“Καμπανάκι” στη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος της Γερμανίας χτυπάει η κρίση της οικονομίας, γεγονός ενδεχομένως να ανοίξει το “παράθυρο” σε παρεμβάσεις τα αμέσως επόμενα έτη, καθώς τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές δεν φαίνεται να είναι τα αναμενόμενα έτσι ώστε να εκπληρωθούν οι κυβερνητικές υποσχέσεις για το μελλοντικό επίπεδο των συντάξεων.
Η γερμανική κυβέρνηση θέλει να διατηρήσει το επίπεδο των συντάξεων στο 48% μακροπρόθεσμα, αλλά οι νέοι υπολογισμοί του Ινστιτούτου της γερμανικής Οικονομίας (IW) δείχνουν ότι αυτό θα κοστίσει ακριβά. Και αυτό την ίδια ώρα, που ο κυβερνητικός συνασπισμός στη Γερμανία τον περασμένο Δεκέμβριο αποφάσισε τον περιορισμό ορισμένων επιδομάτων, προκειμένου να κλείσει την “τρύπα” των 17 δισ. ευρώ του 2024, την οποία “γέννησε” απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου.
Ενώ το φθινόπωρο η κυβέρνηση του τρικομματικού συνασπισμού υπολόγιζε ακόμη ένα ποσοστό εισφορών γύρω στο 21% για το 2035, θα χρειαστεί πιθανότατα πάνω από 22% – και η τάση είναι αυξητική.
Όλα θα παραμείνουν ως έχουν, σύμφωνα με τα σχέδια της κυβέρνησης και σε αυτή την περίπτωση οι συνταξιούχοι θα πρέπει να μπορούν να βασίζονται σε ένα σταθερό επίπεδο σύνταξης 48% μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 2030.
Αυτό σημαίνει ότι όποιος έχει εργαστεί επί 45 χρόνια και έχει κερδίσει έναν μέσο μισθό θα πρέπει να λαμβάνει το 48% των αποδοχών του μέσου εργαζομένου ως σύνταξη.
Ωστόσο, επειδή υπάρχουν όλο και περισσότεροι συνταξιούχοι και όλο και λιγότεροι συνεισφέροντες, αυτό θα είναι ακριβό. Στην έκθεσή της για τη συνταξιοδοτική ασφάλιση, η γερμανική κυβέρνηση εκτίμησε μάλιστα ότι το 2035 το επίπεδο των συντάξεων θα είναι 45,4% – με αυξανόμενο ποσοστό εισφορών 21,1%.
Ο αντίκτυπος των νέων σχεδίων στους συνεισφέροντες μπορεί να εκτιμηθεί με έναν απλό πρόχειρο υπολογισμό. Εάν οι δαπάνες αυξηθούν με τον ίδιο ρυθμό με το επίπεδο των συντάξεων, το 2035 θα πρέπει να καταβληθούν περίπου 631 δισεκατομμύρια ευρώ αντί των 597 δισεκατομμυρίων ευρώ που αναμενόταν προηγουμένως – ένα κενό της τάξης των 34 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Το ποσοστό εισφορών θα πρέπει να αυξηθεί σε πάνω από 22%. Σήμερα, οι συνεισφέροντες πληρώνουν το 77% των συνταξιοδοτικών δαπανών, με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να συνεισφέρει το υπόλοιπο. Εάν αυτό παραμείνει έτσι, θα πρέπει να συνεισφέρουν επιπλέον 26,3 δισεκατομμύρια το 2035 και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση 8 δισεκατομμύρια. Αυτό θα απαιτούσε ακόμη υψηλότερο ποσοστό εισφορών, 22,3% αντί για “μόνο” 21,1%.
Ως υπενθύμιση, το σημερινό ποσοστό εξακολουθεί να είναι 18,6%. Ωστόσο, οι υψηλότερες εισφορές δεν θα πρέπει να καταβληθούν πριν από το 2035. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το επίπεδο της σύνταξης είχε αρχικά οριστεί να πέσει κάτω από το όριο του 48% ήδη από το 2027.
Η γερμανική κυβέρνηση θέλει να ανταποκριθεί σε αυτό. Το “Ίδρυμα Generation Capital” πρόκειται να επενδύσει περιουσιακά στοιχεία στην κεφαλαιαγορά και να μεταφέρει τα ετήσια έσοδα στο συνταξιοδοτικό ταμείο. Αυτό έχει ως στόχο να αντικαταστήσει το εισόδημα από εισφορές και να επιβραδύνει την αύξηση των ποσοστών εισφορών.
Θα χρειαστούν υψηλά ποσά δισεκατομμυρίων για την κάλυψη του κεφαλαίου
Και εδώ, η ανάγκη μπορεί να εκτιμηθεί: αν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θέλει να περιορίσει τα ποσοστά εισφορών στο 22% μετά το 2030, το ποσοστό εισφορών θα το ξεπεράσει για πρώτη φορά το 2035.
Το ίδρυμα θα πρέπει τότε να αντικαταστήσει τα έσοδα από 0,3 μονάδες του συντελεστή εισφορών, τα οποία θα ανέλθουν σε 6,7 δισεκατομμύρια ευρώ.
Για να διατηρηθεί το αρχικά αναμενόμενο ποσοστό εισφορών 21,1%, θα χρειάζονταν έως και 26,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Επειδή ο συντελεστής εισφορών θα συνέχιζε να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια χωρίς το κεφάλαιο των γενεών, τότε θα έπρεπε να καταβληθούν ακόμη υψηλότερα ποσά.
Με απόδοση 3%, αυτό θα απαιτούσε 223 δισεκατομμύρια ευρώ το 2035. Για ποσοστό εισφορών 21,1%, θα χρειάζονταν έως και 877 δισεκατομμύρια ευρώ. Και επειδή στη συνέχεια θα πρέπει να προκύψουν ακόμη υψηλότερες αποδόσεις για να σταθεροποιηθεί το ποσοστό εισφορών, η κεφαλαιακή απαίτηση θα συνεχίσει να αυξάνεται.
Φέτος, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θέλει να μεταφέρει για πρώτη φορά 12,5 δισεκατομμύρια στο ίδρυμα. Αν αυτό παραμείνει έτσι, το 2035 θα υπάρχουν μόλις 177 δισεκατομμύρια ευρώ στο χαρτοφυλάκιο – ακόμη και αν μέχρι τότε δεν εισρεύσουν χρήματα στο συνταξιοδοτικό ταμείο.
Όποιος περιμένει υψηλότερες αποδόσεις θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι οι πιθανές αποδόσεις είναι πιο επικίνδυνες από τις ασφαλείς επενδύσεις. Ωστόσο, το κεφάλαιο πρέπει να διατηρηθεί ώστε να εισρέει τακτικά εισόδημα, καταλήγει η έκθεση του γερμανικού think tank.