Μπορεί το οικονομικό μίγμα το οποίο θέλει να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση να έχει ως βασική συνισταμένη τις επενδύσεις (ξένες, δημόσιες ή ιδιωτικές), ωστόσο τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για τις δαπάνες και την αποταμίευση των νοικοκυριών μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι.
Την συσχέτιση μεταξύ επενδύσεων και αποταμίευσης έχει τονίσει ουκ ολίγες φορές ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας, και το σχήμα είναι απλό: Αν τα ελληνικά νοικοκυριά δεν αποταμιεύουν τα χρήματα τους και καταναλώνουν σχεδόν όλο το διαθέσιμο εισόδημα τους, τότε οι τράπεζες δεν έχουν ρευστό για να χρηματοδοτήσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, αποτελώντας τροχοπέδη και για την ελληνική ανάπτυξη, καθώς δεν κινείται το χρήμα στην οικονομία, δεν δημιουργούνται θέσεις εργασίας και δεν παράγεται περισσότερη αξία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Δεδομένων λοιπόν των παραπάνω, και παρά το γεγονός πως για την ίδια περίοδο οι επενδύσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν οριακά κατά 0,2%, ανησυχητικά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν τα στοιχεία της Eurostat που δείχνουν πως το 2024 έκλεισε με την Ελλάδα να καταγράφει την δεύτερη μεγαλύτερη πτώση στο ποσοστό αποταμίευσης στην Ευρώπη, με -1,3%, πίσω μόνο από το Βέλγιο (-2%).
Οι ευρωπαϊκοί μέσοι όροι δε, απέχουν πολύ από την ελληνική επίδοση, καθώς στην Ευρωζώνη καταγράφηκε οριακή πτώση κατά 0,1% ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) σημειώθηκε οριακή άνοδος κατά 0,1%.
Ένα ποσοστό αυτής της υποχώρησης στις αποταμιεύσεις οφείλεται στην άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης, όπου στην Ελλάδα ξεπερνά ήπια τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, με αύξηση 0,5%, η οποία ωστόσο ακόμα και αν προστεθεί στην αύξηση των επενδύσεων των νοικοκυριών, δεν επαρκεί για να καλύψει την «βουτιά» στις αποταμιεύσεις. Tο ίδιο διάστημα καταγράφεται στην Ελλάδα μία σημαντική πτώση στο καθαρό διαθέσιμο εισόδημα κατά -1,1% και μια άνοδος 2,8% στον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ας σημειωθεί πως η αποταμίευση θα έπρεπε θεωρητικά να αυξάνεται εξαιτίας της συντελεσμένης μείωσης της φοροδιαφυγής, όπως έχει εξηγήσει ο Γιάννης Στουρνάρας. Ωστόσο, παρά τις προειδοποιήσεις του διοικητή πως η ιδιωτική αποταμίευση στην Ελλάδα πρέπει να αυξηθεί στο 9% του ΑΕΠ για να μπορέσει η χώρα να διατηρήσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια, αυτό δεν δείχνει να συμβαίνει.
Γεγονός είναι πως εν μέσω εμπορικού πολέμου και με την ύφεση να χτυπά την πόρτα της Ευρωζώνης, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος πως ο ρυθμός των ιδιωτικών επενδύσεων θα συνεχιστεί στα ίδια υψηλά επίπεδα, συνδυαστικά και με άλλες εγχώριες παθογένειες, όπως το χαμηλό ποσοστό ιδιωτικών αποταμιεύσεων.
Ως εκ τούτου, το κράτος αναγνωρίζει την ανάγκη να καλύψει το ενδεχόμενο κενό με δημόσιους πόρους, όπως φάνηκε και από την αύξηση του φετινού ΠΔΕ κατά 500 εκατ. ευρώ, καθώς το μέλλον αναδεικνύεται αβέβαιο, μεταξύ άλλων, και στο πεδίο των επενδύσεων.
Άλλά η δυνατότητα των ελληνικών επιχειρήσεων να επενδύουν και έτσι να αναπτύσσονται, δεν περιορίζεται μόνο από τους προαναφερόμενους παράγοντες. Όπως επισημαίνει ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας, και παρά το γεγονός ότι οι προοπτικές πωλήσεων των ελληνικών επιχειρήσεων παραμένουν ανοδικές και για το 2025, παρατηρείται συνέχιση του ψηφιακού χάσματος σε σχέση με την ΕΕ.
Αυτό σημαίνει, πως αν δεν ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα, καθώς η τεχνολογία παίζει ολοένα μεγαλύτερο ρόλο στην οικονομία, οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν θα είναι αρκούντως ανταγωνιστικές και παραγωγικές για να σταθούν απέναντι στις αντίστοιχες ευρωπαϊκές.
Για να υπάρξει βελτίωση του επιχειρηματικού και επενδυτικού περιβάλλοντος, η ΕΤΕ προτείνει πως πρέπει να δοθεί έμφαση στις ψηφιακές υποδομές έτσι ώστε το 100% του πληθυσμού από να έχει πρόσβαση σε υψηλές ταχύτητες αλλά και στην ψηφιοποίηση Δημοσίου για το σύνολο των υπηρεσιών.
