Σημαντικό παραπάνω κόστος θα χρειαστεί να επωμισθούν χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία σε περίπτωση που δεν συνεχιστεί από το 2025 η μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας.
Το συμβόλαιο για μετακόμιση του αερίου ανάμεσα στη Gazprom και τους Ουκρανούς λήγει στα τέλη του έτους και μέχρι στιγμής δεν έχει προκύψει κάποιου είδους συμφωνία που θα επιτρέψει τη συνέχιση των συγκεκριμένων ποσοτήτων.
Ενδεικτικό είναι ότι η Σλοβακία εκτιμάται ότι θα πρέπει να πληρώσει περίπου 200 εκατ. ευρώ παραπάνω σε περίπτωση που αναγκαστεί να εισάγει αέριο από άλλες πηγές, καθώς το LNG και το αέριο από τα δυτικά στοιχίζει αρκετά ακριβότερα από όσο πουλάει η Gazprom το δικό της.
Αυτός είναι ο λόγος που οι χώρες αυτές, αλλά και οι ίδιοι οι Ρώσοι, έχουν προχωρήσει το τελευταίο χρονικό διάστημα σε ένα μπαράζ διαπραγματεύσεων προκειμένου να βρουν μια λύση που θα καλύπτει τις ανάγκες τους. Η πρώτη ιδέα που έπεσε στο τραπέζι προ μερικών μηνών ήταν να προσφέρει ποσότητες το Αζερμπαϊτζάν μέσω της Ουκρανίας και να λάβει αντίστοιχο αέριο από τη Ρωσία ως αντάλλαγμα. Η συγκεκριμένη πρόταση δεν φαίνεται, όμως, να κερδίζει έδαφος.
Η Ουγγαρία έχει βάλει στόχο να εισάγει ρωσικό αέριο μέσω του αγωγού TurkStream, ο οποίος περνάει από την Τουρκία και στη συνέχεια από τη Βουλγαρία. Στο συγκεκριμένο σενάριο ερώτημα αποτελεί κατά πόσο ο TurkStream μπορεί να προσφέρει τις απαιτούμενες ποσότητες προς τις χώρες αυτές, δεδομένου του ότι μιλάμε για περίπου 15 δισ. κ.μ. ετησίως.
Ειδικοί του κλάδου εκτιμούν ότι αν αξιοποιηθεί στο μέγιστο η δυναμικότητα των σημείων εισόδου-εξόδου κατά μήκος της διαδρομής στα Βαλκάνια, τότε οι τωρινές εξαγωγές του αγωγού μπορούν να ενισχυθούν και να καλύψουν έστω σε ένα βαθμό τις ανάγκες. Το υπόλοιπο θα μπορούσε να ληφθεί από εναλλακτικές πηγές.
Πως επηρεάζεται η Ελλάδα
Πρόκειται για μια συζήτηση που επηρεάζει και την Ελλάδα, η οποία διαθέτει πλέον σε λειτουργία το δεύτερο τερματικό LNG της Αλεξανδρούπολης, όπως και τον αγωγό IGB, δηλαδή δύο υποδομές που κατασκευάστηκαν για να μεταφέρουν αέριο προς τα βόρεια.
Επίσης, η χώρα μας στηρίζει το εγχείρημα του Κάθετου Διαδρόμου, μια αλυσίδα αγωγών που φτάνει ως την Ουκρανία και μπορεί να δώσει αέριο σε όλες τις παραπάνω χώρες.
Όπως είναι φυσικό, οι εξελίξεις που αφορούν τον TurkStream είναι ευθέως ανταγωνιστικές προς τις βλέψεις της χώρας μας να γίνει ενεργειακός κόμβος, αλλά και προς τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή που θέλουν άμεση απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και βλέπουν το τέλος της φετινής χρονιάς ως σημείο καμπής και μεγάλη ευκαιρία.
Όλα αυτά βεβαίως είναι κάπως ειρωνικά στην περίπτωση της Ελλάδας, η οποία εισάγει φέτος το 58,6% του αερίου της από τη Ρωσία και την ίδια στιγμή ζητά από τις άλλες χώρες να αγοράσουν αέριο από LNG εγκαταλείποντας τη Gazprom. Το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι το φθηνό αέριο αποτελεί μεγάλο δέλεαρ για οποιαδήποτε οικονομία και βασική προτεραιότητα της κάθε χώρας και της κάθε εταιρείας είναι να το εξασφαλίσει εφόσον μπορεί.