Σοβαρό πρόβλημα το κενό αποταμίευσης στην ελληνική οικονομία
Τίποτα θετικό για την ελληνική οικονομία και ανάπτυξη δεν προμηνύει η «βουτιά» που κατέγραψαν οι καταθέσεις στις τράπεζες τον Ιανουάριο του 2025.
Το «πλήγμα» ανήλθε σε περίπου 4,8 δισ. ευρώ τα οποία έκαναν «φτερά» από τα ταμεία των τραπεζών σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, όταν μάλιστα είχε σημειωθεί αύξηση κατά 5,592 δισ. ευρώ. Η πτώση έρχεται μετά από μία περίοδο ενός τριμήνου κατά το οποίο οι καταθέσεις είχαν πάρει την ανιούσα, παράμετρος που ουκ ολίγες φορές έχει τονιστεί πως είναι κρίσιμη για την διατήρηση υψηλού ρυθμού επενδύσεων και ανάπτυξης.
Τον Ιανουάριο, ωστόσο, η πορεία ήταν καθοδική. Μόνο τα νοικοκυριά «σήκωσαν» 1 δισ. ευρώ από τις τράπεζες, ενώ και οι επιχειρήσεις απέσυραν περίπου 3,8 δισ. ευρώ.
Η μείωση των καταθέσεων αντικατοπτρίζει, εν μέρει, την ανάπτυξη της ιδιωτικής κατανάλωσης η οποία από όλους τους εγχώριους και διεθνείς φορείς αναμένεται πως στην Ελλάδα θα παραμείνει ισχυρή, υποστηριζόμενη από την μείωση της ανεργίας και την αύξηση των εισοδημάτων. Μάλιστα, για την ελληνική οικονομία η ιδιωτική κατανάλωση είναι βασικός παράγοντας στήριξης των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, όπως επεσήμανε πρόσφατα και το ΔΝΤ κατά την επίσκεψη του στην χώρα, προβλέποντας ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ στο 2,1% το 2025, με ένα κομμάτι να αφορά την ιδιωτική ζήτηση και ένα άλλο τις επενδύσεις, οι οποίες σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό έως το 2026 θα χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης.
«Δίκοπο μαχαίρι»
Ωστόσο, όταν το διαθέσιμο εισόδημα δαπανάται στην κατανάλωση και δεν αποταμιεύεται, δεν έχει μόνο θετικές πλευρές (όπως αυτό αντανακλάται στο ΑΕΠ) αλλά και αρνητικές, ιδιαίτερα σε μακροπρόθεσμη βάση.
Το παραπάνω έχει επισημάνει ουκ ολίγες φορές ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ), κ. Γιάννης Στουρνάρας, «κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου» για την ανάγκη αύξησης της αποταμίευσης.
Σύμφωνα με τον κεντρικό τραπεζίτη, το κενό αποταμίευσης στην χώρα αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα για την πορεία της οικονομίας. Αποτυπώνει τις διαρθρωτικές αδυναμίες του ελληνικού παραγωγικού μοντέλου και την υψηλή εξάρτηση από εξωτερική χρηματοδότηση, καθώς το επίπεδο της αποταμίευσης ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα την τελευταία 25ετία είναι από τα χαμηλότερα στην ευρωζώνη. Ένα «αγκάθι» για την ανάπτυξη και μια διαρκής δύναμη ενίσχυσης του δημόσιου χρέους.
Το σκεπτικό του κ. Στουρνάρα είναι πως εάν δεν αποταμιεύονται χρήματα στις τράπεζες τότε δεν υπάρχουν διαθέσιμα κεφάλαια για την χρηματοδότηση της οικονομίας και των επιχειρήσεων με τραπεζική πίστη, οδηγώντας σε μείωση των επενδύσεων και της ανάπτυξης. Μέχρι στιγμής, με βάση τα στοιχεία της ΤτΕ για τον Ιανουάριο, η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας από τις τράπεζες κυμαίνεται σε ικανοποιητικά επίπεδα. Ωστόσο, εάν η μείωση των καταθέσεων διαμορφωθεί σε τάση, τότε σε βάθος χρόνου θα επηρεαστεί και αυτό το σκέλος.
