Άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για την πρώτη αύξηση επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μετά από δέκα και πλέον χρόνια έχει αρχίσει. Η απόφαση για την αύξηση, η οποία έχει προαναγγελθεί από τον Ιούνιο, θα ληφθεί στη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 21 Ιουλίου.
Αν και στην προηγούμενη συνεδρίαση είχε εκφρασθεί η πρόθεση να αυξηθούν τα επιτόκια κατά ένα τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας (25 μονάδες βάσης), δεν μπορεί να αποκλεισθεί μία μεγαλύτερη αύξηση καθώς ορισμένα μέλη του 25μελούς Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ πιέζουν για να εξετασθεί μία αύξηση κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, λόγω του επίμονα ανοδικού πληθωρισμού. Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, υποστήριζε έως πρόσφατα την αύξηση των 25 μ.β., αλλά στο συνέδριο της κεντρικής τράπεζας που έγινε την περασμένη εβδομάδα στη Σίντρα της Πορτογαλίας τόνισε ότι η ΕΚΤ θα κινηθεί ταχύτερα αν ο πληθωρισμός δεν υποχωρήσει.
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Eurostat την Παρασκευή έδειξαν ότι ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ευρωζώνη αυξήθηκε τον Ιούνιο στο 8,6% από 8,1% τον Μάιο, μία εξέλιξη που θα ληφθεί υπόψη και θα συνεκτιμηθεί γενικότερα για την πορεία αύξησης των επιτοκίων. Παράλληλα θα συνεκτιμηθεί και ότι ο λεγόμενος πυρήνας του πληθωρισμού – που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων – μειώθηκε οριακά στο 3,7% από 3,8% τον Μάιο.
Μία αλλαγή όσον αφορά την αύξηση των επιτοκίων που έχει προαναγγελθεί δεν θα ήταν πρωτοφανής. Τον περασμένο μήνα, η αμερικανική κεντρική τράπεζα (Fed) αύξησε το βασικό επιτόκιό της τρία τέταρτα της ποσοστιαίας μονάδας (75 μ.β.) ενώ είχε προαναγγείλει μία κίνηση μισής ποσοστιαίας μονάδας καθώς μεσολάβησε η αύξηση του πληθωρισμού των ΗΠΑ τον Μάιο στο 8,6%. Η μεγαλύτερη από την αναμενόμενη αύξηση του επιτοκίου της Fed θα ληφθεί επίσης υπόψη από την ΕΚΤ καθώς επηρεάζει άμεσα την ισοτιμία του ευρώ, το οποίο έχει αποδυναμωθεί πολύ και αυτό με τη σειρά του αυξάνει τον εισαγόμενο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη. Το ευρώ έχει υποχωρήσει 9% από την αρχή του έτους έναντι του δολαρίου, με την ισοτιμία του να κινείται στα 1,04 έως 1,05 δολάρια. Παράλληλα, διευρύνθηκε η διολίσθηση του ευρώ έναντι του ελβετικού φράγκου μετά την απρόσμενη αύξηση του επιτοκίου της ελβετικής κεντρικής τράπεζας κατά μισή ποσοστιαία μονάδα.
Αν η αύξηση που αποφασίσει τελικά η ΕΚΤ θα είναι της τάξης των 25 μ.β., το επιτόκιο για την αποδοχή καταθέσεων από την ΕΚΤ θα παραμείνει ακόμη σε αρνητικό έδαφος και συγκεκριμένα στο -0,25%, ενώ το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης θα διαμορφωθεί στο 0,25% και το επιτόκιο οριακού δανεισμού στο 0,50%. Η αύξηση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων θα οδηγήσει σε αντίστοιχη αύξηση του Euribor, με το οποίο συνδέεται κατά κανόνα η δόση των κυμαινόμενων δανείων σε ευρώ. Σήμερα, το Euribor για έναν μήνα κινείται περί το -0,5% και για τρεις μήνες περί το -0,2%.
Η συνεδρίαση στις 21 Ιουλίου θα έχει ενδιαφέρον και όσον αφορά την κατεύθυνση που θα δώσει η ΕΚΤ για τις επόμενες αυξήσεις των επιτοκίων. Τον Ιούνιο, η ΕΚΤ είχε προαναγγείλει νέα αύξηση των επιτοκίων τον Σεπτέμβριο, ανάλογα με τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές του πληθωρισμού, δηλαδή με την πρόβλεψη για το που θα κινείται το 2024. «Αν οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές για τον πληθωρισμό παραμείνουν ως έχουν ή επιδεινωθούν, μία μεγαλύτερη αύξηση θα είναι ενδεδειγμένη στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου», ανέφερε η ανακοίνωση της ΕΚΤ στις 9 Ιουνίου, στέλνοντας το μήνυμα ότι είναι πιθανή μία αύξηση των επιτοκίων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, αν τα στοιχεία για τον πληθωρισμού του Ιουλίου και του Αυγούστου δεν δείξουν κάποια βελτίωση.
Η ΕΚΤ είχε προαναγγείλει και άλλες αυξήσεις των επιτοκίων μετά τον Σεπτέμβριο, οι οποίες θα αποφασισθούν και πάλι με βασικό κριτήριο την πορεία του πληθωρισμού. Για πολλούς αναλυτές, το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ θα αυξηθεί τουλάχιστον έως το 1,5% έως 2%, ανάλογα με την πορεία της οικονομίας. Καθώς η καταπολέμηση του πληθωρισμού αποτελεί ξεκάθαρο στόχο για την ΕΚΤ, η επιβράδυνση της οικονομίας της Ευρωζώνης, η οποία συνεχίζεται σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία ερευνών, δεν έχει πλέον την ίδια σημασία που είχε πριν από κάποιο διάστημα. Η Λαγκάρντ είπε ότι η ΕΚΤ θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να μειώσει τον πληθωρισμό, με τον επικεφαλής οικονομολόγο της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, να σημειώνει, ωστόσο, ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να σταθμίσει και τις εξελίξεις στο μέτωπο της ανάπτυξης. Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, ήταν πιο ξεκάθαρος κατά την ομιλία του στη Σίντρα, τονίζοντας ότι θα συνεχίσει τις αυξήσεις των επιτοκίων ακόμη και αν υπάρχει κίνδυνος να εισέλθει η αμερικανική οικονομία σε ύφεση.
Παράλληλα με τις αυξήσεις των επιτοκίων, η ΕΚΤ επιδιώκει την προστασία των χωρών του Νότου της Ευρωζώνης από μεγάλη αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων τους. Το σχέδιο που ανακοίνωσε μετά την έκτακτη συνεδρίαση στις 15 Ιουνίου φαίνεται ότι είχε κατ’ αρχήν αποτέλεσμα καθώς μειώθηκαν οι αποδόσεις και τα spread (οι διαφορές των αποδόσεων σε σχέση με τα γερμανικά ομόλογα). Το σχέδιο της ΕΚΤ προβλέπει ως πρώτη γραμμή άμυνας τις αγορές ομολόγων του Νότου με τα χρήματα από την αποπληρωμή ομολόγων χωρών του πυρήνα – της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ολλανδίας – που λήγουν. Προβλέπει, επίσης, ένα νέο μέσο για αγορές ομολόγων, σε περίπτωση που οι επανεπενδύσεις δεν είναι αρκετές για να ηρεμήσουν οι αγορές. Η απόδοση των 10ετών ομολόγων του ελληνικού δημοσίου διαμορφώθηκε την Παρασκευή το μεσημέρι στο 3,53% και ήταν 10 μ.β. χαμηλότερη σε σχέση με την απόδοση πριν από ένα μήνα, με το spread σε σχέση με τα αντίστοιχα γερμανικά ομόλογα να περιορίζεται στις 2,2 ποσοστιαίες μονάδες.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ