Μια νέα μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), εξετάζει τις σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις της διατήρησης των λεγόμενων επιχειρήσεων «ζόμπι» για την ελληνική οικονομία, δηλαδή εκείνων που επί σειρά ετών δυσκολεύονται να αποπληρώσουν τους τόκους επί των δανειακών υποχρεώσεών τους.
Παρά τη σημαντική μείωση του αριθμού τους τα τελευταία χρόνια, μία στις δέκα επιχειρήσεις στην Ελλάδα παραμένει «ζόμπι», δηλαδή υπερχρεωμένη, με επίκεντρο τις κατασκευές, τον τουρισμό και τα ακίνητα, σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ. Η περιγραφική ανάλυση αναδεικνύει τη θετική συσχέτιση μεταξύ του ποσοστού των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και του αριθμού των επιχειρήσεων «ζόμπι» τα τελευταία 20 χρόνια. Ακολούθως, η ποσοτική ανάλυση αποκαλύπτει σημαντικές άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις από τον βαθμό πυκνότητας των επιχειρήσεων «ζόμπι» σε επίπεδο συνολικής οικονομίας και κλάδου.
Με βάση τα ευρήματα της μελέτης, οι υγιείς επιχειρήσεις εμφανίζουν καλύτερες επιδόσεις από τις εταιρίες «ζόμπι» σε όρους ρυθμού αύξησης επενδύσεων, απασχόλησης και παραγωγικότητας. Επίσης, η υψηλή συγκέντρωση κεφαλαίου σε εταιρίες «ζόμπι» επηρεάζει αρνητικά το ρυθμό αύξησης των επενδύσεων στις υγιείς επιχειρήσεις σε επιμέρους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, ενώ εμποδίζει την ανακατανομή κεφαλαίου προς πιο παραγωγικούς τομείς δραστηριότητας.
Τέλος η μελέτη βρίσκει ότι οι νεότερες σε ηλικία και μεγαλύτερες σε μέγεθος επιχειρήσεις εμφανίζουν εν γένει καλύτερες επιδόσεις σε όρους ρυθμού αύξησης επενδύσεων και απασχόλησης, αλλά και επιπέδου παραγωγικότητας. Από τα ευρήματα της μελέτης συνάγεται ότι η ταχύτερη διευθέτηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τόσο εντός όσο και εκτός τραπεζικών ισολογισμών, επιτρέπει την αποτελεσματικότερη κατανομή των πόρων και δύναται να ενισχύσει τις επενδύσεις, την απασχόληση και την παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Η εξέλιξη των «ζόμπι» στην ελληνική οικονομία
Παράλληλα, το εκτιμώμενο ποσοστό των επιχειρήσεων «ζόμπι» εμφάνισε αύξηση από το 10% έως το 18,6% στο χρονικό διάστημα 2005 – 2013 και αποκλιμάκωση έκτοτε, έως και 8,9% το 2022. Το εκτιμώμενο ποσοστό επιχειρήσεων «ζόμπι» παρουσιάζει θετική συσχέτιση με το ποσοστό επιχειρηματικών ΜΕΑ στους τραπεζικούς ισολογισμούς την περίοδο 2002 – 2021.
Ωστόσο, η άνοδος του ποσοστού «ζόμπι» επιχειρήσεων προηγήθηκε της ανόδου του ποσοστού ΜΕΑ στους τραπεζικούς ισολογισμούς, ενώ και η μείωση του ποσοστού «ζόμπι» επιχειρήσεων προηγήθηκε της μείωσης του ποσοστού ΜΕΑ. Η διαφορετική πορεία εξέλιξης μεταξύ των δύο δεικτών, πιθανόν αναδεικνύει ότι το ποσοστό «ζόμπι» είναι σε ένα βαθμό πρόδρομος δείκτης των ΜΕΑ.
Η κλαδική ανάλυση της εξέλιξης των εταιρειών «ζόμπι» αποτυπώνει υψηλότερη διαχρονικά πυκνότητα «ζόμπι» από τον μέσο όρο της οικονομίας στους τομείς των Κατασκευών (F), Καταλυμάτων και Εστίασης (I) και Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας (L). Παράλληλα, οι επιχειρήσεις «ζόμπι» στους τομείς της Μεταποίησης (C) και του Εμπορίου (G) εμφάνιζαν συστηματικά αξιοσημείωτο ύψος υποχρεώσεων προς τις τράπεζες.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163