Ήπια υποβάθμιση της πρόβλεψης του ρυθμού ανάπτυξης της Ελλάδας για το 2024 επεφύλασσαν οι φθινοπωρινές προβλέψεις της Κομισιόν που δημοσιεύτηκαν σήμερα (15.11.2024).
Συγκεκριμένα, η Κομισιόν προβλέψει ρυθμό ανάπτυξης 2,1% το 2024, από 2,2% που εκτιμούσε κατά τις εαρινές προβλέψεις. Η εκτίμηση της παραμένει σταθερή για τον ρυθμό ανάπτυξης του 2025, στο 2,3%, στη βάση του οποίου μάλιστα είχαν καταρτιστεί και το Προσχέδιο Προϋπολιγσμού ια το 2025 αλλά και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πρόγραμμα 2025 – 2028.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ως ισχυρό πυλώνα της ανάπτυξης την εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης.
Όσον αφορά την ανεργία, που είναι πλέον κάτω από το 10%, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ αναμένει πως θα συνεχίσει να μειώνεται, αλλά με πιο αργούς ρυθμούς από ό,τι στο παρελθόν.
Ο πληθωρισμός προβλέπεται στο 3% το 2024 και αναμένεται να μετριαστεί μόνο σταδιακά σε περίπου 1,9% έως το 2026. Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται λόγω της συγκρατημένης αύξησης των δαπανών. Επισημαίνεται πως μαζί με τη σταθερή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, αυτό συμβάλλει στη σταθερή μείωση του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ κοντά στο 140% του ΑΕΠ έως το 2026.
Πού στηρίζεται και πού όχι η ελληνική ανάπτυξη
Η έκθεση αναφέρει πως η ελληνική οικονομία σημείωσε σταθερή ανάπτυξη 2,1% σε ετήσια βάση το πρώτο εξάμηνο του 2024, η οποία οφείλεται κυρίως στην εγχώρια ζήτηση, ενώ οι καθαρές εξαγωγές αποτέλεσαν τροχοπέδη στην ανάπτυξη.
Μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού, η ιδιωτική κατανάλωση επωφελήθηκε από τη σχετικά ταχύτερη αύξηση των μισθών για τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα, τα οποία τείνουν να έχουν μεγαλύτερη ροπή προς την κατανάλωση.
Οι επενδύσεις σε εξοπλισμό επιταχύνθηκαν παράλληλα με την έντονη ανάκαμψη της αύξησης των εταιρικών πιστώσεων, ενώ η αύξηση των εισαγωγών που συνοδεύτηκε από υποτονική αύξηση των εξαγωγών προκάλεσε μείωση των καθαρών εξαγωγών.
Χάρη στην ισχυρή εγχώρια ζήτηση, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,1% το 2024. Στο μέλλον, η ιδιωτική κατανάλωση θα συνεχίσει να επεκτείνεται με εύρωστο ρυθμό, υποστηριζόμενη από τη σταθερή αύξηση του πραγματικού εισοδήματος.
Οι επενδύσεις προβλέπεται να επιταχυνθούν περαιτέρω, με κορύφωση κοντά στο 9% το 2025, καθώς η εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης μετατοπίζεται όλο και περισσότερο από τις μεταρρυθμίσεις προς τις επενδύσεις και οι συνθήκες χρηματοδότησης βελτιώνονται. Η ανάκαμψη της εξωτερικής ζήτησης αναμένεται να ωφελήσει την ανάπτυξη των εξαγωγών, η οποία υποστηρίζεται περαιτέρω από τα κέρδη ανταγωνιστικότητας κόστους που συσσωρεύτηκαν στο παρελθόν και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση των εξαγωγικών επιδόσεων. Η αύξηση των εισαγωγών προβλέπεται να παραμείνει ισχυρή, δεδομένου του υψηλού εισαγωγικού περιεχομένου των επενδύσεων.
Συνολικά, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ αναμένεται να παραμείνει πάνω από το μακροπρόθεσμο δυναμικό ανάπτυξης και προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 2,3% και 2,2% το 2025 και το 2026, αντίστοιχα.
Προκλήσεις στην αγορά εργασίας
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, οι διαρθρωτικές προκλήσεις ενδέχεται να περιορίσουν τις περαιτέρω βελτιώσεις στην αγορά εργασίας καθώς ναι μεν το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε σε 54,9% (άτομα ηλικίας 15-74 ετών) σε εποχικά προσαρμοσμένους όρους το δεύτερο τρίμηνο του 2024, αλλά παραμένει ένα από τα χαμηλότερα στην ΕΕ. Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 9,5% τον Αύγουστο, αν και εξακολουθεί να παραμένει ένα από τα υψηλότερα στην ΕΕ.
Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να μειωθεί σε περίπου 9% έως το 2026, το χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Οι πραγματικοί μισθοί ανά εργαζόμενο αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,1% κατά μέσο όρο ετησίως κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, υποστηριζόμενοι επίσης από τη μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Αργός ο ρυθμός μείωσης του πληθωρισμού
Ο πληθωρισμός θα συνεχίσει την υποχώρησή του, αν και με αργό ρυθμό, επισημαίνει η Κομισιόν.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να συνεχίσει την υποχώρησή του το τελευταίο τρίμηνο του 2024, αλλά οι μισθολογικές πιέσεις που τροφοδοτούνται από την αύξηση της εργασίας και οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού αναμένεται να ασκήσουν ανοδικές πιέσεις στις τιμές στο μέλλον.
Ο συνολικός πληθωρισμός προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 3,0%, 2,4% και 1,9% το 2024, 2025 και 2026, αντίστοιχα. Ο πληθωρισμός χωρίς την ενέργεια και τα τρόφιμα προβλέπεται να παραμείνει υψηλότερος κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, στο 3,4%, 2,7% και 2,0% το 2024, 2025 και 2026, αντίστοιχα.
Η αύξηση των φορολογικών εσόδων και η συγκράτηση των δαπανών μειώνουν το δημόσιο χρέος
Όπως αναφέρεται στην έκθεση της Κομισιόν ο λόγος του δημόσιου χρέους αναμένεται να συρρικνωθεί εν μέσω βελτίωσης του δημοσιονομικού ισοζυγίου. Το συνολικό έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί από 1,3% του ΑΕΠ το 2023 σε 0,6% του ΑΕΠ το 2024, αντανακλώντας την αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος από 2,1% του ΑΕΠ το 2023 σε 2,9% φέτος.
Η μείωση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη συγκρατημένη αύξηση των τρεχουσών δαπανών και στην αύξηση των εσόδων από τη φορολογία εισοδήματος. Το 2025, το πρωτογενές έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 0,1% του ΑΕΠ, κυρίως λόγω της μείωσης των δαπανών για τόκους λόγω της μείωσης των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων το 2025.
Ο δημοσιονομικός προσανατολισμός προβλέπεται να είναι επεκτατικός το 2025, μετά από έναν συσταλτικό δημοσιονομικό προσανατολισμό το 2024. Το 2026, το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μετατραπεί σε πλεόνασμα 0,2% του ΑΕΠ, εν μέσω ευνοϊκών μακροοικονομικών εξελίξεων.
Η βελτίωση αυτή αναμένεται να προέλθει από την αύξηση των φορολογικών εσόδων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης που αντισταθμίζουν τις αυξημένες δαπάνες για συνταξιοδοτικές παροχές και μισθούς στο δημόσιο. Ο δημοσιονομικός προσανατολισμός αναμένεται να παραμείνει επεκτατικός το 2026.
Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μειώνεται τα τελευταία χρόνια και προβλέπεται να φθάσει το 153,1% το 2024, πριν μειωθεί περαιτέρω στο 146,8% του ΑΕΠ το 2025 και στο 142,7% το 2026. Η μείωση οφείλεται στα πρωτογενή πλεονάσματα, την ονομαστική ανάπτυξη και τη μείωση των ταμειακών αποθεμάτων το 2024.
Στα θετικά εντάσσονται και οι προσπάθειες της κυβέρνησης να αυξήσει τη φορολογική συμμόρφωση μέσω της ψηφιοποίησης ενδέχεται να αποφέρουν υψηλότερα έσοδα το 2025.