Εντός προγραμματισμού κινείται η Ελλάδα σε ό,τι έχει να κάνει με τον χωρικό σχεδιασμό στις περιοχές που επί δεκαετίες λειτούργησαν οι λιγνιτικές μονάδες, έργο που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Καθαυτή, άλλωστε, η ένταξη στο Ταμείο Ανάκαμψης του κομβικού αυτού έργου στις εν λόγω περιφέρειες των λιγνιτικών μονάδων, μετά από καθυστερήσεις ετών, υπογραμμίζει την σημασία του για την ανάπτυξη των εν λόγω περιοχών.
Και τούτο, διότι η Ελλάδα είναι αναγκασμένη να κινηθεί στην πορεία που χαράζουν οι Βρυξελλες, συμμορφούμενη με τους «πράσινους» στόχους της ΕΕ – όσο κι αν κάποιοι εξ αυτών «πήγαν πίσω» ελέω πολέμου και ενεργειακής κρίσης – θέτοντας έτσι στο επίκεντρο ενός νέου μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης το κλείσιμο των εν λόγω μονάδων, χωρίς όμως να βυθιστούν οι περιοχές στην εγκατάλειψη και στην ανεργία, γεγονός που ανέδειξε με την πρόσφατη επίσκεψη της και η Ευρωπαία Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, Ελίζα Φερέιρα, η οποία μάλιστα άκουσε και τις διαμαρτυρίες του δημάρχου Μεγαλόπολης περί «άδικης αναπτυξιακής μετάβασης» και πως «δεν έχει γίνει τίποτα».
Το «αγκάθι» του χωρικού σχεδιασμού
Αν και η ολοκλήρωση του χωρικού σχεδιασμού και των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ) αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο του σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, και από την συγκρότηση του το 2020, έχει αναχθεί σε «ύψιστη προτεραιότητα» επισπεύδοντας τις αναγκαίες πολεοδομικές παρεμβάσεις, η διαδικασία ακόμα εκκρεμεί.
Και τούτο, παρά το γεγονός πως χωρίς αυτή την απαραίτητη προϋπόθεση δεν «προχωρά» η διαδικασία της αποκατάστασης καθώς σχετίζεται με το συνολικό χωρικό και κοινωνικοοικονομικό Πλαίσιο Δίκαιης Μετάβασης.
Η κυβέρνηση το ενέταξε στο Ταμείο Ανάκαμψης το 2022 αναγορεύοντας το ως ορόσημο 10 του έργου 16871, «Δράσεις αναζωογόνησης των περιοχών δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης».
Συγκεκριμένα, το ορόσημο περιλαμβάνει: α) την έγκριση των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Δυτική Μακεδονία, Μεγαλόπολη) και β) τις τριμερείς συμβάσεις μεταξύ της ΔΕΗ, της ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε. και των εργολάβων της ΔΕΗ οι οποίοι θα ανακηρυχθούν Ανάδοχοι σε συνέχεια των διαγωνιστικών διαδικασιών, τις οποίες θα διεξάγει η ΔΕΗ. Όπως προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας οι ανωτέρω ενέργειες πρέπει να ολοκληρωθούν εντός του 2024.
Σύμφωνα με πληροφορίες του newsit.gr η υλοποίηση της εν λόγω δράσης προχωράει κανονικά, και αναμένεται να «μην χαθεί» η διορία, η οποία θα έβαζε την χώρα σε «περιπέτειες» σε σχέση με την άντληση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Επισημαίνεται πως οι σχετικές στρατηγικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων των τριών Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων έχουν αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση και θα ακολουθήσει η έγκριση τους και η έκδοση των σχετικών αποφάσεων, έτσι ώστε το έργο να ολοκληρωθεί.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163