Πρωτογενές πλεόνασμα αυξημένο κατά 800 εκατ. ευρώ από πέρυσι, κατέγραψε η Ελλάδα στο πρώτο εξάμηνο του 2024 υπερβαίνοντας τους στόχους του προϋπολογισμού, με 400 εκατ. ευρώ περισσότερα έσοδα από ΦΠΑ και ΕΦΚ.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2,905 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,204 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 2,116 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2023.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σημειώνεται ότι μέρος της διαφοράς του πρωτογενούς πλεονάσματος έναντι του στόχου σε ταμειακούς όρους δεν προσμετράται στο πρωτογενές αποτέλεσμα του 2024 σε δημοσιονομικούς όρους. Ενδεικτικά, ποσό ύψους 159 εκατ. ευρώ που αφορά σε έσοδα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους, ενώ σημαντικό μέρος της διαφοράς στις εισπράξεις των φορολογικών εσόδων ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023.
Επομένως το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επισημαίνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.
Επιπλέον, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουνίου 2024, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 2,256 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 3,616 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2024 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 και ελλείμματος 2,462 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2023.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουνίου 2024, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 31,466 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 287 εκατ. ευρώ ή 0,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, καθότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί:
α) η είσπραξη τον μήνα Μάρτιο ποσού ύψους 1,797 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του, ήτοι ποσό 1,687 δισ. ευρώ, είχε εισπραχθεί τον Δεκέμβριο του 2023 και επιπλέον ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024 και
β) η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο τιμήματος ύψους 1,350 δισ. ευρώ από την σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και των τριών (3) κάθετων οδικών αξόνων, η οποία υπογράφηκε στις 29.03.2024 και τα επόμενα βήματα της διαδικασίας έως την καταβολή του τιμήματος αναμένονται να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες.
Εξαιρουμένων των ανωτέρω ποσών, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 2,701 δισ. ευρώ ή 9,4% έναντι του στόχου. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως:
α) στα αυξημένα φορολογικά έσοδα κατά 1,377 δισ. ευρώ μετά την αφαίρεση των επιστροφών και
β) στα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ κατά 776 εκατ. ευρώ.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 34,690 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 406 εκατ. ευρώ ή 1,2% έναντι του στόχου.
Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 29,198 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,258 δισ. ευρώ ή 4,5% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η υπερεκτέλεση αυτή προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2024 (σημειώνεται ότι εκτιμώμενο ποσό ύψους 647 εκατ. ευρώ προσμετράται στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του έτους 2023), όσο και την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (ΦΠΑ, ΕΦΚ κλπ.).
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής :
- Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 11,943 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 348 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 3,318 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 79 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 1,603 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 77 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 8,828 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 738 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι αυξημένος κατά 128 εκατ. ευρώ, ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων αυξημένος κατά 487 εκατ. ευρώ και οι Λοιποί Φόροι Εισοδήματος αυξημένοι κατά 124 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 30 εκατ. ευρώ, σύμφωνα περίπου με τον στόχο.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 2,888 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 954 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 κυρίως λόγω: (α) της είσπραξης κατά τον Δεκέμβριο 2023 του ποσού των 1,687 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ενώ ποσό 159 εκατ. ευρώ εισπράχθηκε τον Ιανουάριο 2024, έναντι στόχου 1,797 εκατ. ευρώ που αρχικά προβλέφθηκε ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Μάρτιο 2024 και (β) των αυξημένων εσόδων ΠΔΕ, κατά 562 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου. Ειδικότερα, από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 2,888 δισ. ευρώ, ποσό 2,492 δισ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 470 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1,355 δισ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η παρατηρούμενη μείωση οφείλεται στο γεγονός ότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε περιληφθεί η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο του τιμήματος από την σύμβαση παραχώρησης, του αυτοκινητοδρόμου Εγνατία Οδός και των τριών καθέτων οδικών αξόνων του, ύψους 1,350 δισ. ευρώ, η οποία όμως αναμένεται να εισπραχθεί τους επόμενους μήνες, όπως προαναφέρθηκε.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 2,080 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 620 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024, κυρίως λόγω των αυξημένων εσόδων από επιστροφές δαπανών, κατά 274 εκατ. ευρώ. Επισημαίνεται ότι από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 2,080 δισ. ευρώ, ποσό 296 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 214 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
VI. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» ανήλθαν σε 24 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου 1 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3,224 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 119 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3,343 δισ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,788 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 776 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2,012 δισ. ευρώ).
Ειδικότερα, τον Ιούνιο 2024 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4,581 δισ. ευρώ, μειωμένο κατά 1,759 δισ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, εξαιτίας κυρίως του γεγονότος ότι, στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε περιληφθεί η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο του τιμήματος από την σύμβαση παραχώρησης, του αυτοκινητοδρόμου Εγνατία Οδός και των τριών καθέτων οδικών αξόνων του, ύψους 1,350 δισ. ευρώ, η οποία όμως αναμένεται να εισπραχθεί τους επόμενους μήνες, όπως προαναφέρθηκε.
Πιο συγκεκριμένα τα έσοδα ανά μείζονα κατηγορία του κρατικού προϋπολογισμού, για τον Ιούνιο 2024 έχουν ως ακολούθως:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 4,484 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 73 εκατ. ευρώ ή 1,6% έναντι του στόχου.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
- Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 1,756 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 51 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 604 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 8 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 189 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 69 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 1,394 δισ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 15 εκατ. ευρώ.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 127 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 403 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 119 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 399 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 64 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1,373 δισ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η παρατηρούμενη μείωση οφείλεται στο γεγονός ότι, στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε περιληφθεί η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο του τιμήματος από την σύμβαση παραχώρησης, του αυτοκινητοδρόμου Εγνατία Οδός και των τριών καθέτων οδικών αξόνων του, ύψους 1,350 δισ. ευρώ, η οποία όμως αναμένεται να εισπραχθεί τους επόμενους μήνες, όπως προαναφέρθηκε.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 513 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 28 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Ποσό 89 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 79 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 612 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 61 εκατ. ευρώ από τον στόχο (673 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 208 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 320 εκατ. ευρώ από τον στόχο (528 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουνίου 2024 ανήλθαν στα 33,722 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1.647 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (35,368 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Επίσης είναι αυξημένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, κατά 385 εκατ. ευρώ.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 1,776 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς ΟΚΑ κατά 1,126 δισ. ευρώ, όπως επίσης και των δαπανών που αφορούν τα εξοπλιστικά προγράμματα ύψους 415 εκατ. ευρώ. Αντίρροπα, δηλαδή αυξητικά σε σχέση με τον στόχο, κινήθηκαν οι μεταβιβάσεις προς λοιπά Νομικά Πρόσωπα κατά 309 εκατ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, καταβλήθηκαν 110 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στον ΕΛΓΑ για την αποζημίωση των πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων από πλημμυρικά φαινόμενα εξαιτίας των θεομηνιών DANIEL-ELIAS περιόδου Σεπτεμβρίου 2023, 162 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ως επιχορήγηση σε συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ) και 207 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Υγείας ως επιχορήγηση στην Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την κάλυψη της δαπάνης προμήθειας φαρμάκων για τις ανάγκες των νοσοκομείων του ΕΣΥ και του Γ.Ν. Παπαγεωργίου. Τέλος, αυξητικά σε σχέση με τον στόχο κινήθηκαν οι πληρωμές των τόκων κατά 369 εκατ. ευρώ.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 5,160 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση ύψους 129 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο, καθότι παρουσιάστηκε υπέρβαση του στόχου στο ΠΔΕ.
