Σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, όπου οι επενδυτές έχουν γυρίσει τις πλάτες τους στα εμπορικά κέντρα, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να έχουν βάλει λουκέτο, στην Ελλάδα παρατηρείται ότι υπάρχει μια άνθηση στον εν λόγω τομέα.
Αυτό οφείλεται στις καλές επιδόσεις και στην αυξημένη επισκεψιμότητα που καταγράφουν τον τελευταίο χρόνο τα υφιστάμενα εμπορικά κέντρα αλλά και στο γεγονός ότι ο αριθμός τους είναι εξαιρετικά περιορισμένος.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σήμερα παρά αναμενόμενη περαιτέρω διείσδυση της online κατανάλωσης στην ελληνική αγορά, οι έμποροι λιανικής θα αναζητούν πάντα φυσική παρουσία σε malls, για να ενισχύσουν την αναγνωρισιμότητα της επωνυμίας τους. Παράλληλα, όλο και αυξάνεται η προτίμηση των πολιτών για τα εμπορικά κέντρα λόγω της συνολικής εμπειρίας αγορών.
Τα εμπορικά κέντρα δεν είναι μόνο χώροι αγορών, αλλά προορισμοί που προσφέρουν ψυχαγωγία και δραστηριότητες, όπως κινηματογράφους, χώρους παιχνιδιών και επιλογές εστίασης. Η παρατεταμένη επίσης μακροοικονομική κρίση οδήγησε σε συγκέντρωση και αυξημένη κατανάλωση σε οργανωμένους χώρους.
Στην Ελλάδα ωστόσο ο αριθμός τους είναι μικρός λόγω κυρίως της έλλειψης μεγάλων οικοπέδων και της πολύπλοκης διαδικασία αδειοδοτήσεων που υπάρχει. Χαρακτηριστικά, στην Ελλάδα υφίστανται 56 τ.μ. εμπορικών κέντρων ανά 1.000 κατοίκους, όταν στη Σερβία η αντίστοιχη επιφάνεια φτάνει τα 88 τ.μ., στη Βουλγαρία τα 103 τ.μ. και στην Ιταλία τα 229 τ.μ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πιο πολλά εμπορικά κέντρα εντοπίζονται στη Σκανδιναβία, με τα πρωτεία να κατέχει η Νορβηγία με 857 τ.μ. ανά 1.000 άτομα, ακολουθεί η Φιλανδία με 464 τ.μ. και η Σουηδία με 380 τ.μ. Με βάση την ανάλυση Savills για την Ελλάδα, στα εμπορικά κέντρα τα ενοίκια στα καταστήματα είναι της τάξεως των 16-28 €/τ.μ./μήνα, ενώ στα εμπορικά πάρκα οι ζητούμενες τιμές μισθωμάτων διαμορφώνονται στα 9-16 €/τ.μ./μήνα, ανάλογα με τη θέση του καταστήματος.
Ο ισχυρότερος παίκτης σήμερα στον χώρο των εμπορικών κέντρων είναι με διαφορά η Lamda Development. Σήμερα η εταιρεία διαθέτει συνολικά 207.000 τ.μ. εμπορικών κέντρων, τα οποία αφορούν The Mall Athens, το Golden Hall, το Mediterranean Cosmos, το Designer Outlet Athens.
Τα τετραγωνικά αυτά έως το 2027 θα αυξηθούν καθώς με την κατασκευή του Ellinikon Malls και του Riviera Galleria, θα προστεθούν στο χαρτοφυλάκιο της Lamda ακόμα 119.000 τ.μ. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα η Lamda Malls, η θυγατρική της να έχει συνολικά έξι εμπορικά κέντρα αξίας συνολικής αξίας 2 δισ. ευρώ.
Για το αν η Lamda Malls θα μπει μελλοντικά στο Χρηματιστήριο ο διευθύνων σύμβουλος, Οδυσσέας Αθανασίου, ισχυρίστηκε το εξής: «Στόχος της εταιρείας είναι η Lamda Malls να ενταχθεί μελλοντικά στο Χρηματιστήριο, ωστόσο ακόμη δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα».
Όπως τόνισε: «Προ ολίγων ημερών η καμπάνια για τα εμπορικά κέντρα της Lamda που βγήκε στον αέρα είχε σχεδιαστεί για να τονώσει την ενότητα των malls, καθώς από έρευνα είδαμε ότι μόνο ένας στους τρεις ξέρει ποια malls ανήκουν στη Lamda. Στα σχέδιά μας είναι να μπούμε στο Χρηματιστήριο, ωστόσο δεν έχουμε μια συγκεκριμένη ημερομηνία, καθώς από τη μία η εισαγωγή θα μειώσει την αξία των εμπορικών μας κατά 30% και από την άλλη δεν έχουμε ανάγκη από ρευστότητα.
Στο εξωτερικό, και ειδικότερα αυτοί που χειρίζονται επενδυτικά κεφαλαία από ΗΠΑ και Αγγλία, υπάρχει μια αίσθηση εναντίον των malls, γι’ αυτό κλείνουν και πολλά. Στην Ελλάδα δεν συμβαίνει αυτό, καθώς δεν υπάρχουν πολλά και επίσης δεν μπορούν να γίνουν, επειδή δεν υπάρχουν διαθέσιμα οικόπεδα».
Η Trade Estates, αναδεικνύεται επίσης σε έναν ισχυρό παίκτη καθώς έχει έναν ισχυρό αριθμό εμπορικών πάρκων. H εταιρεία προ ημερών υπέγραψε επίσημα το προσύμφωνο αγοραπωλησίας διηρημένων οριζόντιων ιδιοκτησιών με τη Lamda για την υλοποίηση Εμπορικού Πάρκου Λιανικής (“Retail Park”) στο Commercial Hub, όπου θα αναπτυχθεί και το The Ellinikon Mall, το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο εμπορικό κέντρο της Ελλάδας.
Το Retail Park θα περιλαμβάνει καταστήματα μεγάλης επιφάνειας (“Big Boxes”), με διεθνείς μισθωτές, όπως IKEA, και θα συμβάλει στην ανάπτυξη ενός υπερσύγχρονου εμπορικού προορισμού νέας γενιάς στο Ελληνικό. Συνδυαστικά το The Ellinikon Mall μαζί με το Retail Park θα συμβάλλουν καθοριστικά στον τομέα του λιανικού εμπορίου, προσφέροντας στους καταναλωτές μοναδικούς εμπορικούς χώρους με διεθνή brands.
Αγόρασε πέρυσι επίσης το Smart Park, το οποίο ήταν ιδιοκτησία του Ελλάκτωρα. Έτσι, κατάφερε να σκαρφαλώσει στη δεύτερη θέση των πιο σημαντικών «παικτών» στα shopping centers. Aκόμη, η εταιρεία διαθέτει 2 Τοp Parks στην Αττική και συγκεκριμένα στην Πειραιώς και το Χαλάνδρι. Επίσης, εκτός από τα Top Parks, η εταιρεία δραστηριοποιείται στην Αττική και στο Εμπορικό Κέντρο Rentis. Εκτός Αθηνών, εγκαινίασε και το νέο πάρκο της εταιρείας στην Πάτρα.
Συγκεκριμένα, ο Όμιλος Fourlis εγκαινίασε ένα νέο κατάστημα ΙΚΕΑ στην Πάτρα, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό ορόσημο στη στρατηγική επέκτασης της ΙΚΕΑ. Παράλληλα, κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2025 προβλέπεται να ολοκληρωθεί το έτερο εμπορικό πάρκο που αναπτύσσει η Trade Estates στην πόλη του Ηρακλείου της Κρήτης. Οι εργασίες έχουν ξεκινήσει ήδη από το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.
Σημαντικός «παίκτης» του κλάδου θεωρείται και η Noval Property του ομίλου Βιοχάλκο, η οποία έχει δύο εμπορικά κέντρα. Ειδικότερα, πρόκειται για το River West και River West Open στον Κηφισό και το Mare West στην Κόρινθο. Το 2021 προστέθηκαν επιπλέον 20.000 τετραγωνικά μέτρα εμπορικού χώρου στο εμπορικό κέντρο RIVER WEST, ανεβάζοντας τη συνολική μισθώσιμη επιφάνεια σε 62.050 τ.μ.
