Στεγαστική κρίση: «Αντιστάθηκε» στις περσινές ρυθμίσεις η αγορά βραχυχρόνιων μισθώσεων

Επιβεβαίωση της ανάγκης για πρόσθετα μέτρα παρέμβασης στην αγορά των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων ακινήτων για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, συνιστά η έρευνα Αυγούστου του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ).

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, το πρώτο εξάμηνο του 2024 τα καταλύματα τα οποία διατέθηκαν για βραχυχρόνιες μισθώσεις αυξήθηκαν κατά δεκάδες χιλιάδες αριθμώντας τον Ιούλιο τις 232.000, περισσότερα κατά 20.000 σε σχέση με το 2023. Και αυτό παρά το γεγονός ότι την ίδια ακριβώς περίοδο ψηφίστηκε και ξεκίνησε να εφαρμόζεται το νέο πλαίσιο μέτρων του οικονομικού επιτελείου, που είχε ένα διπλό σκοπό: αφενός, να περιορίσει την φοροδιαφυγή των ιδιοκτητών ακινήτων αυξάνοντας τα δημόσια έσοδα, και αφετέρου, να δημιουργήσει κίνητρα για περιορισμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων υπέρ των μακροχρόνιων, αυξάνοντας έτσι το οικιστικό απόθεμα που τίθεται στη διαθεσιμότητα όσων πολιτών αναζητούν σπίτια προς ενοικίαση, εν μέσω στεγαστικής κρίσης.

Ως εκ τούτου, οι υποψήφιοι ενοικιαστές αναμένουν ως… μάννα εξ ουρανού τις νέες παρεμβάσεις που έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση για το φθινόπωρο, με την ΔΕΘ να αποτελεί «σταθμό» προς αυτή την κατεύθυνση, ως άλλη μία κίνηση για να αποκλιμακωθεί η ισχυρή έλλειψη σε διαθέσιμα σπίτια που ωθεί στα ύψη και τις τιμές των ενοικίων.

Τι εφάρμοσε πέρυσι η κυβέρνηση και τι καινούριο αναμένεται

Το νομοσχέδιο του Δεκεμβρίου 2023 από το οικονομικό επιτελείο έθεσε στο επίκεντρο των παρεμβάσεων φορολογικές επιβαρύνσεις αλλά και όρια στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.

Υπενθυμίζεται, πως οι περσινές ρυθμίσεις, οι οποίες ωστόσο σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα, ήταν οι εξής 5:

Τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν τρία ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεώθηκαν να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας με τη σύσταση ατομικών επιχειρήσεων ενώ επιβαρύνθηκαν με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές και ΦΠΑ 13% στα ακαθάριστα εισοδήματα βραχυχρόνιων μισθώσεων που απόκτησαν από όλα τους τα ακίνητα, τα οποία εκμεταλλεύονται με αυτό το καθεστώς.
Σε όλες τις βραχυχρόνιες μισθώσεις επιβλήθηκε τέλος ανθεκτικότητας στην κλιματική κρίση, το οποίο διαμορφώνεται από 0,5 έως 10 ευρώ την ημέρα.
Το πρόστιμο για μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, το οποίο μέχρι 31-12-2023 ανερχόταν σε 5.000 ευρώ και επιβαλλόταν στον διαχειριστή των ακινήτων, είτε είναι κύριος είτε επικαρπωτής είτε τρίτος, αυξήθηκε, ανά φορολογικό έτος, στο 50% των ακαθάριστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο στις 5.000 ευρώ.
Τέθηκε όριο 60 ημερών στη διάρκεια μιας μίσθωσης προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια.
Στην περίπτωση που διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών θεωρείται τουριστικό κατάλυμα και θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.

Ωστόσο, η απόδοση των μέτρων αμφισβήτησε την αποτελεσματικότητά τους, και καθώς η τουριστική σεζόν κατά την οποία θεωρείται χρήσιμη έως απαραίτητη η αύξηση των διαθέσιμων κλινών, ο νέος γύρος των μέτρων τίθεται στο τραπέζι.
Τα μέτρα σύμφωνα με τα όσα αναμένονται θα κινηθούν σε δύο κατευθύνσεις: αφενός, στην ενίσχυση των αντικινήτρων για τους ιδιοκτήτες ακινήτων έτσι ώστε να περιοριστούν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, και, αφετέρου, στην παροχή επιπλέον κινήτρων για να πολλαπλασιαστούν οι μακροχρόνιες μισθώσεις.

Αναλυτικά, τα μέτρα τα οποία εξετάζει το οικονομικό επιτελείο είναι:

Πλαφόν στα ακίνητα που μισθώνονται από κάθε ΑΦΜ, έτσι ώστε κάθε ιδιοκτήτης να μισθώνει μόνο ένα ακίνητο. Όσοι ιδιοκτήτες εκμεταλλεύονται τουλάχιστον δύο ακίνητα θα αντιμετωπίζονται ως επιχειρηματίες που υπάγονται σε καθεστώς ΦΠΑ και καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές και τέλος επιτηδεύματος. Με το ισχύον καθεστώς, για να θεωρηθεί ένας ιδιοκτήτης ακινήτου επιχειρηματίας και να προχωρήσει σε έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας θα πρέπει να διαθέτει τρία ή περισσότερα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Η μίσθωση κάθε ακινήτου δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τις 90 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος γενικά, ενώ για νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων τις 60 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Περιπτώσεις όπου θα επιτρέπεται η υπέρβαση του χρονικού ορίου είναι όταν το συνολικό εισόδημα του εκμισθωτή ή του υπεκμισθωτή, από το σύνολο των ακινήτων που διαθέτει για μίσθωση ή υπεκμίσθωση, δεν ξεπερνάει τις 12.000 ευρώ κατά το οικείο φορολογικό έτος.
Τέλος, εξετάζεται και η παροχή κινήτρων όπως η έκπτωση από τον φόρο εισοδήματος για όσους εγκαταλείψουν τη βραχυχρόνια μίσθωση και στραφούν στη μακροχρόνια μίσθωση.