ΦΠΑ: «Κυνήγι» σε όσους δεν τον αποδίδουν ώστε να βρεθούν έσοδα για νέες παροχές

Στο ΦΠΑ που ενώ εισπράττεται δεν αποδίδεται και κατ’ επέκταση στα εισοδήματα που δεν δηλώνονται, αναζητούν στην κυβέρνηση τον «θησαυρό» με τον οποίο θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν πιθανές μελλοντικές φοροελαφρύνσεις ή κοινωνικές παροχές.

Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Οικονομικών υπάρχει ένας ζωτικός χώρος, όπως αυτός προσδιορίζεται από το κενό ΦΠΑ, για την αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων αλλά και μη αποδιδόμενου ΦΠΑ, από τον οποίο στόχος είναι να έρθουν στα κρατικά ταμεία επιπλέον 2 δισ. ευρώ τον χρόνο σε μόνιμη βάση, έως το 2026.

Με βάση τα στοιχεία της Κομισιόν για το κενό ΦΠΑ, αλλά και τις εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης, την τελευταία 4ετία έχουν προκύψει επιπλέον έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό, σε σταθερή βάση, της τάξεως των 2,5 δισ. ευρώ.

Στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι τα μέτρα που βρίσκονται στο στάδιο της εφαρμογής, αλλά και αυτά που ήδη έχουν υλοποιηθεί θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή την αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων.

Αυτά που σχεδιάζονται είναι μεταξύ των άλλων η διασύνδεση POS – ταμειακών, προσυμπληρωμένες δηλώσεις ΦΠΑ και εισοδήματος μόνο στη βάση τιμολογίων εσόδων και εξόδων που περνούν από το MyDATA, επέκταση POS σε όλη την αγορά και αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών).

Συγκεκριμένα τα μέτρα που σχεδιάζονται για να έρθει το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι:

• Ολοκλήρωση διασύνδεσης 450.000 ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024.

• Υποχρεωτική χρήση των ηλεκτρονικών τιμολογίων, έτσι ώστε οι συναλλαγές να διασταυρώνονται και να επαληθεύονται σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα αυξάνονται, αυτοματοποιούνται και ψηφιοποιούνται οι έλεγχοι των φορολογικών Αρχών.

• Καθολική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων (myDATA). Τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορεί να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση (myDATA, ταμειακές-POS), ενώ ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA. Η επέκταση του myDATA βρίσκεται σε εξέλιξη και η πλήρης εφαρμογή θα ολοκληρωθεί εντός του 2024.

• Επέκταση των POS στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν την υποχρέωση. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές οδήγησαν στην αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ και στον περιορισμό της διακίνησης «μαύρου» χρήματος και η επέκτασή τους θα διευρύνει τη φορολογική βάση, θα διευκολύνει το έργο των ελεγκτικών μηχανισμών και θα περιορίσει τα περιθώρια φοροδιαφυγής.

• Ενεργοποίηση του ψηφιακού δελτίου αποστολής (πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως πριν από το τέλος του ίδιου έτους) με στόχο να γίνεται σε πραγματικό χρόνο (real time) η παρακολούθηση των διακινούμενων αγαθών.

• Αύξηση του προστίμου χρήσης μετρητών άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής, με ενίσχυση των ελέγχων για εφαρμογή του μέτρου μέσω ψηφιακής πληροφόρησης.

• Πληρωμή της πλειονότητας των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων (επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας) μέσω χρεωστικών καρτών. Σε συνδυασμό με την διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, το μέτρο αποκλείει την διοχέτευση των επιδομάτων προς την παραοικονομία.

• Αποκλεισμό των παραβατών λαθρεμπορίας από συνεργασία με όλες τις εταιρείες εμπορίας καυσίμων, με νομοθετική ρύθμιση με την οποία θεσμοθετείται η υποχρέωση λήψης μέτρων δέουσας επιμέλειας στην εφοδιαστική αλυσίδα καυσίμων, η δημιουργία μητρώου παραβατών και η απαγόρευση συνεργασίας με παραβάτες λαθρεμπορίας.

Σε ότι αφορά το κενό ΦΠΑ, αυτό ήταν το 2019 στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκθέσεις της Κομισιόν στο 23,4% και ένα χρόνο μετά υποχώρησε στο 19,7%. Σήμερα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, το κενό βρίσκεται στο 15%.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς το κέρδος των 8,4 ποσοστιαίων μονάδων, φέρνει επιπλέον έσοδα σε μόνιμη βάση 2,5 δις τον χρόνο. Από αυτά τα πρόσθετα έσοδα των 2 δισ. ευρώ έρχονται από τον ΦΠΑ και τα 500 εκατ. ευρώ από την αύξηση του φόρου εισοδήματος επιχειρήσεων, αφού αποκαλύπτονται περισσότερα κέρδη.

Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι το 2026 το κενό ΦΠΑ να φτάσει στο μέσο ευρωπαϊκό όρο που είναι 9%. Αυτό εφόσον επιτευχθεί μεταφράζεται σε επιπλέον 2 δις ευρώ δημόσια έσοδα.

Πάντως, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού 2024 δεν έχουν εγγραφεί πρόσθετα έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγή. Οι εισπράξεις από ΦΠΑ προβλέπεται να ανέλθουν σε 24,2 δις. ευρώ το 2024 από 23,1 δις. ευρώ φέτος.