Αστερίσκους σχετικά με το παραγωγικό μοντέλο της ελληνικής οικονομίας βάζει το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) στην τελευταία του Ετήσια Έκθεση Έκθεση 2024 του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας της Ελλάδας.
Το ΚΕΠΕ, ενώ αναγνωρίζει τις θετικές επιδόσεις σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και τη βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης, επισημαίνει πως τα εμπορικά ελλείμματα συνεχίζουν να βαραίνουν την οικονομία. Το 2023, οι εισαγωγές αντιστοιχούσαν στο 37,5% του ΑΕΠ ξεπερνώντας κατά πολύ τις εξαγωγές που έφτασαν το 22,6%, αναδεικνύοντας την έντονη εξάρτηση της Ελλάδας από εισαγόμενα προϊόντα.
Στον ίδιο τόνο, παρά τα θετικά δημοσιονομικά αποτελέσματα, η παραγωγικότητα χαρακτηρίζεται από το ΚΕΠΕ ως μία κρίσιμη πρόκληση για την ελληνική οικονομία.
Η παραγωγικότητα στη βιομηχανία μειώθηκε σημαντικά κατά -8% το 2023 λόγω της αυξημένης χρήσης εργασίας χωρίς αντίστοιχη αύξηση της προστιθέμενης αξίας, ενώ οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) υψηλής τεχνολογίας και γνώσης έχουν σημειώσει πτώση παραγωγικότητας της τάξης του -20% από το 2009, αναδεικνύοντας αδυναμίες στην καινοτομία.
Επισημαίνεται ακόμα πως οι περιφερειακές ανισότητες είναι επίσης έντονες και επίμονες. Οι μητροπολιτικές περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης κατέγραψαν από τις μεγαλύτερες μειώσεις παραγωγικότητας εργασίας στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία, υποχωρώντας κατά -23% και -21%, αντίστοιχα.
Σε ό,τι αφορά την ανταγωνιστικότητα, ενώ σε επίπεδο κόστους έχει βελτιωθεί, καθώς η Πραγματική Συναλλαγματική Ισοτιμία έφτασε στα χαμηλότερα επίπεδά της από το 2010, ενώ το μοναδιαίο κόστος εργασίας παρέμεινε από τα χαμηλότερα στην ΕΕ, η έντονη εξάρτηση από εισαγόμενες εισροές για την παραγωγή αγαθών που εξάγονται περιορίζει την οικονομική αυτονομία της χώρας.
Η Ελλάδα κατατάσσεται μόλις 25η μεταξύ των χωρών της ΕΕ σε ψηφιακή ανταγωνιστικότητα. Συνεπώς, η επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης κρίνεται από το ΚΕΠΕ ως επιτακτική για να κλείσει το χάσμα με τους Ευρωπαίους εταίρους και να βελτιώσει την οικονομική αποτελεσματικότητα, την προσέλκυση επενδύσεων και την θέση της στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες.