Iδιοκατοίκηση: Στο ναδίρ το ποσοστό που έχουν δικό τους σπίτι στην Ελλάδα – Τι συμβαίνει στην ΕΕ

Λιγότεροι φαίνεται ότι είναι Έλληνες που κατέχουν πλέον το δικό τους σπίτι, καθώς σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) Eurostat, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στη χώρα φτάνει στο 72,8% το 2022 σε σχέση με το 73,3% που ήταν το 2021.

Η μείωση αυτή έχει ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα που κάποτε κατείχε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιόκτητων σπιτιών, να πλησιάζει πλέον όλο και πιο κοντά στο 69,1% που αποτελεί το μέσο όρο της ΕΕ. Την ώρα που τα σκήπτρα της ιδιοκατοίκησης πλέον κρατούν κατά κύριο λόγο τα Βαλκάνια, ενώ αύξηση παρατηρείται και στις υπόλοιπες χώρες του Νότου.

Τα τελευταία 17 χρόνια, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα έχει μειωθεί συνολικά 11,3%. Συγκεκριμένα, το απόγειό της, ήταν το 2005 όπου το 84,6% του πληθυσμού είχε δικό του σπίτι. Αυτό το φαινόμενο οφειλόταν στο ότι τότε ήταν η περίοδος κατά την οποία η αγορά ακινήτων βρισκόταν στο ζενίθ της, καθώς η πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση ήταν πολύ εύκολη σχεδόν για το σύνολο των νοικοκυριών.

Στα επόμενα χρόνια ακολούθησε η οικονομική κρίση, κατά την οποία ξεκινά μια σταθερή υποχώρηση του ποσοστού ιδιοκατοίκησης. Συγκεκριμένα, ήδη από το 2010 το σχετικό ποσοστό είχε υποχωρήσει στο 77,2%, για να μειωθεί περαιτέρω σε 75,8% το 2013, σε 74% το 2014 και σε 73,9% από το 2016 και μέχρι το 2020.

Ένας από τους βασικούς λόγους που λιγότεροι Έλληνες κατέχουν πλέον το δικό τους σπίτι είναι τα υψηλά επίπεδα που εξακολουθούν να κινούνται οι τιμές πώλησης κατοικιών στην ελληνική αγορά την τελευταία πενταετία, σε σχέση με την αντίστοιχη στασιμότητα που υπάρχει στα εισοδήματα των πολιτών. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι πολλά από τα ιδιόκτητα σπίτια επιβαρύνονται με στεγαστικό δάνειο, τότε προκύπτει ότι οι τέσσερις στους δέκα είναι εκτεθειμένοι στο ακριβό στεγαστικό δάνειο λόγω της αύξησης των επιτοκίων.

Ένας ακόμη λόγος που μειώθηκε η ιδιοκατοίκηση είναι το γεγονός ότι πολλά ακίνητα βγήκαν στο σφυρί, λόγω της αδυναμίας των ιδιοκτητών τους να ξοφλήσουν τα χρέη τους. Παράλληλα, πολλοί ήταν και αυτοί που αποφάσισαν να παραχωρήσουν τα ακίνητα τους για εκμετάλλευση ή ακόμη και να τα πουλήσουν σε επενδυτές ή εταιρείες ακινήτων, με συνέπεια τα ακίνητά αυτά να μην ιδιοκατοικούνται πλέον.

Τα τελευταία διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία της Eurostat, αποτυπώνουν και την τάση που επικρατεί στην υπόλοιπη ΕΕ, όπου το 69%, είναι ιδιοκτήτες ακινήτων, ενώ το υπόλοιπο 31% ζουν σε ενοικιαζόμενες κατοικίες. Οι Βαλκανικές χώρες διατηρούν εξαιρετικά υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης, τα οποία τα τελευταία χρόνια, ξεπερνούν το 90%. Συγκεκριμένα, τα πρωτεία κατέχει η Ρουμανία όπου το ποσοστό ιδιοκατοίκησης αγγίζει το 95%, ακολουθεί η Σλοβακία με 91%, η Κροατία με 91% και η Ουγγαρία με 90%.

Ολόκληρος ο ευρωπαϊκός νότος εμφανίζει πλέον μεγαλύτερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης από την Ελλάδα, για παράδειγμα η Ιταλία που μέχρι και το 2018 είχε χαμηλότερα ποσοστά σε σχέση με τη χώρα μας, πλέον μας έχει ξεπεράσει φτάνοντας τον δικό της δείκτη στο 74,3%. Η Πορτογαλία είναι στο 78%, η Ισπανία στο 76% και μόνο η Γαλλία εμφανίζει χαμηλότερο ποσοστό, της τάξης του 64%.

Πιο χαμηλά κινούνται και χώρες όπως η Αυστρία που σημειώνει ποσοστό στο 49% και η Δανία με το 40%. Ειδική περίπτωση σε ολόκληρη την Ευρώπη, αποτελεί η Γερμανία στην οποία οι πολίτες δεν φαίνεται να προτιμούν ιδιαίτερα την αγορά ακινήτων, με αποτέλεσμα η ενοικίαση να αντιπροσωπεύει το 53% του πληθυσμού.