Όλα τα νέα μέτρα για την ενίσχυση της Κεφαλαιαγοράς

Στην παρουσίαση των βασικών σημείων του επερχόμενου νομοσχεδίου για την ενίσχυση της αγοράς κεφαλαίων στην Ελλάδα προχώρησε σήμερα (11.2.2025), το Υπουργείο Οικονομικών.

Μεταξύ των μέτρων αυτών του υπουργείου Οικονομικών είναι φορολογικά και άλλα κίνητρα για ενίσχυση της ουσιαστικής λειτουργίας της αγοράς κεφαλαίων.

Για παράδειγμα, επεκτείνονται τα κίνητρα των angel investors και επενδύσεις στην εναλλακτική αγορά (υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το κίνητρο αυτό, ποσό ίσο με το ποσό 50% της εισφοράς που εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα μέχρι τις 300.000 ευρώ)

Επίσης, προβλέπονται πρόσθετα μέτρα ενίσχυσης του ΧΑ, όπως η ανάπτυξη της Εναλλακτικής Αγοράς του ΧΑ μέσω της διευκόλυνσης της μεταφοράς κινητών αξιών από τη ρυθμιζόμενη αγορά στην Εναλλακτική Αγορά.

Πιο αναλυτικά, τα μέτρα έχουν ως εξής:

Φορολογικά και άλλα κίνητρα για ενίσχυση της ουσιαστικής λειτουργίας του Χρηματιστηρίου

Επεκτείνονται τα κίνητρα των angel investors και επενδύσεις στην εναλλακτική αγορά (υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το κίνητρο αυτό, ποσό ίσο με το ποσό 50% της εισφοράς που εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα μέχρι τις 300.000 ευρώ).
Παρέχεται έκπτωση δαπανών για εισαγωγή μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο ΧΑ: Οι επιλέξιμες δαπάνες για την εισαγωγή προσαυξημένες κατά 100% (όπου το ποσό της προσαύξησης δεν θα υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ) θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων κατά το χρόνο πραγματοποίησης τους. Το μέτρο θα έχει διάρκεια 3 ετών).
Μείωση από 15% σε 5% του φορολογικού συντελεστή σε τους εισηγμένων εταιρικών ομολόγων που αποκτούν φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας: Ομοιόμορφο καθεστώς φορολογικής μεταχείρισης των ημεδαπών και αλλοδαπών επενδυτών για το εισόδημα τους από τόκους, ανεξαρτήτως του τόπου χρηματιστηριακής διαπραγμάτευσης των εν λόγων ομολογιών.

Πρόσθετα μέτρα ενίσχυσης του Χρηματιστηρίου

– Ανάπτυξη της Εναλλακτικής Αγοράς του ΧΑ μέσω της διευκόλυνσης της μεταφοράς κινητών αξιών από τη ρυθμιζόμενη αγορά στην Εναλλακτική Αγορά: Διευκόλυνση εκδοτών που επιθυμούν να παραμείνουν εισηγμένοι σε τόπο διαπραγμάτευσης αλλά και του ίδιου του ΧΑ για εκδότες που δεν πληρούν τους κανόνες της Αγοράς Αξιών.

– Παροχή δυνατότητας εισαγωγής στο ΧΑ εκδοτών με μετοχές με πολλαπλά δικαιώματα ψήφου (σε ορισμένες χώρες επιτρέπεται ήδη η έκδοση τέτοιων μετοχών).

– Αύξηση του ορίου για επιτρεπτή έκδοση του πληροφοριακού δελτίου αντί ενημερωτικού δελτίου σε δημόσιες προσφορές κινητών ακιών από 5 σε 8 εκατ. ευρώ (για συνολική ανταλλακτική αξία στην Ένωση): διευκόλυνση χρηματοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων -πολύ λιγότερα έξοδα για έκδοση πληροφοριακού δελτίου.

– Ρύθμιση του πλαισίου που διέπει τα ομολογιακά δάνεια με ομολογίες εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά: Ελάχιστη απαιτούμενη απαρτία (50% της ανεξόφλητης ονομαστικής αξίας του ομολογιακού δανείου και πλειοψηφία (50,01%) για τροποποίηση ομολογιακού δανείου με δυσμενέστερους όρους από έγκριση σήμερα από ομολογιούχους που αντιπροσωπεύουν τα 2/3.

– Επεκτείνεται και σε περιπτώσεις συγχώνευσης εισηγμένων με μη εισηγμένες εταιρίες το καθεστώς εκποίησης μετοχών δικαιούχων που δεν έχουν εμφανιστεί.

– Επεκτείνεται και αποσαφηνίζεται ο θεσμός των συλλογικών λογαριασμών (οmnibus accounts) για ΟΣΕΚΑ (Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες) και ΟΕΕ (Οργανισμούς Εναλλακτικών Επενδύσεων): Συλλογική συγκέντρωση και τήρηση τίτλων στις περιπτώσεις ύπαρξης διαμεσολαβητών (οι λογαριασμοί που τηρούνται στον κάθε μεσολαβητή είναι πολυάριθμοι) – ισχύει ήδη σε ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές αγορές – διευκόλυνση καθημερινών συναλλαγών – προσέλκυση νέων κεφαλαίων.

– Εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου που διέπει της Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ) για μεγαλύτερη ελευθερία και αύξηση επενδύσεων:

δυνατότητα εκμετάλλευσης δομών παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ για ιδιόχρηση
συγκέντρωση όλων των διατάξεων της ειδικής αυτής φορολογίας
άρση υποχρεώσεων που τους εξίσωναν με χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, με την εξαίρεση του πόθεν έσχες και της απαγόρευσης αγοράς ακινήτων από τους βασικούς μετόχους

– Εφαρμοστικά μέτρα για τα ευρωπαϊκά πράσινα ομόλογα:

Ορισμός αρμόδιων εποπτικών αρχών: Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (για εκδότες) – ΤτΕ (για αρχικούς δανειοδότες και όταν εμπλέκονται επαγγελματικά ταμεία).
Οι αρμόδιες αρχές ανταλλάσσουν πληροφορίες, χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση και συνεργάζονται στους τομείς της έρευνας, της εποπτείας και της επιβολής του νόμου.
Ρύθμιση της επιβολής κυρώσεων: στις περισσότερες περιπτώσεις αφορά σε χρηματικά πρόστιμα, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται αφαίρεση ή αναστολή άδειας λειτουργίας.
Ρύθμιση μέριμνας προσφυγής ενώπιον διοικητικών δικαστηρίων.

Θέσπιση διαφανών διαδικασιών λειτουργίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς

Με βάση τις βέλτιστες διεθνείς και ευρωπαϊκές πρακτικές:

Εγχειρίδιο λειτουργικών διαδικασιών και αυτόματης εφαρμογής πρωτοκόλλων.
Εγχειρίδιο ελέγχου υποβαλλόμενων καταγγελιών.
Εγχειρίδιο επιτόπιων ελέγχων σε εποπτευόμενους φορείς.
Κατευθυντήριες γραμμές για τον υπολογισμό των προστίμων και την επιβολή κυρώσεων, με σταθερές και διαφανείς διαδικασίες ελέγχου και λογοδοσίας.
Κώδικας Δεοντολογίας που ρυθμίζει τον τρόπο άσκησης των καθηκόντων των μελών και του προσωπικού.
Εγχειρίδιο κάλυψης εκπαιδευτικών αναγκών προσωπικού με αξιολόγηση εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων βασισμένη σε ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια.

Εισαγωγή δυνατότητας στους εποπτικούς μηχανισμούς (Επ. Κεφαλαιαγοράς και ΤτΕ) για έρευνα αγοράς με μυστικούς πελάτες («mystery shopping»)

Nέο εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά στα ήδη υφιστάμενα εποπτικά εργαλεία, προκειμένου να ελεγχθεί η συμπεριφορά των εταιρειών που παρέχουν επενδυτικές υπηρεσίες προς τους επενδυτές, η εξυπηρέτηση των πελατών εκ μέρους των εποπτευόμενων φορέων.
Διενεργείται από ειδικά εκπαιδευμένα στελέχη που λειτουργούν ως πελάτες παρέχοντας ακριβή πληροφορία, σε πραγματικό χρόνο, για τις συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώρα μια συγκεκριμένη συναλλαγή, αξιολογώντας και καταγράφοντας το επίπεδο των παρεχομένων υπηρεσιών και την εν γένει τήρηση των προβλεπόμενων διαδικασιών.
Εμπλουτίζεται το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την άσκηση εποπτείας, εισάγοντας σαφείς και ειδικές ρυθμίσεις για τη χρήση του «mystery shopping» ως εποπτικού εργαλείου.
Αναλογικά παρέχεται δυνατότητα και στην Τράπεζα της Ελλάδας, για να ελέγχει τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρίες.

Έχει υιοθετηθεί από τις επιμέρους νομοθεσίες διαφόρων κρατών – μελών της ΕΕ, καθώς και από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών, την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών και την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων.

Προστασία των επενδυτών στα κρυπτοστοιχεία

Σε συνέχεια των ρυθμίσεων του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2024/1114 για τις αγορές κρυπτοστοιχείων, που τέθηκε ήδη σε ισχύ στις 30 Δεκεμβρίου 2024, το σχέδιο νόμου προβλέπει επιπλέον ρυθμίσεις όπως:

Ορίζονται ως αρμόδιες εποπτικές αρχές κατά περίπτωση η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ή η Τράπεζα της Ελλάδος για τα κρυπτονομίσματα και τα κρυπτοστοιχεία, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που είναι συνδεδεμένα με συνάλλαγμα ή άλλο περιουσιακό στοιχείο.
Εντάσσεται ποινική διάταξη για παροχή υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων χωρίς την προβλεπόμενη άδεια: φυλάκιση τουλάχιστον 1 έτους ή χρηματική ποινή ή και τα δύο.
Προβλέπονται οι αρμοδιότητες των εποπτικών αρχών, καθώς και τα διοικητικά μέτρα και κυρώσεις για παραβίαση της νομοθεσίας για τα κρυπτοστοιχεία (χρηματικά πρόστιμα, ανάκληση άδειας κ.α.). Ειδικότερα οι κυρώσεις είναι:

1. Για φυσικά και νομικά πρόσωπα:

α) δημόσια ανακοίνωση που υποδεικνύει το υπαίτιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο και τη φύση της παράβασης,

β) εντολή προς το υπαίτιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο για παύση της παραβατικής συμπεριφοράς και αποφυγή της επανάληψής της,

γ) χρηματικό πρόστιμο έως το διπλάσιο του ποσού του οφέλους που αποκομίστηκε ή της ζημίας που αποφεύχθηκε λόγω της παράβασης, εφόσον το όφελος ή η ζημία μπορούν να προσδιοριστούν, ακόμη και αν αυτό υπερβαίνει τα ανώτατα ποσά,

δ) σε περίπτωση φυσικού προσώπου χρηματικό πρόστιμο ύψους έως 700.000 ευρώ.

2. Ιδίως για νομικά πρόσωπα προβλέπονται πρόστιμα έως 5 εκατ. ευρώ, ή ποσοστό από 3-12% του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών ανάλογα με την ένταση της παράβασης και επιπλέον:

α) αποστέρηση των κερδών που αποκομίστηκαν ή των ζημιών που αποφεύχθηκαν λόγω της παράβασης, στον βαθμό που αυτά μπορούν να προσδιοριστούν,

β) ανάκληση ή αναστολή, ολική ή μερική, της άδειας παρόχου υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων,

γ) προσωρινή απαγόρευση μέχρι 6 μηνών και σε περίπτωση υποτροπής απαγόρευση διάρκειας τουλάχιστον 10 σε βάρος μέλους του διοικητικού οργάνου του παρόχου υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων ή κάθε άλλου υπαίτιου για την παράβαση φυσικού προσώπου, να ασκεί διοικητικά καθήκοντα στους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων,

δ) προσωρινή απαγόρευση διενέργειας συναλλαγών για ίδιο λογαριασμό επί κρυπτοστοιχείων σε βάρος μέλους του διοικητικού οργάνου παρόχου υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων ή κάθε άλλου υπαίτιου για την παράβαση φυσικού προσώπου.

Θεσπίζονται διατάξεις για τις διαφημίσεις κρυπτοστοιχείων με στόχο την προστασία του επενδυτικού κοινού. Συγκεκριμένα, οι διαφημίσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν σαφή πληροφόρηση, να μην αποκρύπτουν σημαντικές πληροφορίες για τη λήψη απόφασης, να περιέχουν παράλληλα με τα οφέλη και επαρκή ενημέρωση για το ρίσκο καθώς και σαφή προειδοποίηση για τους κινδύνους όπως και για το ότι οι απώλειες δεν καλύπτονται από ταμεία εγγυήσεων ή συστήματα κάλυψης επενδυτών.

Επιπλέον εντός του 2025, θα προωθηθεί και ειδικότερο νομοθετικό πλαίσιο για τη φορολόγηση των κρυπτοστοιχείων.

Δ. Ενσωμάτωση Κοινοτικών Οδηγιών

Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1174 για την τροποποίηση της οδηγίας 2014/59/ΕΕ και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 806/2014 όσον αφορά ορισμένες πτυχές της ελάχιστης απαίτησης ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων (τροποποίηση του υφιστάμενου πλαισίου εξυγίανσης των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων).
Λήψη μέτρων προς εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2554 σχετικά με την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα του χρηματοοικονομικού τομέα (ενοποίηση και αναβάθμιση των απαιτήσεων για τους κινδύνους των Τεχνολογιών Πληροφοριών και Επικοινωνιών).
Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2556 όσον αφορά την ψηφιακή επιχειρησιακή ανθεκτικότητα για τον χρηματοοικονομικό τομέα (τροποποίηση βασικών Οδηγιών του χρηματοοικονομικού τομέα, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέπειά τους με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2022/2554).
Θέσπιση εφαρμοστικών μέτρων του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/1113 και ενσωμάτωση τροποποίησης της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 – Τροποποίηση ν. 4557/2018 (ρύθμιση των στοιχείων που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών και ορισμένων κρυπτοστοιχείων). Εισάγεται υποχρέωση των παρόχων υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων (πλατφόρμες) να συλλέγουν πληροφορίες τόσο σχετικά με τον εντολέα όσο και με τον δικαιούχο των κρυπτοστοιχείων, με στόχο την πρόληψη και καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.