Τον επόμενο μήνα θα γνωρίζουμε, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, οι νέες αντικειμενικές αξίες, ενώ οι φορολογούμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με διπλό σοκ, αφού τον Ιούλιο θα κληθούν να πληρώσουν την πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος και τον Αύγουστο την πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ.
Πάντως ακόμη και σήμερα, είναι άγνωστο ποιες θα είναι οι τιμές, αλλά ένα είναι σίγουρο, ότι κάποιοι θα βρεθούν μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις, αφού τα εκκαθαριστικά που θα φθάσουν σε χιλιάδες νοικοκυριά θα είναι φουσκωμένα. Μεγάλοι χαμένοι εκτιμάται ότι θα είναι όσοι έχουν στην κατοχή τους ακίνητα σε περιοχές με σημερινή τιμή ζώνης 750 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, 1.000 ευρώ και 1.500 ευρώ το τετραγωνικό. Με βάση τα σενάρια που γίνονται στο υπουργείο Οικονομικών οι συγκεκριμένοι ιδιοκτήτες δεν αποκλείεται να δουν τον ΕΝΦΙΑ να αυξάνεται ακόμη και πάνω από 20%. Την ίδια ώρα, όσοι περιμένουν να ξεφουσκώσει ο λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ λόγω μείωσης των αντικειμενικών μάλλον θα απογοητευτούν αφού είναι πολύ πιθανόν να κληθούν και φέτος να πληρώσουν τα ίδια ποσά φόρου για τα ακίνητά τους. Οι παρεμβάσεις που μαγειρεύονται στις τιμές ζώνης των ακινήτων δεν αναμένεται να επηρεάσουν τον ΕΝΦΙΑ, ο οποίος θα παραμείνει στο ύψος του για να μην διαταραχθεί ο ετήσιος εισπρακτικός στόχος των 2,65 δις. ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση οι νέες αντικειμενικές αξίες θα αλλάξουν τον χάρτη της κτηματαγοράς και το φορολογικό τοπίο. Θα φέρουν να πάνω κάτω στις μεταβιβάσεις και θα προκαλέσουν ντόμινο αλλαγών σε 20 φόρους και τέλη που επιβαρύνουν τα ακίνητα.
Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί στο τέλος Δεκεμβρίου. Αποδείχθηκε όνειρο θερινής νυκτός αφού η ημερομηνία παρήλθε χωρίς να γίνει τίποτα απολύτως. Τότε η κυβέρνηση με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο δεσμεύτηκε στους δανειστές να έχει έτοιμες τις νέες τιμές στα τέλη Μαρτίου. Το χρονοδιάγραμμα πάλι δεν τηρήθηκε. Το Φεβρουάριο, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομιών ανέθεσε τη δουλειά σε ιδιώτες εκτιμητές ακινήτων. Στα τέλη Μαρτίου οι εκτιμητές παρέδωσαν 30.000 τιμές ζώνης για όλη τη χώρα αφού για κάθε περιοχή δόθηκαν τρεις εκτιμήσεις – εισηγήσεις.
Ποιες θα είναι οι νέες αξίες;
Στο υπουργείο Οικονομικών απορρίπτουν στην παρούσα φάση αλλαγές στους συντελεστές του ΕΝΦΙΑ ενώ με βάση τα σχέδια που εξετάζονται:
1. Οι αντικειμενικές αξίες θα αυξηθούν σε περιοχές που σήμερα οι τιμές ζώνης κινούνται στα επίπεδα των 550 – 1.000 ευρώ, στα νησιά, τις περιοχές που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια ή εμφανίζουν έντονη τουριστική δραστηριότητα αλλά και σε συνοικίες κυρίως του κέντρου της Αθήνας που το φαινόμενο Airbnb έχει ανεβάσει σημαντικά την τελευταία διετία τις τιμές πώλησης των ακινήτων. Σε πολλές περιοχές με σημερινή τιμή ζώνης 750, 1.000 αλλά και 1.500 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο ο ΕΝΦΙΑ θα φουσκώσει ακόμη και πάνω από 20%. Η αύξηση θα προκύψει λόγω αλλαγής του κλιμακίου για τον υπολογισμό του φόρου. Για παράδειγμα, εάν μια σημερινή τιμή ζώνης 750 ευρώ το τετραγωνικό αυξηθεί στα 900 ευρώ, ο κύριος φόρος θα αυξηθεί από τα 2,80 ευρώ στα 2,90 ευρώ το τετραγωνικό. Και μπορεί αυτή η αύξηση να είναι μικρή αλλά όσο ανεβαίνουν τα κλιμάκια αυξάνεται και η επιβάρυνση. Εάν η τιμή ζώνης των 1.000 ευρώ το τετραγωνικό αυξηθεί στα 1.100 ευρώ (αύξηση 10%) ο ΕΝΦΙΑ θα κάνει άλμα από 2,90 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο στα 3,70 ευρώ το τετραγωνικό (αύξηση 27,6%).
2. Μικρές αυξομειώσεις θα προκύψουν για τις περισσότερες τιμές ζώνης. Αυτό σημαίνει ότι ο ΕΝΦΙΑ που θα κληθούν να πληρώσουν φέτος οι ιδιοκτήτες ακινήτων να παραμείνει στα ίδια επίπεδα.
Σε κάθε περίπτωση οι νέες αντικειμενικές αξίες θα φέρουν να πάνω κάτω σε φόρους και τέλη. Στις περιοχές οι οποίες θα δουν αύξηση των αντικειμενικών αξιών, οι φορολογούμενοι θα πληρώνουν παραπάνω Τέλος Ακίνητης Περιουσίας το οποίο εισπράττουν οι δήμοι μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, οι φόροι στις μεταβιβάσεις ακινήτων (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές) θα πάρουν την ανηφόρα, το τεκμήριο της κατοικίας θα φουσκώσει. Πολλοί φορολογούμενοι θα δουν να αποκλείονται από κοινωνικά επιδόματα (π.χ. πετρελαίου θέρμανσης, κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ) και ενδεχομένως να χάνουν την έκπτωση 50% ή την απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ επειδή με την αύξηση των αντικειμενικών αξιών θα μεγαλώσει η αξία της ακίνητης περιουσίας τους.
Του Θανάση Παπαδή
