Μπορεί το νέο καθεστώς δημοσιονομικής διαχείρισης -βάσει του νέου ευρωπαϊκού Συμφώνου Σταθερότητας – να τίθεται επισήμως σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2025, αλλά το πιο σκληρό του πρόσωπο σε σχέση με τη δυνατότητα λήψης νέων μέτρων ελάφρυνσης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων της ελληνικής οικονομίας θα το δείξει ένα χρόνο μετά, δηλαδή την 1η Ιανουαρίου 2026.
Και αυτό γιατί με βάση όσα προκύπτουν για την ελληνική οικονομία από το Σύμφωνο Σταθερότητας αυτό, το 2026 αφενός φαίνεται να περισσέψει ελάχιστος χώρος για μέτρα ελάφρυνσης, ενώ ταυτόχρονα απαγορεύεται ρητά οποιαδήποτε «ανταλλαγή» δαπανών μεταξύ 2025 – 2026.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με όσα ανάφερε η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών την περασμένη Δευτέρα (30.9.24), κατά τη παρουσίαση του «Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού – Διαρθρωτικό Πρόγραμμα 2025 – 2028», η κατανομή των διαθέσιμων 4 δισ. ευρώ για αύξηση δαπανών έχει ως εξής:
- 1 δισ. ευρώ για λειτουργικές δαπάνες
- 1,3 δισ. ευρώ για άμυνα
- 1,4 δισ. ευρώ για συντάξεις (αυξήσεις, νέες συντάξεις).
Συνεπώς, τα 3,7 δισ. ευρώ από τα διαθέσιμα 4 δισ. ευρώ (έναντι 3 δισ. ευρώ το 2025) είναι «καπαρωμένα» και μένουν μόλις 300 εκατ. ευρώ (έναντι 1 δισ. ευρώ το 2025) για νέες ελαφρύνσεις.
Και όχι μόνο αυτό, αλλά όπως τόνισε το ΥΠΟΙΚ, κατά την ίδια παρουσίαση, δεν επιτρέπεται κατά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, δηλαδή το 2025, να αποφασίσει πχ η κυβέρνηση να «μεταφέρει» -μέσω του «λογαριασμού τακτοποίησης» μέρος της αύξησης των δαπανών στο 2026.
Ο μόνος τρόπος για να αυξήσει η κυβέρνηση το ποσό το οποίο μπορεί να διαθέσει για νέα μέτρα ελάφρυνσης είναι να εξοικονομήσει πόρους μέσω δύο βασικών μοχλών: Της επισκόπησης δαπανών και του περιορισμού της φοροδιαφυγής.
Η επισκόπηση δαπανών, στόχος της οποίας είναι η ορθολογικότερη κατανομή πόρων, μπορεί να αφορά διάφορους τομείς, όπως στα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ και της ΔΥΠΑ, τη φαρμακευτική δαπάνη και τους Δήμους, σύμφωνα με δηλώσεις της ηγεσίας του ΥΠΟΙΚ.
Όσον αφορά τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, το 2025 θα είναι το έτος της πλέριας εφαρμογής όλο του οπλοστασίου μέτρων που πέρασε φέτος η κυβέρνηση. Σύμφωνα με όσα δήλωσε η ηγεσία του ΥΠΟΙΚ, αν εισπραχθούν περισσότερα από τα προβλεπόμενα έσοδα από την ήδη ψηφισμένη φορολογία -και όχι συγκυριακά – θα μπορεί να υπάρξει δυνατότητα νέων μέτρων μείωσης των φόρων.
Αν, όμως, τα αυξημένα έσοδα είναι συγκυριακά, δεν θα μπορούν να οδηγήσει σε αύξηση των δαπανών πάνω από το προσδιορισμένο όριο δαπανών, αλλά θα κατευθύνονται στην αποπληρωμή του χρέους ή παραμένουν ως αποθεματικό για να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση μίας δύσκολης οικονομικής συγκυρίας
Από την άλλη μεριά, τυχόν επιπλέον δαπάνες πέρα από το ετήσιο όριο, θα πρέπει να αντισταθμιστούν είτε με παραπάνω έσοδα πχ μέσω της πάταξης της φοροδιαφυγής , είτε με μείωση δαπανών μέσω του μηχανισμού της επισκόπησης δαπανών, σημείωσε το ΥΠΟΙΚ.
