Σήμερα (7.4.25) είναι προγραμματισμένη η έκτακτη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου οικονομικής πολιτικής υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη με θέμα τον πόλεμο των δασμών, τον οποίο κήρυξε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στις 2 Απριλίου.
Όπως ο ίδιος, ο κος Μητσοτάκης, ανέφερε την περασμένη Παρασκευή (4.4.25) στόχος αυτής της συνεδρίασης είναι «να εκτιμήσουμε ποια πρέπει να είναι η εθνική μας αντίδραση (σ.σ. στους δασμούς Τραμπ), πως πρέπει να τοποθετηθούμε στα πλαίσια της ευρωπαϊκής ένωσης απέναντι σε αυτή τη μεγάλη διαφαινόμενη οικονομική κρίση, αλλά και τι μπορούμε να κάνουμε και εμείς για να μπορέσουμε να θωρακίσουμε και να προστατεύσουμε την εξωστρέφεια της δικής μας οικονομίας».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Στο χθεσινό (6.4.25), μήνυμα του στα μέσα κοινωνική δικτύωσης, ο πρωθυπουργός ανέφερε πως διαμορφώνεται ένα «νέο, αχαρτογράφητο ακόμη, τοπίο που δημιουργεί στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα η απόφαση του προέδρου Τραμπ για την επιβολή δασμών. Για το μόνο που είμαστε σίγουροι είναι ότι κανείς δεν μπορεί να βγει ωφελημένος από έναν γενικευμένο εμπορικό «πόλεμο».
Ο κος Μητσοτάκης σημείωσε πως «για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η νέα αυτή κατάσταση αποτελεί σαφή απόκλιση από τους οικονομικούς και κοινωνικούς σκοπούς πάνω στους οποίους οικοδομήθηκε. Η χώρα μας, παραμένοντας σταθερά προσηλωμένη στις αρχές του ελεύθερου εμπορίου, θα συμμετέχει ενεργά στη συνδιαμόρφωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αντίδρασης απέναντι στην καινούργια πραγματικότητα. Και θα παλέψουμε η οικονομία μας να βγει όσο πιο αλώβητη γίνεται και από αυτή τη νέα σοβαρή αναταραχή στην παγκόσμια οικονομία».
Τρεις άξονες για τις αγροτικές εξαγωγές
Προχθές (5.4.25), ο υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας δήλωσε πως, οι άξονες της Ελλάδας απέναντι στους δασμούς είναι οι εξής:
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
- «Πρώτον, επαναπροσδιορισμός της πολιτικής της ΕΕ στον πρωτογενή τομέα. Η επιλογή αυτή είναι επιβεβλημένη, καθώς, όπως επισήμανε, η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αγροτικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ».
- «Δεύτερον, να επιχειρήσει η χώρα μας να υπάρξει εξαίρεση από το μέτρο της αύξησης των δασμών, σε προϊόντα μοναδικά, τα οποία δεν επηρεάζουν την αγροτική παραγωγή των ΗΠΑ, όπως οι βρώσιμες ελιές, η φέτα κ.α.».
- «Τρίτον, να λάβει αποφάσεις η ΕΕ για τη στήριξη των αγροτικών προϊόντων που παράγονται από τα κράτη – μέλη της, καθώς είναι αδιανόητο να εξάγονται τα ευρωπαϊκά προϊόντα και οι καταναλωτές των χωρών της Ένωσης να αναγκάζονται να αγοράζουν τα ίδια προϊόντα από τρίτες χώρες, σε τιμές πιο φθηνές. Στην συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει, σημείωσε ο υπουργός, να εξεταστεί η οικονομική στήριξη των προϊόντων της ΕΕ για να είναι πιο προσιτά στους Ευρωπαίους καταναλωτές».
Υπενθυμίζεται πως ο Τραμπ στις 2 Απριλίου 2025 ανακοίνωσε δασμούς 20% στα ευρωπαϊκά και έτσι και στα ελληνικά προϊόντα, χωρίς καμία εξαίρεση, ενώ μέχρι πρότινος οι δασμοί σε βάρος των ελληνικών προϊόντων ήταν μηδαμινοί ή μηδενικοί.
Πληροφορίες του newsit.gr, πως οι μεγαλύτερες ελπίδες από ελληνικής πλευράς πέφτουν στο δεύτερο άξονα – δηλαδή στην επίτευξη εξαίρεσης των μοναδικών αγροτικών προϊόντων, όπως η βρώσιμη ελιά-, καθώς οι άλλοι δύο (επαναπροσδιορισμός αγροτικής πολιτικής και στήριξη χωρών – μελών) εμπίπτουν σε διαδικασίες στο εσωτερικό της ΕΕ, οι οποίες ως γνωστόν δεν μπορούν να τρέξουν γρήγορα.
Αν δεν υπάρξει εξαίρεση πχ στη βρώσιμη ελιά, η οποία καταλαμβάνει το 10% της αξίας των ελληνικών εξαγωγών στις ΗΠΑ (περίπου 200 εκατ. ευρώ επί συνόλου 2,4 δισ. ευρώ), η ελληνική πλευρά ελπίζει τουλάχιστον να πέσει ο συντελεστής στο 10%, πχ όπως είναι στην Τουρκία.
Αν τίποτα από τα παραπάνω δεν συμβεί, δηλαδή ούτε η εξαίρεση, αλλά ούτε και η μείωση στο συντελεστή 10% (το κόστος το οποίο θα μπορούσαν να μοιραστούν οι εξαγωγείς, οι εισαγωγείς και οι καταναλωτές), τότε οι Έλληνες εξαγωγείς -αλλά και οι εισαγωγείς στις ΗΠΑ- θα πρέπει να στραφούν κυρίως σε εναλλακτικού προορισμούς, αρχικά κοντά στις ΗΠΑ, όπως πχ στον Καναδά, όπου έχουν γίνει γίνει επαφές πχ μεταξύ του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας και παραγόντων της εν λόγω χώρας, αλλά και πολύ μακρύτερα, πχ Ινδία και Κίνα.
Κατά τ΄ άλλα, η Ελλάδα, όπως και κάθε άλλη χώρα-μέλος της ΕΕ, δεν μπορεί να υποστηρίξει, πχ μέσω μία επιδότησης (άμεσης ή έμμεσης) τους Έλληνες εξαγωγείς, καθώς κάτι τέτοιο απαγορεύεται από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, εκτός αν αυτό αποφασιστεί σε κοινοτικό επίπεδο, έστω προσωρινά, δηλαδή όσο θα διαρκέσει ο δασμολογικός πόλεμος. Όσον αφορά, άλλα μέτρα, πχ χρηματοδοτικής διευκόλυνσης μέσω διαφόρων προγραμμάτων για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, τα οποία ήδη «τρέχουν» ή έχουν ήδη εξαγγελθεί από το υπ. Ανάπτυξης από εκτιμάται από αρμόδιους παράγοντες πως δεν μπορούν παρά μόνο μεσοπρόθεσμα να στηρίξουν τις εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Αλλά μία κοινή στάση των χωρών – μελών της ΕΕ σε σχέση με τους και προπαντός εκείνων του ευρωπαϊκού νότου δεν θα μπορούσε εύκολη υπόθεση. Και γιατί πχ η κυβέρνηση της Ιταλίας υπό τη Μελόνι διατηρεί εξαιρετικά καλές σχέσεις με την κυβέρνηση Τραμπ, είναι ανταγωνίστρια της Ελλάδας στην ελαιοπαραγωγή, ενώ έχει μεγαλύτερες δυνατότητες ανάπτυξης μέσω των επενδύσεων που έχει κάνει σε πολύ φθηνές (από άποψη κόστους παραγωγής) χώρες που έχουν μπει δυναμικά στον κλάδο, όπως η Τυνησία και η Τουρκία.
Κύκλοι των ελαιοπαραγωγών στην Κρήτη ανέφεραν πως μεγάλη ιταλική βιομηχανία πώλησης ελαιολάδου επρόκειτο να πουλήσει στην ιταλική λιανική αγορά τις επόμενες μέρες ελαιόλαδο στην τιμή των 3,9 ευρώ το λίτρο, τη στιγμή που αυτή κοντεύει να γίνει η τιμή του παραγωγού στην Ελλάδα!
Παραπέρα, το ενδεχόμενο εξαίρεσης από τους δασμούς 20% ή μείωσης του συντελεστή στο 10% πχ για την ελληνική ελιά σχετίζεται και με το ποια θα είναι η απάντηση της ΕΕ απέναντι στην αύξηση των δασμών των ΗΠΑ, δηλαδή αν θα προβεί σε αντίμετρα (πχ δασμούς σε αμερικανικές εισαγωγές, φορολόγηση των αμερικανικών τεχνολογικών γιγάντων και των ψηφιακών πωλήσεων) ή θα προχωρήσει σε μία συμβιβαστική λύση με τις ΗΠΑ.
Αν η ΕΕ προβεί σε αντίποινα και μάλιστα σκληρά, προφανώς θα είναι πιο δύσκολο για την Ελλάδα να καταφέρει εξαιρέσεις ή μείωση δασμών, ενώ αν η ΕΕ βρει κάποια συμβιβαστική λύση, θα είναι πιο εύκολο για την Ελλάδα να έχει μία πιο ήπια αντιμετώπιση από πλευράς ΗΠΑ στο μέτωπο των δασμών.
