Στη δυνατότητα απασχόλησης έξι ημέρες την εβδομάδα στην Ελλάδα από την 1η Ιουλίου 2024 αναφέρεται σήμερα (28.06.24) εκτενές δημοσίευμα της Handelsblatt.
“Η χώρα (σ.σ. Ελλάδα) την οποία οι Γερμανοί, με επικεφαλής πολυάριθμα ταμπλόιντ μέσα ενημέρωσης, απέρριπταν ως τεμπέλα και προσανατολισμένη στον ελεύθερο χρόνο πριν από δέκα χρόνια, τώρα πρωτοστατεί στη συζήτηση για τον χρόνο εργασίας”, σημειώνει η Handelsblatt. Και συμπληρώνει πως “η συντηρητική κυβέρνηση στην Αθήνα έδωσε τη δυνατότητα στους εργοδότες να καθιερώσουν την εξαήμερη εβδομάδα.
Η γερμανική εφημερίδα τονίζει πως “από την 1η Ιουλίου, θα μπορούν να προτείνουν στους υπαλλήλους τους να εργάζονται έξι ημέρες την εβδομάδα αντί για τις πέντε που ίσχυαν προηγουμένως. Αυτό θα επιτρέψει στους Έλληνες να εργάζονται στο μέλλον περισσότερο από ό,τι ήδη εργάζονται: έχουν τη μεγαλύτερη εργάσιμη εβδομάδα στην ΕΕ.
Στην πραγματικότητα, δεν υπήρξε μεγάλη θύελλα διαμαρτυριών στην Ελλάδα. Προφανώς η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού ταλαιπωρεί πολύ τη χώρα. Αυτό οφείλεται κυρίως στη σοβαρή οικονομική κρίση της χώρας από το 2010 έως το 2018. Εκείνη την περίοδο, η χώρα βρισκόταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και εκατοντάδες χιλιάδες μορφωμένοι νέοι μετανάστευσαν για να αναζητήσουν την τύχη τους στο εξωτερικό. Η Ελλάδα δεν έχει ακόμη ανακάμψει από αυτή τη διαρροή εγκεφάλων, παρόλο που η οικονομία βρίσκεται σε ανοδική πορεία”.
Η Handelsblatt παραδέχεται πως “ο μύθος των τεμπέληδων Ελλήνων δεν ήταν ποτέ αληθινός. Σύμφωνα με τη στατιστική αρχή Eurostat, οι Έλληνες κατέχουν την πρώτη θέση στην ευρωπαϊκή κατάταξη των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας με 39,8 ώρες. Για τη Γερμανία, ο κατάλογος δείχνει μέσο όρο 34 ώρες την εβδομάδα. Συνολικά, οι άνθρωποι στην Ελλάδα εργάζονται σχεδόν 650 ώρες περισσότερες κατά κεφαλήν ετησίως από τους ανθρώπους στη Γερμανία.
Ωστόσο, αυτό δεν πρέπει να μετατραπεί σε παραμύθι για τους τεμπέληδες Γερμανούς: Οι αριθμοί είναι συγκρίσιμοι μόνο σε περιορισμένο βαθμό. Ο πολύ χαμηλός κατά κεφαλήν αριθμός στη Γερμανία είναι επίσης αποτέλεσμα του ρεκόρ υψηλού αριθμού εργαζομένων μερικής απασχόλησης – συχνά γυναικών που φροντίζουν μόνες τους τα παιδιά και το νοικοκυριό για μερικά χρόνια”.
Το ίδιο δημοσίευμα τονίζει πως “η ελληνική απόφαση βρίσκεται σε μια περίεργη ένταση με τη συζήτηση στη Γερμανία: αν και οι οικονομολόγοι και οι εργοδότες συμφωνούν ότι οι κατά κεφαλήν ώρες εργασίας πρέπει να αυξηθούν, οι συλλογικές συμβάσεις και οι κοινωνικές εξελίξεις κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Εδώ, οι εργαζόμενοι τείνουν να χρησιμοποιούν την έλλειψη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού για να διαπραγματευτούν περισσότερες αμοιβές ή ελεύθερο χρόνο”.
Η Handelsblatt σημειώνει πως “υπάρχουν τρία σημεία που καθιστούν δυνατό στην Ελλάδα αυτό που είναι προφανώς αδύνατο στη Γερμανία.
1. Πολύ υψηλά κίνητρα
Όποιος εργάζεται μια έκτη ημέρα την εβδομάδα στην Ελλάδα από το καλοκαίρι πρέπει να το κάνει εθελοντικά. Δεν υπάρχει κανένας εξαναγκασμός.
Έτσι, ο νομοθέτης δημιούργησε πολύ υψηλά κίνητρα για τους ανθρώπους να εργάζονται περισσότερο. Αυτά είναι οικονομικής φύσεως.Όποιος θέλει να εργαστεί μια έκτη ημέρα την εβδομάδα θα λαμβάνει 40% περισσότερες αποδοχές. Εάν η έκτη εργάσιμη ημέρα πέφτει σε Κυριακή ή αργία, ο νόμος προβλέπει ακόμη και αύξηση των αποδοχών κατά 115%.
2. Αυστηροί κανόνες προστατεύουν τους εργαζόμενους
Ένας άλλος λόγος για τον οποίο η ελληνική εξαήμερη εβδομάδα είναι ελάχιστα αμφιλεγόμενη είναι ότι δεν αφορά όλους τους εργαζόμενους. Ο νέος κανονισμός απευθύνεται κυρίως σε εταιρείες που εργάζονται δώδεκα ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα με σύστημα βάρδιας και των οποίων οι εργαζόμενοι εργάζονταν προηγουμένως πέντε ημέρες και 40 ώρες την εβδομάδα.
Ο νόμος επιτρέπει επίσης την εξαήμερη εβδομάδα στον δημόσιο τομέα και σε κρατικές εταιρείες, όπως οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας.
Υπάρχουν όμως περιορισμοί: Η εξαήμερη εβδομάδα είναι εθελοντική. Ο εργοδότης πρέπει να την δηλώσει στη διοίκηση εργασίας και να την αιτιολογήσει. Μπορεί να προσφέρει στους εργαζόμενους τη δυνατότητα να εργάζονται υπερωριακά, αλλά δεν είναι υποχρεωμένος να το κάνει.
Επιπλέον, η εβδομαδιαία εργασία δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 48 ώρες. Συνεπώς, η εξαήμερη εβδομάδα δεν μπορεί να συνδυαστεί με πρόσθετες υπερωρίες. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι δικαιούνται μία ημέρα ρεπό την εβδομάδα.
3. Αδυναμία της γερμανικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων
Δεν είναι ότι η εξαήμερη εβδομάδα είναι μια εντελώς νέα ιδέα στη Γερμανία, απλώς φαίνεται πολύ μη ρεαλιστική σε αυτούς τους καιρούς. Στην πραγματικότητα, η εξαήμερη εβδομάδα ίσχυε στη Γερμανία για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα. Το 1959, οι ανθρακωρύχοι στη βιομηχανία εξόρυξης άνθρακα ήταν οι πρώτοι που πέτυχαν την πενθήμερη εβδομάδα με πλήρη μισθολογική αποζημίωση (“Το Σάββατο είναι η μέρα του μπαμπά μου”). Το 1960, οι υπάλληλοι των ασφαλιστικών εταιρειών απέκτησαν τη μικρότερη εργάσιμη εβδομάδα, ενώ ένα χρόνο αργότερα ακολούθησαν οι τραπεζίτες. Η βιομηχανία μετάλλων δεν ακολούθησε το παράδειγμα μέχρι το 1967.
Αυτό δείχνει πως σε αντίθεση με την Ελλάδα, η εξαήμερη εβδομάδα στη Γερμανία δεν μπορεί απλά να αποφασιστεί από την κυβέρνηση. Η μετάβαση στην πενθήμερη εβδομάδα έγινε ήδη μέσω αλλαγών στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Και μάλλον το ίδιο θα πρέπει να γίνει και σήμερα.
Στην πραγματικότητα, η εξαήμερη εβδομάδα δεν απαγορεύεται στη Γερμανία. Το Σάββατο είναι εργάσιμη ημέρα. Εφόσον τηρούνται οι νόμιμες περίοδοι ανάπαυσης των 24 ωρών την εβδομάδα, οι άνθρωποι στη Γερμανία μπορούν θεωρητικά να εργάζονται έξι ημέρες την εβδομάδα – αλλά εντός των ορίων της συλλογικής σύμβασης εργασίας και της εβδομάδας των 48 ωρών. Το μόνο που απαγορεύεται, με ορισμένες εξαιρέσεις, είναι η εργασία τις Κυριακές.
Αλλά δεν γίνονται στην πραγματικότητα όλα όσα δεν απαγορεύονται. Είναι αλήθεια ότι πολλοί ιθύνοντες χτυπούν παρόμοιο τόνο, από τον πρόεδρο της εργοδοσίας (“Η Γερμανία συζητά την αξία της εργασίας πολύ λίγο”) μέχρι τον επικεφαλής του CDU (“Η Γερμανία χρειάζεται επιθυμία για περισσότερες επιδόσεις”), τον πρόεδρο του υπουργείου της Σαξονίας (“40ωρη εβδομάδα για όλους”) και τον αντικαγκελάριο των Πρασίνων (“Περισσότεροι άνθρωποι πρέπει να εργάζονται εθελοντικά περισσότερο και περισσότερο”)”.
Το ίδιο δημοσίευμα τονίζει πως “οι άνθρωποι δεν θέλουν να εργάζονται περισσότερο. Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Ερευνών για την Απασχόληση, το 58% όλων των ανδρών και το 49% όλων των γυναικών θέλουν να μειώσουν τις ώρες εργασίας τους. Έτσι, η εξαήμερη εβδομάδα δεν μπορεί να εφαρμοστεί στη Γερμανία τόσο εύκολα όσο στην Ελλάδα.
Ωστόσο, υπάρχουν οικονομολόγοι που έχουν σκεφτεί πώς οι Γερμανοί θα μπορούσαν να εργάζονται περισσότερο. Συνοπτικά: καλύτερες συνθήκες-πλαίσιο (π.χ. φροντίδα παιδιών), περισσότερα μισθολογικά κίνητρα και λιγότεροι φόροι στις επιπλέον ώρες εργασίας. Τα καλά νέα είναι ότι οι πολιτικοί θα μπορούσαν να αποφασίσουν για όλα αυτά το ίδιο γρήγορα όπως η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε την εξαήμερη εβδομάδα”.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163