Μέσα στις επόμενες εβδομάδες η Αθήνα είτε θα φτάσει σε συμφωνία με τους πιστωτές της είτε θα αθετήσει πληρωμές χρέους δισεκατομμυρίων ευρώ.
Δεδομένης της εξάρτησης των ελληνικών τραπεζών στην χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η αθέτηση πληρωμών θα σπρώξει την Ελλάδα έξω από την ευρωζώνη.
Μετά από αυτό, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το τι θα συμβεί. Για τους πιστωτές της Ελλάδας, θα ακολουθούσε μια μεγαλύτερη χρεοκοπία: τα χρέη σε ευρώ θα αποπληρώνονταν σε δραχμές ή δεν θα αποπληρώνονταν καθόλου.
Η καταστροφή του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ελλάδας θα σκότωνε την οικονομία της και θα προκαλούσε ανυπολόγιστη ζημιά στο πολιτικό της σύστημα. Ένα τέτοιο χάος θα τραυμάτιζε σοβαρά το ευρωπαϊκό ιδεώδες, το οποίο τις τελευταίες δεκαετίες έχει προσφέρει σταθερότητα και ευημερία σε όλη την ήπειρο.
Κανένας Ευρωπαίος ηγέτης άξιος της θέσης του δεν θα έπρεπε να επιθυμεί ένα τέτοιο αποτέλεσμα, πόσο μάλλον να προσπαθεί να το προκαλέσει. Με βάση τα παραπάνω, οι Financial Times έχουν υποστηρίξει επανειλημμένα ότι πρέπει να γίνουν όλες οι δυνατές προσπάθειες για να αποφευχθεί ένα «Grexit».
Αλλά υπάρχει μια έκβαση που είναι χειρότερη από το Grexit και αυτό είναι μια πρόχειρη διάσωση που απλά την παρατείνει, καταστρέφοντας το λιγοστό πολιτικό και οικονομικό κεφάλαιο της Ευρώπης. Οι προηγούμενες απόπειρες διάσωσης αποτελούν ένα πολύ καλό παράδειγμα.
Η πρώτη, το 2010, δεν άφησε περιθώριο για συγχώρεση χρέους. Αντίθετα, επενδύθηκαν πάνω από 200 δισ. ευρώ. Η Αθήνα απέφυγε την χρεοκοπία, αλλά η οικονομία της δεν έλαβε καμία ανακούφιση. Η λιτότητα στην οποία επέμειναν οι πιστωτές της, στράγγιξε την ζήτηση από μια οικονομία που βρισκόταν ήδη σε ελεύθερη πτώση.
Δύο χρόνια αργότερα, μετά από μια ύφεση που ήταν βαθύτερη από αυτή που άντεξε οποιοδήποτε κράτους στην σύγχρονη εποχή, οι επίσημοι πιστωτές της Ελλάδας οδηγήθηκαν υπό πανικό σε ένα ακόμα ατελές πρόγραμμα διάσωσης. Αυτή την φορά υπήρξε κάποια ελάφρυνση χρέους. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους που βρισκόταν στα χέρια ιδιωτών πιστωτών «κουρεύτηκε» και οι ημερομηνίες αποπληρωμής τους επιμηκύνθηκαν.
Αλλά η Ελλάδα έμεινε και πάλι σε μια εύθραυστη θέση, η οικονομία της καταδικάστηκε σε άλλο ένα χρόνο ύφεσης και αναγκάστηκε να επιβάλλει περικοπές που εξανέμισαν οποιαδήποτε αποθέματα συναίνεσης είχε αφήσει το πρόγραμμα. Το ΔΝΤ έγραψε ότι η Ελλάδα πρέπει να εφαρμόσει «μια άνευ προηγουμένου προσαρμογή στο δημοσιονομικό ισοζύγιο και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών». Η Αθήνα πρέπει τώρα να αποπληρώσει μεγάλα ποσά, ειδικότερα δισεκατομμύρια για δάνεια από την ΕΚΤ, για τα οποία δεν έχει τους απαιτούμενα πόρους.
Τα προηγούμενα προγράμματα φανέρωσαν τον δηλητηριώδη σπόρο που θα οδηγούσε και σε νέες διασώσεις. Αν η Ελλάδα διέθετε σήμερα μια πειθήνια υποχωρητική κυβέρνηση, μπορεί να ξεπερνούσε τον κάβο άλλης μιας διαπραγμάτευσης. Αλλά τον Ιανουάριο, μια σειρά πολιτικών ατυχημάτων έριξε την προηγούμενη κυβέρνηση από την εξουσία και έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ. Το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα, υπό την ηγεσία του Αλέξη Τσίπρα, ξεκίνησε το ξήλωμα όσων είχαν συμφωνηθεί – αναβάλλοντας ή ακυρώνοντας μεταρρυθμίσεις και προκαλώντας τους Ευρωπαίους εταίρους επιμένοντας στην ανάγκη ενός εντελώς νέου διακανονισμού. Μετά από έξι μήνες ταραχώδους διαπραγμάτευσης, οι πιστωτές της Ελλάδας έχουν συγκροτήσει μια νέα προσφορά: ο ΣΥΡΙΖΑ είτε θα πει το ναι είτε θα αντιμετωπίσει τις συνέπειες.
Χωρίς φίλους ή χρηματοδότηση, ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει μείνει με μόνο τρία χαρτιά στα χέρια του: ένα τεχνικό, ένα ηθικό και ένα εντελώς ανέντιμο. Με τεχνικούς όρους, η καταδίκη της τρέχουσας συμφωνίας από τον ΣΥΡΙΖΑ δικαιούται να ακουστεί. Οι βορειοευρωπαίοι ανταγωνιστές του κάνουν λάθος που αντιστέκονται σε μια ελάφρυνση του χρέους. Η πεισματική αυτή επιμονή καθιστά πιο πιθανή μια ζοφερή επανάληψη αυτής της διαμάχης. Ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, Γιάνης Βαρουφάκης, έχει δίκιο που επιμένει ότι οποιαδήποτε λύση πρέπει να δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη, ένας παράγοντας που λείπει ανεξήγητα από τις προηγούμενες διαπραγματεύσεις.
Το ηθικό έρεισμα του κ. Τσίπρα για μια αντίσταση, είναι η στήριξη του ελληνικού λαού, που τον εξέλεξε στην κυβέρνηση γιατί μοιραζόταν μαζί του την απέχθεια προς την προηγούμενη συμφωνία. Αλλά όσο ηθικό και αν είναι, το χαρτί αυτό έχει αμφιλεγόμενη αξία: η Αθήνα μπορεί να ανακάλυψε την δημοκρατία αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η ψήφος των Ελλήνων πρέπει να έχει προτεραιότητα απέναντι σε αυτή των Γερμανών ή των Σκανδιναβών. Επιπλέον, το εκλογικό σώμα επέλεξε τον κ. Τρίσπα και επειδή υποσχέθηκε να κρατήσει την Ελλάδα στο ευρώ και όχι να τζογάρει την παραμονή για το πολιτικό του όφελος.
Το ανέντιμο χαρτί που έχει στα χέρια του ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο τρόμος που προκαλεί η ιδέα του Grexit, στους λογικούς Ευρωπαίους, όπως η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ. Η στρατηγική του κ. Τσίπρα μέχρι τώρα μπορεί να βασίστηκε στην αρχή ότι οι ανταγωνιστές του θα φερθούν υπεύθυνα, ώστε να μην χρειαστεί να το κάνει. Υπάρχει ένα κενό μόλις 2 δισ. ευρώ ανάμεσα στην θέση του και σε αυτή των σκληροπυρηνικών όπως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας: μπορεί να πιστεύει ότι η καγκελάριος δεν θα επέτρεπε να προκληθεί τόσο κακό στην Ευρώπη για ένα τέτοιο ποσό,
Αν είναι έτσι, μπορεί να κάνει ένα λάθος υπολογισμό. Όση ευθύνη και αν έχουν οι άλλες πιστώτριες χώρες για αυτό το χάλι, η τελευταία τους προσφορά, αν και απέχει πολύ από το να είναι τέλεια, μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Μπορεί να βελτιωθεί με κάποια ελάφρυνση του χρέους, όπως ζητάει το ΔΝΤ, κάτι που θα αποτελούσε για τον κ. Τσίπρα ένα τρόπαιο νίκης για να επιδείξει στους εγχώριους αμφισβητίες. Θα βοηθούσε αν οι μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό και στο ΦΠΑ που ζητούν οι πιστωτές μεταθέτονταν για το μέλλον. Αν ωστόσο γινόταν δεκτή, μια τέτοια συμφωνία ίσως επέτρεπε στην Ελλάδα να είναι αυτή η τελευταία φορά που διαπραγματεύεται για το οικονομικό της μέλλον.
Οι λόγοι που έχουν οι δανειστές για την επίδειξη αδιαλλαξίας μπορεί να είναι πιο βαρύνοντες. Δεν είναι ανυποχώρητοι μόνο για τα 2 δισ. ευρώ, αλλά γιατί δεν θέλουν η κυβέρνηση στην Ελλάδα να υπαναχωρεί διαρκώς από τις μεταρρυθμίσεις. Υπό την σκέπη του ευρώ και τροφοδοτούμενη από τα χρήματα των διαρθρωτικών ταμείων, το πελατειακό κράτος της Ελλάδας έγινε μεγαλύτερο. Η εμπειρία έχει δείξει πως ακόμα και οι κεντρώες κυβερνήσεις χρειάζονται εξωτερικές πιέσεις για να εφαρμόσουν τις μεταρρυθμίσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά την εκπεφρασμένη οργή κατά της ολιγαρχίας που κυριαρχεί στην οικονομία, έχει δείξει λίγη αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση της. Η αντίσταση που δείχνει στις μεταρρυθμίσεις δείχνει μια περιφρόνηση για τις δυνάμεις της αγοράς. Αν ο κ. Τσίπρας δεν είναι πρόθυμος να συναινέσει στον ΦΠΑ και στις μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, ο κ. Τσίπρας πρέπει να προσφέρει κάτι καλύτερο: ιδανικά, να σπάσει τα καρτέλ που κρατάνε πίσω την ελληνική οικονομία.
Αν έκανε πίσω οποιαδήποτε πλευρά, το Grexit θα μπορούσε να αποφευχθεί, τουλάχιστον προς το παρόν. Αλλά η προσφορά των δανειστών παρουσιάζει τις μεγαλύτερες πιθανότητες για να αποτρέψει την επανάληψη αυτής της περιπέτειας. Ο κ. Τσίπρας πρέπει να την αποδεχτεί.
Πηγή Euro2day
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163