκλογικές υποσχέσεις σε περίπτωση νίκης, αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις επιμέρους αγορές εμπορευμάτων, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Η Handelsblatt, κάνει μία επισκόπηση των προοπτικών των βασικών εμπορευμάτων στις διεθνείς αγορές, ανάλογα με το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές στις ΗΠΑ:
Αγορά πετρελαίου: γεώτρηση σε οποιαδήποτε τιμή;
Λίγο μετά την αποδοχή του προεδρικού χρίσματος, ο Τραμπ υποσχέθηκε να τρυπήσει όσο το δυνατόν περισσότερο τη γη για να αντλήσει πετρέλαιο.
Η υπόσχεση αυτή βρήκε μεγάλη απήχηση στην κομματική του βάση. Ωστόσο, είναι αμφίβολο αν οι πετρελαϊκές εταιρείες θα παράγουν πραγματικά περισσότερο πετρέλαιο αν χαλαρώσουν οι κανονισμοί. «Οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες επικεντρώνονται στην κεφαλαιακή πειθαρχία- θέλουν να αυξήσουν τα κέρδη τους και τις τιμές των μετοχών τους», λέει ο αναλυτής εμπορευμάτων της UBS, Τζιοβάνι Στάουνοβο (Giovanni Staunovo). Η αύξηση της παραγωγής σε οποιαδήποτε τιμή τείνει να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις τιμές των μετοχών.
Η παραγωγή περισσότερου πετρελαίου θα άξιζε τον κόπο μόνο σε μια τιμή μεταξύ 80 και 90 δολαρίων, καθώς το κόστος παραγωγής είναι κατά μέσο όρο 60 δολάρια ανά βαρέλι. Ένα βαρέλι αμερικανικού αργού WTI κοστίζει σήμερα περίπου 71 δολάρια ΗΠΑ.
Ο δισεκατομμυριούχος του πετρελαίου και έμπιστος του Τραμπ, Χάρολντ Χαμ τόνισε στο Bloomberg ότι η βιομηχανία παράγει ήδη «ό,τι μπορεί» να παράγει.
Εάν αυξηθεί η παραγωγή των ΗΠΑ, οι τιμές του πετρελαίου θα μειωθούν. Από την άλλη πλευρά, η αυστηρότερη επιβολή κυρώσεων κατά του Ιράν θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές πετρελαίου.
Υπό την ηγεσία του Τραμπ, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν το 2018 ότι θα επιβάλουν κυρώσεις σε όλες τις χώρες και τις διεθνείς εταιρείες που συνεχίζουν να αγοράζουν ιρανικό πετρέλαιο ή πετρελαϊκά προϊόντα. Ωστόσο, η Κίνα, για παράδειγμα, συνεχίζει να εισάγει μεγάλες ποσότητες ιρανικού πετρελαίου μέσω παρακαμπτήριων οδών – εν μέρει επειδή η κυβέρνηση Μπάιντεν έκανε τα στραβά μάτια.
Το Ιράν παράγει σήμερα περίπου 3,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα – περίπου το 1/3 περισσότερο από ό,τι πριν από δύο χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή πετρελαίου έχει σχεδόν επιστρέψει στο επίπεδο που βρισκόταν πριν από την επιβολή των αμερικανικών κυρώσεων το 2018.
Μέχρι τώρα, οι πετρελαϊκές κυρώσεις περιορίζονταν κυρίως στον αποκλεισμό από τη χρηματοπιστωτική αγορά δολαρίων, εξηγεί ο αναλυτής εμπορευμάτων Staunovo. Από φέτος, ωστόσο, ο νόμος SHIP Act έδωσε επίσης στην κυβέρνηση των ΗΠΑ τη δυνατότητα να τοποθετήσει κινεζικά λιμάνια στον κατάλογο των κυρώσεων. «Αυτό θα σήμαινε ότι οι εισαγωγές από το λιμάνι στο οποίο έχουν επιβληθεί κυρώσεις δεν θα ήταν πλέον δυνατές στις ΗΠΑ», λέει ο Staunovo. Ο Τραμπ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτή τη δυνατότητα όταν αναλάβει τα καθήκοντά του.
Εάν ο Τραμπ επιβάλει αυστηρότερα τις κυρώσεις, οι τιμές του πετρελαίου θα μπορούσαν να αυξηθούν – έως και κατά εννέα δολάρια, όπως προβλέπει η αμερικανική επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs. Η ιρανική παραγωγή θα μπορούσε να μειωθεί κατά περίπου ένα εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του Τραμπ.
Οι προμήθειες πετρελαίου της Βενεζουέλας θα μπορούσαν επίσης να υποστούν αυστηρότερες κυρώσεις υπό μια ρεπουμπλικανική ηγεσία, πιστεύει ο Staunovo.
Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνει ότι η επανεκλογή του Τραμπ δεν θα συνοδευόταν απαραίτητα από υψηλότερες τιμές του πετρελαίου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο Τραμπ σχεδιάζει να αυξήσει τους εισαγωγικούς δασμούς. Αυτό θα αποδυνάμωνε την οικονομική ανάπτυξη και επομένως και τη ζήτηση πετρελαίου.
Οι τιμές τότε θα μειώνονταν και πάλι – έως και κατά έντεκα έως 19 δολάρια ανά βαρέλι, σύμφωνα με την Goldman Sachs. Οι οικονομολόγοι υπέθεσαν ένα σενάριο στο οποίο ο Τραμπ επιβάλλει έναν ενιαίο δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές αγαθών. Ο ίδιος ο Τραμπ είχε εξαγγείλει δασμούς μεταξύ δέκα και 20 τοις εκατό, ακόμη και 60 τοις εκατό για αγαθά από την Κίνα.
Χρυσός: ασφαλές καταφύγιο λόγω δασμών
Ενώ οι τιμές του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων θα μπορούσαν να μειωθούν σε περίπτωση υψηλότερων δασμών των ΗΠΑ, ο χρυσός είναι πιθανό να επωφεληθεί. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι υψηλότεροι δασμοί επιβαρύνουν την οικονομία.
Σύμφωνα με την αμερικανική δεξαμενή σκέψης Peterson Institute, η εισαγωγή δασμών ύψους 10% θα οδηγούσε σε μείωση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) κατά 0,9% το 2026. Υπό την προϋπόθεση ότι και άλλες κυβερνήσεις θα αντιδράσουν με παρόμοια υψηλούς δασμούς. Εάν η Κίνα, όπως και οι ΗΠΑ υπό τον Τραμπ, αυξήσει τους δασμούς κατά 60%, το ΑΕΠ θα είναι επιπλέον 0,2% χαμηλότερο το 2026.
Καθώς οι επενδυτές αρέσκονται να επιλέγουν τον χρυσό ως ασφαλές καταφύγιο κατά τη διάρκεια οικονομικών κρίσεων, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε άνοδο την τιμή του πολύτιμου μετάλλου. Ωστόσο, μια εκλογική νίκη του Τραμπ δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι δασμοί θα αυξηθούν πράγματι τόσο σημαντικά, λέει ο Staunovo. Θα μπορούσε επίσης να είναι ένα απειλητικό σενάριο που ο Τραμπ στήνει σκόπιμα προκειμένου να διαπραγματευτεί με επιτυχία με την Κίνα.
Αυτό όμως που δείχνει η προεκλογική υπόσχεση του Τραμπ είναι ότι υιοθετεί μια πιο σκληρή στάση απέναντι στην Κίνα. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο εμπορικής σύγκρουσης μεταξύ των δύο χωρών, προειδοποιεί ο Μόμπιν Ταχίρ (Mobeen Tahir), διευθυντής μακροοικονομικών και θεματικών ερευνών της Wisdomtree. Μια εμπορική σύγκρουση είναι επίσης πιθανό να αυξήσει τη ζήτηση για δήθεν ασφαλείς επενδύσεις όπως ο χρυσός.
Υψηλότερος πληθωρισμός, υψηλότερα επιτόκια;
Οι υψηλότεροι δασμοί οδηγούν επίσης σε υψηλότερο πληθωρισμό. Επιπλέον, το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι πιθανό να αυξηθεί περαιτέρω, όχι μόνο υπό την Καμάλα Χάρις αλλά και υπό τον Ντόναλντ Τραμπ. Αυτό αναμένεται να επιταχύνει περαιτέρω τον πληθωρισμό.
Υψηλότεροι δασμοί ή ακόμη και μια εμπορική σύγκρουση θα μπορούσαν να ανεβάσουν την τιμή του χρυσού, αλλά να αποδυναμώσουν τη ζήτηση για οικονομικά ευαίσθητα εμπορεύματα. Εκτός από το πετρέλαιο, πρόκειται κυρίως για βιομηχανικά εμπορεύματα όπως ο χαλκός, το αλουμίνιο και το νικέλιο.
Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, οι δασμοί κατά της Κίνας θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε άνοδο τις τιμές των βιομηχανικών και ενεργειακά σημαντικών μετάλλων, λέει ο Benjamin Louvet, διαχειριστής κεφαλαίων και εμπειρογνώμονας για τα βιομηχανικά μέταλλα στη διαχειρίστρια κεφαλαίων OFI Invest AM. «Η Κίνα κυριαρχεί στην αλυσίδα εφοδιασμού για πολλές κρίσιμες πρώτες ύλες και θα μπορούσε να εισαγάγει νέους εξαγωγικούς περιορισμούς ως αντίποινα», προειδοποιεί.
Κατάργηση του IRA
Εμπορεύματα όπως ο χαλκός και το αλουμίνιο επωφελούνται σε μεγάλο βαθμό από την ενεργειακή μετάβαση. Επομένως, μια νίκη του Τραμπ κρύβει έναν περαιτέρω κίνδυνο τιμών για τα μέταλλα, όπως προειδοποιεί ο ειδικός της Wisdomtree σε θέματα εμπορευμάτων Tahir: ο Τραμπ θα μπορούσε να καταργήσει τον Νόμο για τη Μείωση του Πληθωρισμού (Ιnflation Reduction Act – IRA).
Αυτός ο νόμος που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Μπάιντεν έχει ως στόχο την προώθηση πράσινων έργων στη βιομηχανία των ΗΠΑ, για παράδειγμα με τη βοήθεια φορολογικών πιστώσεων και άμεσων πληρωμών.
Ο Γκίλαντ Φορτγκανγκ (Gilad Fortgang), αναλυτής στον πάροχο χρηματοοικονομικών υπηρεσιών T. Rowe Price, πιστεύει ότι η πλήρης κατάργηση του νόμου είναι απίθανη, καθώς πολλές ρεπουμπλικανικές πολιτείες επωφελούνται επίσης από τον IRA. Ωστόσο, ορισμένα στοιχεία του IRA θα μπορούσαν να τροποποιηθούν. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος θα ήταν τα μέτρα για τη βελτίωση της οικονομικής προσιτότητας των ηλεκτρικών οχημάτων. Οι φορολογικές πιστώσεις για την αιολική και την ηλιακή ενέργεια θα ήταν επίσης σε κίνδυνο.