Για κινδύνους για την ελληνική οικονομία προειδοποιεί ανάλυση του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) που δημοσιεύτηκε σήμερα (13.3.2024), καθώς αναφέρει πως την τελευταία διετία παρατηρείται υπέρμετρη συσσώρευση κερδών στις τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες η «οποία μπορεί και να ονομαστεί πληθωρισμός της τραπεζικής απληστίας».
Όπως αναφέρεται στην ανάλυση οι ελληνικές τράπεζες, καταγράφουν από τα υψηλότερα περιθώρια επιτοκίου, ξεπερνώντας κατά πολύ τη διάμεσο και μέση τιμή της ευρωζώνης, γεγονός που εμπίπτει στα κριτήρια του «πληθωρισμού απληστίας».
Πιο συγκεκριμένα, καταγράφηκε μία ισχυρή ασυμμετρική απόκριση των ελληνικών τραπεζών στις αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ, με τα επιτόκια των δανείων να αυξάνονται αμέσως, ενώ τα αντίστοιχα των καταθέσεων να παραμένουν αρχικά αμετάβλητα και εν συνεχεία να αυξάνονται ισχνά, με αποτέλεσμα το περιθώριο επιτοκίου να «σπάει» το ένα ιστορικό ρεκόρ μετά το άλλο.
Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, η υπερβολική συσσώρευση των κερδών των συστημικών τραπεζών οφείλεται στο καθαρό επιτοκιακό εισόδημα, το οποίο ενισχύεται από τις κολοσσιαίες αυξήσεις του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου (ΝΙΜ) και του περιθωρίου επιτοκίου (interest rate spread), και συνεισφέρει στον πληθωρισμό της «τραπεζικής απληστίας» στην Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα, το λειτουργικό εισόδημα ανέρχεται στα 7,62 δισ. ευρώ το 9μηνο 2023, ξεπερνώντας κατά 3,3% το ποσό 9μηνου 2022 (7,38 δισ. ευρώ), ενώ το καθαρό επιτοκιακό εισόδημα αυξήθηκε κατά 56,1% (από 3,87 δισ. σε 6,04 δισ. ευρώ) το 2023 σε σχέση με το 9μηνο 2022.
Ως προς το λειτουργικό εισόδημα, το καθαρό εισόδημα από τόκους αυξάνεται συνεχώς από το 2ο τρίμηνο 2022 (46,28%) και η τελευταία διαθέσιμη τιμή είναι για το 3ο τρίμηνο 2023 στο 79,25%.
Το ΚΕΠΕ προειδοποιεί ότι ο συνδυασμός των υψηλών επιτοκίων και του υψηλού χρέους των Ελληνικών νοικοκυριών – των οποίων η αγοραστική δύναμη συρρικνώνεται – συνιστούν ένα «εκρηκτικό κοκτέιλ» για την Ελλάδα, το οποίο θα μπορούσε να επιδεινώσει τη θέση της χώρας σε όρους φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Ήδη η Ελλάδα κατέχει διαχρονικά το 3ο υψηλότερο ποσοστό φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (26,3% το 2022), από το 2015 που ξεκίνησε η καταγραφή των δεδομένων από την Eurostat, πίσω από τη Βουλγαρία (32,2% το 2022, και 2η θέση διαχρονικά) και τη Ρουμανία (34,4% το 2022, και 1η θέση διαχρονικά).