Χαμηλώνει ο πήχης των επιβαρύνσεων για τους ελεύθερους επαγγελματίες μετά και τις τελευταίες αλλαγές που επέρχονται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που καταθέτει η κυβέρνηση στην Βουλή και αναμένεται σύντομα να γίνει νόμος του κράτους.
Το υπουργείο Οικονομικών θέλοντας να κάμψει τις αντιδράσεις που έχουν προκληθεί προχωρά σε μία σειρά αλλαγών που «κουρεύουν» την συνολική επιβάρυνση για τους 730.000 ελεύθερους επαγγελματίες.
Οι βασικές παρεμβάσεις
Η βασική αλλαγή είναι η οριζόντια μείωση κατά 50% για το Τέλος Επιτηδεύματος, ενώ έρχονται και άλλες παρεμβάσεις που αφορούν το τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα σε σχέση με την αρχικές ρυθμίσεις, οι οποίες και είναι:
Το τέλος επιτηδεύματος των 650 ευρώ μειώνεται 50% για όλους τους επαγγελματίες που υπάγονται στο νέο σύστημα φορολόγησης. Αυτό σημαίνει ότι το 2024 με τα εκκαθαριστικά των νέων φορολογικών δηλώσεων τόσο οι επαγγελματίες που θα δηλώσουν εισοδήματα μεγαλύτερα από το τεκμαρτό εισόδημα όσο και όσοι εμφανίζουν εισοδήματα χαμηλότερα του τεκμαρτού εισοδήματος θα πληρώσουν τέλος επιτηδεύματος 325 ευρώ από 650 ευρώ που πληρώνουν σήμερα. Για κάθε υποκατάστημα το τέλος μειώνεται στα 300 ευρώ από 650 ευρώ. Το μέτρο αυτό της μείωσης κατά 50% τέλος επιτηδεύματος δεν ισχύει για όσους εξαιρούνται από το νέο σύστημα π.χ. φορολογούμενοι που αμείβονται με μπλοκάκι, νομικά πρόσωπα.
Μειώνονται οι επιβαρύνσεις λόγω αυξημένου τζίρου σε σχέση με τον μέσο όρο κάθε κλάδου. Ενώ η αρχική διάταξη προέβλεπε προσαυξήσεις στο τεκμαρτό εισόδημα 30%, 70% και 100% ανάλογα με το ύψος του τζίρου, τώρα προστίθεται στο εισόδημα μόνο το 5% της διαφοράς ανάμεσα στο ύψος του τζίρου του φορολογούμενου και του μέσου όρου του κλάδου. Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο τζίρο 35.000 ευρώ υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του ΚΑΔ όπου πραγματοποιεί τα υψηλότερα έσοδα κατά 10.000 ευρώ (ετήσιος τζίρος 35.000 ευρώ – μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών ΚΑΔ 25.000 ευρώ = 10.000 ευρώ). Συνεπώς η προσαύξηση 5% θα εφαρμοστεί επί του ποσού των 10.000 ευρώ.
Προστίθενται ειδικές περιπτώσεις μείωσης κατά 50% στο τεκμαρτό εισόδημα. Έτσι, το τεκμαρτό εισόδημα θα υπολογίζεται μειωμένο κατά 50% για επαγγελματίες:
Που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%
Που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους
Γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα
Γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%
Γονείς πολύτεκνων οικογενειών
Μειώσεις προβλέπονται για όσους «δια νόμου» δεν επιτρέπεται να λειτουργούν σε δωδεκάμηνη βάση όπως για παράδειγμα τα σχολικά κυλικεία που κλείνουν 4 μήνες μαζί με τα σχολεία.
Το τεκμαρτό εισόδημα θα είναι μαχητό για όποιον ζητήσει να τον ελέγξουν για να αποδείξει ότι το εισόδημά του δεν είναι μεγαλύτερο από το τεκμαρτό. Με το νομοσχέδιο εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις προκειμένου ο φορολογούμενος να αμφισβητήσει το τεκμήριο.
Συγκεκριμένα:
Οι φορολογούμενοι μπορούν να αμφισβητήσουν το τεκμήριο, ιδίως στις παρακάτω περιπτώσεις:
α) στρατιωτική θητεία,
β) φυλάκιση,
γ) νοσηλεία σε νοσοκομείο ή κλινική,
δ) αδυναμία άσκησης δραστηριότητας λόγω εγκυμοσύνης ή λοχείας με βάση την εργατική νομοθεσία,
ε) εκτεταμένες φυσικές καταστροφές που κατέστησαν αδύνατη, συνολικά ή μερικά, την άσκηση δραστηριότητας,
στ) ανάκληση της άδειας λειτουργίας ή άσκησης επαγγέλματός τους,
ζ) απαγόρευση λειτουργίας του καταστήματος ή άλλου χώρου άσκησης της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής τους δραστηριότητας σε εφαρμογή απόφασης δημόσιας αρχής για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή άλλου λόγου δημοσίου συμφέροντος,
η) άλλοι λόγοι ανωτέρας βίας που εμποδίζουν την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Για την εφαρμογή των παραπάνω, ο φορολογούμενος υποβάλλει στη φορολογική διοίκηση τα αναγκαία δικαιολογητικά για την απόδειξη των ισχυρισμών του.
Οι εξαιρέσεις από το τεκμήριο
Από το τεκμαρτό σύστημα φορολόγησης εξαιρούνται εξ αρχής:
οι αγρότες
όσοι έχουν εισόδημα από μπλοκάκια (με έως 3 εργοδότες)
οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
Παράλληλα το τεκμήριο δεν εφαρμόζεται κατά τα τρία πρώτα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας. Για το τέταρτο έτος μειώνεται κατά 67% και για το πέμπτο έτος κατά 33%. Αν δεν απασχολούν υπαλλήλους ή έχουν τζίρο μέχρι του μέσου όρου του κλάδου τους, θα φορολογηθούν για 3.604 ευρώ ή 7.316 ευρώ αντίστοιχα, στο 4ο και 5ο έτος λειτουργίας τους.
Το τεκμαρτό εισόδημα καλύπτεται μειώνεται (συνυπολογίζεται) αν έχουν παράλληλα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή αγροτικό επάγγελμα. Για παράδειγμα αν το τεκμήριο για έναν επαγγελματία προσδιορίζεται στις 12.000 ευρώ και ο ίδιος έχει εισόδημα από μισθούς ύψους 7.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 5.000 ευρώ (12.000-5.000).
Ορίζεται μεταβατική διάταξη με την οποία οι επαγγελματίες που θα φορολογηθούν για τα φετινά (2023) εισοδήματα με το τεκμήριο, θα πληρώσουν το 2024 μειωμένη κατά 50% προκαταβολή φόρου. Δεν αφορά όμως ολόκληρη την υποχρέωση πληρωμής, αλλά το 50% εφαρμόζεται για τον φόρο που μπαίνει σαν «καπέλο», στη διαφορά του τεκμαρτού από τα δηλωθέντα (χαμηλότερα) κέρδη.
Ο υπολογισμός του φόρου
Για τον υπολογισμό της φορολογίας λαμβάνονται υπόψιν:
α) Ο εκάστοτε ισχύων κατώτατος μισθός, προσαυξημένος κατά 10% για κάθε 3 χρόνια επαγγελματικής δραστηριότητας μετά την πρώτη εξαετία ή ο ανώτερος ετήσιος μισθός που ο ελεύθερος επαγγελματίας καταβάλλει σε υπάλληλό του. Λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο από τα δύο ποσά με ανώτατο όριο σε κάθε περίπτωση τις 30.000 ευρώ.
β) το ύψος του τζίρου της επιχείρησης, εφόσον ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του Κ.Α.Δ.
γ) Το 10% του κόστους μισθοδοσίας του προσωπικού με όριο τις 15.000 ευρώ.
Το ελάχιστο καθαρό εισόδημα ορίζεται κατ’ ανώτατο όριο σε 50.000 ευρώ και είναι το άθροισμα των τριών συντελεστών που προαναφέρθηκαν.