Σημαντικό πλήγμα για την παραγωγή και προπαντός την εξαγωγή κρασιού της Ελλάδας θα μπορούσε να δώσει ενδεχόμενη υλοποίηση της απειλής του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, περί επιβολής δασμών 200% στα ευρωπαϊκά κρασιά.
Στελέχη των οινοπαραγωγών της Ελλάδας εξέφρασαν, με πρόσφατες δηλώσεις τους στα ΜΜΕ, έντονες επιφυλάξεις για το αν θα επιβάλλει ο Τραμπ τόσο υψηλούς (σ.σ.200%) δασμούς στις εξαγωγές ευρωπαϊκών κρασιών προς τις ΗΠΑ, θεωρώντας πιθανότερο να αρκεστεί σε δασμούς το πολύ 20% – 25%, όπως έχει εξαγγείλει ο ίδιος και για άλλες εισαγωγές στην Ευρώπη, ενώ δεν αποκλείουν να εξαιρεθούν και πάλι, όπως το 2018.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αν υποθέσει κανείς, όμως, δεν θα αποκλειστούν αυτή τη φορά οι αυξημένοι δασμοί στα ελληνικά κρασιά, η ζημιά αναμένεται να είναι σημαντική για τους εξαγωγείς. Και αυτό για δύο λόγους:
1. Οι ελληνικές εξαγωγές κρασιού στις ΗΠΑ αποτελούν περίπου το 20% της συνολικής αξίας των εξαγωγών ελληνικού κρασιού (ή 18 εκατ. ευρώ έναντι 97 εκατ. ευρώ).
2. Οι ελληνικές εξαγωγές κρασιού στις ΗΠΑ ακολουθούν κατά τα τελευταία χρόνια μία ανοδική πορεία υποκαθιστώντας τις απώλειες από τις εξαγωγές κρασιού στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Από αυτήν την άποψη, σε περίπτωση αύξησης των δασμών στο ελληνικό κρασί, το πρόβλημα για τους εξαγωγείς δεν θα είναι μόνο άμεσο, αλλά και μεσο – μακροπρόθεσμο καθώς θα καταστρατηγηθεί η σημαντικότερη εναλλακτική -έναντι της ΕΕ – αγορά για την Ελλάδα.
Μάλιστα, το ελληνικό κρασί …μοσχοπουλιέται στις ΗΠΑ, καθώς προσφέρεται σε υπεριπλάσια τιμή σε σχέση με την ΕΕ, και συγκεκριμένα γύρω στα 7 ευρώ ανά λίτρο έναντι 3 ευρώ ανά λίτρο στην ΕΕ.
Είναι για αυτό που ενώ οι ελληνικές εξαγωγές κρασιού στις ΗΠΑ σε αξία αποτελούν το 20% του συνόλου των εξαγωγών, ενώ σε κιλά αποτελούν το…10% (σχεδόν 3 εκατ. κιλά επί συνόλου 24 εκατ. κιλών).
Κοιτώντας, τη μεγάλη εικόνα, οι εξαγωγές ελληνικού κρασιού στις ΗΠΑ σε σχέση με το σύνολο της Παραγωγής της χώρας αντιστοιχεί μόλις στο 4% (2,7 εκατ. κιλά έναντι 137 εκατ. κιλών)
Το μικρό αυτό το ποσοστό, όμως, έχει μεγαλύτερο «ειδικό βάρος» όχι μόνο γιατί αυξάνονται ραγδαία οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ, αλλά και γιατί μειώνεται σταθερά η παραγωγή κρασιού στην Ελλάδα, την ίδια ώρα που αυξανονται οι εισαγωγές!
Χαμηλά η παραγωγή κρασιού στην Ελλάδα
Σήμερα (31.3.25), η Κλαδικός Εθνικός Συνεταιρισμός Αμπελοοινικών Προϊόντων Ελλάδας (ΚΕΟΣΟΕ), εξέδωσε δελτίο τύπου, σύμφωνα με το οποίο στα 649.274,6 στρέμματα κατέγραψε η απογραφή τις εκτάσεις με αμπελώνες οινοποιήσιμων ποικιλιών με ημερομηνία 31/7/2024, σύμφωνα με την πληροφόρηση που απέστειλε στην Commission, το τμήμα Αμπέλου Οίνου και Αλκοολούχων ποτών στις 28/2/2025. Η αντίστοιχη περσινή έκταση, ανερχόταν στα 646.279,4 στρέμματα.
Η έκταση οιναμπέλων στη χώρα μας παρουσιάζεται αυξημένη σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή δήλωση, μόνο κατά 2.995,2 στρέμματα, αφού θα έπρεπε η αύξηση της έκτασης να είναι ισοδύναμη των νέων φυτεύσεων βάσει Αδειών Φύτευσης, που την προηγούμενη τριετία κατά μέσο όρο ανερχόταν στα 6.200 στρέμματα.
Παραμένει υψηλός ο αριθμός των εκτάσεων που εγκαταλείφθηκαν από το 2016, που προκύπτει από το αλγεβρικό άθροισμα των φυτεμένων εκτάσεων της περιόδου 2015/16 που ανερχόταν στα 627.734,4 στρέμματα στα οποία θα πρέπει να προστεθεί η έκταση από τις χορηγηθείσες Άδειες Φύτευσης από το 2016 μέχρι το 2023, έκταση που ανέρχεται σε 48.584,4 στρέμματα.
Σύμφωνα με πρόσφατο δελτίο του ΚΕΟΣΟΕ στις 26 Μαρτίου 2025, Στα 1.430.666 hl καταγράφηκε, ο όγκος της παραγωγής οίνου στη χώρα μας την αμπελοοινική περίοδο 2024/2025, σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση του αρμόδιου τμήματος του ΥΠΑΑΤ, προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όγκος που είναι ο δεύτερος χαμηλότερος όλων των εποχών (με χαμηλότερο όλων των εποχών τον όγκο της περιόδου 2023/2024 στα 1.379.433 hl).
Η οριστική και βασισμένη στις Δηλώσεις Παραγωγής των οινοποιείων και των μεταποιητών παραγωγή οίνου, εμφανίζεται ελαφρώς αυξημένη κατά 3,92% το 2024/2025 σε σύγκριση με την παραγωγή 2023/2024. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, ο ελληνικός αμπελώνας παράγει ποσότητες που δεν επαρκούν να καλύψουν τις ανάγκες της εσωτερικής αγοράς και δυσχεραίνουν τη λειτουργία των οινοποιείων, με άμεσο αποτέλεσμα και την άνοδο των τιμών των οίνων στο χονδρεμπόριο στην ενδιάμεση αγορά, χωρίς όμως αντίστοιχη άνοδο των τιμών στην σταφυλική παραγωγή. Μειωμένη επίσης κατά 33,02% εμφανίζεται η ελληνική οινοπαραγωγή σε σύγκριση με το μέσο όρο της προηγούμενης 5ετίας.
Οι εισαγωγές ξεπέρασαν τις εξαγωγές
Όσον αφορά τις εισαγωγές, ο ΚΕΟΣΟΕ ένα μήνα νωρίτερα έγραφε πως Οι χαμηλές τιμές οίνων ευρωπαϊκής προέλευσης , η απουσία ελέγχων, η ισχνή ελληνική οινοπαραγωγή του 2024 και η χαμηλή διαθεσιμότητα οίνων (συνυπολογιζόμενων και των αποθεμάτων 31/7/2023), είναι τα πιθανά αίτια που ώθησαν τους Έλληνες οινοπαραγωγούς σε μια άνευ προηγουμένου έκρηξη εισαγωγών οίνων σε ποσότητα το 2024 κατά 39,95%, σε σύγκριση με το 2023 (25.512 tn / 2024 – 18.230 tn/2023).
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία που δημοσίευσε η ΕΛΣΤΑΤ και επεξεργάστηκε η ΚΕΟΣΟΕ, σε συνολικό επίπεδο μειωμένη παρουσιάζεται η αξία εισαγωγών το 2024 έναντι του 2023 (71.895.735 ευρώ /2024 – 76.662.390 ευρώ/2023) κατά 6,21%, γεγονός που υποδηλώνει ότι το 2024 εισήχθησαν πολύ περισσότεροι φθηνοί οίνοι, που από την περαιτέρω ανάλυση προκύπτει ότι προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ενδοκοινοτική απόκτηση των οποίων σε μέση τιμή μονάδος ανά kg υποχώρησε κατά 33,36% το 2024 έναντι του 2023.
Να επισημάνουμε ότι μόνο από τρεις χώρες της Ε.Ε. (Ιταλία, Ισπανία, Βουλγαρία) εισήχθησαν 20.643 tn σε σύνολο 25.512 tn, γεγονός που έχει εγείρει μεγάλα ερωτηματικά ως προς την επισήμανση με την οποία διακινήθηκαν οι οίνοι αυτοί στην ελληνική αγορά.
Αποτέλεσμα της εκρηκτικής ανόδου των εισαγωγών ήταν και το ότι για πρώτη φορά στα χρονικά οι εισαγωγές σε ποσότητα το 2024 (25.512.020 kg) υπερσκέλισαν τις αντίστοιχες εξαγωγές (25.164.991 kg).
Μέτρα στήριξης από την ΕΕ για τους οινοπαραγωγούς
Λίγες μέρες πριν και συγκεκριμένα, στις 28 Μαρτίου 2028, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για ένα «πακέτο οίνου», το οποίο περιλαμβάνει ένα σύνολο συστάσεων πολιτικής με στόχο να βοηθήσει τον αμπελοοινικό τομέα να αντιμετωπίσει τις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζει σε κοινωνικό, οικονομικό, γεωπολιτικό και περιβαλλοντικό επίπεδο και να γίνει πιο ανταγωνιστικός.
Η Marzia Varvaglione, Πρόεδρος της Comité Européen des Entreprises Vins (CEEV), χαιρέτισε την πρόταση της Επιτροπής: «Ευχαριστούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη γρήγορη μετάφραση των περισσότερων από τις συστάσεις πολιτικής που προσδιορίστηκαν από την Ομάδα Υψηλού Επιπέδου της ΕΕ σε μια συγκεκριμένη νομική πρόταση σε μόλις τρεις μήνες. Ο αμπελοοινικός τομέας περνά με επιτυχία αυτές τις δύσκολες στιγμές».
Η CEEV αναγνώρισε τη συμπερίληψη, στο σχέδιο κανονισμού, πολλών από τις βασικές προτάσεις που παρουσίασε στην Ομάδα Υψηλού Επιπέδου για το κρασί, όπως:
Τα περαιτέρω εργαλεία για τη διαχείριση του δυναμικού παραγωγής έχουν ως εξής:
- Παράταση ισχύος των αδειών αναφύτευσης και κατάργηση των διοικητικών κυρώσεων για τη μη χρήση τους.
- Παροχή στα κράτη μέλη της δυνατότητας να περιορίσουν την έκδοση νέων αδειών φύτευσης σε περιφερειακό επίπεδο για συγκεκριμένες περιοχές που αντιμετωπίζουν κρίση και να αποφύγουν την αύξηση των αποδόσεων με τη μεταφύτευση· και
- Διευκόλυνση και προώθηση της πράσινης συγκομιδής με τον καθορισμό ενός αυστηρότερου πλαισίου για την εκρίζωση·
- Ενίσχυση των μέτρων μετριασμού και προσαρμογής της κλιματικής αλλαγής, μεταξύ άλλων μέσω της αυξημένης στήριξης των επενδύσεων από 50% σε 80%.
- Παράταση της διάρκειας της στήριξης που χορηγείται για ενέργειες προώθησης και επικοινωνίας που πραγματοποιούνται σε τρίτες χώρες·
- Θέσπιση νέων και εναρμονισμένων κανόνων για την παρουσίαση οίνων χωρίς αλκοόλ και μερικώς αλκοολοποιημένους, καθώς και για την παραγωγή της αφρώδης εκδοχής τους.
- Περαιτέρω προσαρμογή του πλαισίου για τα αρωματισμένα αμπελοοινικά προϊόντα για την ευθυγράμμισή του με την καινοτομία προϊόντων στον αμπελοοινικό τομέα και την κάλυψη της ζήτησης των καταναλωτών.
- Εξουσιοδότηση της Επιτροπής να αναπτύξει ένα εναρμονισμένο σύστημα αναγνώρισης του κωδικού QR που οδηγεί στις ηλεκτρονικές ετικέτες, μεταξύ άλλων μέσω εικονογράμματος ή συμβόλου αντί λέξεων.
Ο Ignacio Sánchez Recarte, Γενικός Γραμματέας του CEEV, σχολίασε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δηλώνοντας: «Είναι ένα καλό νομικό πακέτο και είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με την Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για να βελτιώσουμε την πρόταση. Απαιτείται ταχεία έγκριση».
“Ωστόσο, το πακέτο κρασιού θα αποτύχει εάν ξεσπάσει εμπορικός πόλεμος με κρασί μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ. Παρόλο που δεν έχουν εφαρμοστεί οι δασμοί 200% στα κρασιά της ΕΕ, το κλείσιμο της αγοράς κρασιού των ΗΠΑ για τα κρασιά μας είναι ήδη πραγματικότητα, καθώς οι εισαγωγείς έχουν σταματήσει όλες τις αποστολές υπό το φόβο των πιθανών δασμών. δεν πρέπει να μένει όμηρος άσχετων εμπορικών διαφορών». πρόσθεσε.
