Απαισιόδοξοι για τα οικονομικά των νοικοκυριών τους είναι οι Έλληνες καταναλωτές σε πολύ υψηλά ποσοστά, με τις προθέσεις τους για πιο προσεκτικές δαπάνες να αποτελούν ανησυχητικές επισημάνσεις για την πορεία της οικονομίας.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της έκθεσης του ΙΟΒΕ για τον δείκτη οικονομικού κλίματος Οκτωβρίου, διαφαίνεται η μεγάλη διαφορά που χωρίζει τις προσδοκίες των καταναλωτών σε Ελλάδα και Ευρώπη, με την συνέχεια για τους Έλληνες να είναι καθοδική καθώς οι προβλέψεις τους για την πορεία των τιμών αλλά και την οικονομική τους κατάσταση, τους οδηγούν σε περικοπές στις δαπάνες τους αλλά και σε ταυτόχρονη πρόθεση να μειώσουν την αποταμίευση.
Αμφότερα αποτελούν δυσοίωνα σημάδια για την ελληνική ανάπτυξη (η οποία σε μεγάλο βαθμό βασίζεται στην ιδιωτική κατανάλωση) αλλά και για την απαραίτητη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος για την χρηματοδότηση των επενδύσεων.
Συγκεκριμένα, με βάση την έκθεση του ΙΟΒΕ, αν και καταγράφεται μικρή βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και ήπιος περιορισμός της απαισιοδοξίας, παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης βελτιώθηκε ήπια τον Οκτώβριο και διαμορφώθηκε στις – 50,3 μονάδες, έναντι -51,3 μονάδες τον Σεπτέμβριο, καθιστώντας τους Έλληνες τους πιο απαισιόδοξους σε ολόκληρη την ΕΕ. Και αυτό διότι το 65% των ελληνικών νοικοκυριών εκτίμησε πως τον τελευταίο χρόνο επιδεινώθηκε η οικονομική του κατάσταση, ενώ μόλις το 2% θεωρεί πως επήλθε μικρή βελτίωση.
Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -8,9 και -9,2 μονάδες αντίστοιχα. Προοπτικά, για τους προσεχείς 12 μήνες, το 60% των νοικοκυριών αναμένει επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 5% προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -1,2 και -2,3 μονάδες αντίστοιχα.
Ούτε και οι προβλέψεις για την πορεία της ακρίβειας είναι θετικές καθώς το 65% των νοικοκυριών προβλέπει άνοδο τιμών με τον ίδιο ή ταχύτερο ρυθμό ενώ οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +14,5 και +13,3 μονάδες αντίστοιχα.
Σχετικά με τις εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» διαμορφώθηκε στο 66%. Οι καταναλωτές που δήλωσαν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ αποτελούν το 19% του συνόλου, ενώ το ποσοστό όσων δήλωσαν ότι «έχουν χρεωθεί» διατηρήθηκε στο 8-9% όσο και τον προηγούμενο μήνα.
«Ψαλίδι» σε δαπάνες αλλά και καταθέσεις – Ποια είναι τα «καμπανάκια»
Η αρνητική ματιά με την οποία αντιμετωπίζουν οι Έλληνες το άμεσο οικονομικό τους μέλλον αντικατοπτρίζεται και στην καταναλωτική τους συμπεριφορά, καθώς στους προσεχείς 12 μήνες το 58% προβλέπει ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες σημαντικές δαπάνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κλπ.), την στιγμή που τα ποσοστά σε ΕΕ είναι -14 μονάδες και στην Ευρωζώνη -15,5 μονάδες.
Το παραπάνω, για μία οικονομία σαν την ελληνική όπου το 70% του ΑΕΠ παράγεται από την ιδιωτική κατανάλωση μόνο θετικό σημάδι δεν είναι, ενώ και στον προϋπολογισμό προβλέπεται πως θα υπάρξει επιβράδυνση στον ρυθμό αύξησης της κατανάλωσης.
Αλλά ο σχεδιασμός των Ελλήνων για μείωση των κοστοβόρων δαπανών δεν συνεπάγεται αύξηση στις αποταμιεύσεις καθώς ο δείκτης που μετρά την πρόθεση να βάλουν χρήματα στην άκρη στο επόμενο έτος, υποχώρησε στις –66,6 μονάδες από -62,9 τον Σεπτέμβριο. Το 83%, από 81%, των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις 8,5 μονάδες στην ΕΕ και 8 μονάδες στην Ευρωζώνη.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) για την πορεία των τραπεζικών καταθέσεων των νοικοκυριών τον Σεπτέμβριο, αποκαλύπτουν μία αύξηση σε μηνιαία βάση κατά 330 εκατ. ευρώ αν και σε σημαντική επιβράδυνση από την αύξηση κατά 1,035 δισ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, με τον ετήσιο ρυθμό μεταβολής, να μειώνεται στο 2,4% από 2,6% τον Αύγουστο.
Για το παραπάνω θέμα έχει κρούσει επανειλημμένα τον κώδωνα του κινδύνου ο Διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, κάνοντας λόγο για κενό αποταμίευσης στην χώρα, καθώς αποτυπώνει τις διαρθρωτικές αδυναμίες του ελληνικού παραγωγικού μοντέλου και την υψηλή εξάρτηση από εξωτερική χρηματοδότηση με το επίπεδο της αποταμίευσης ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα την τελευταία 25ετία να είναι από τα χαμηλότερα στην ευρωζώνη.