Την Πέμπτη θα μπορούσε κανείς να βάλει στοίχημα με μεγάλη βεβαιότητα ότι δεν θα το χάσει, πως η ΕΚΤ … δεν θα αυξήσει τα επιτόκια. Και την ίδια στιγμή θα προειδοποιήσει ότι είναι «αυτοκαταστροφικό» (Φίλιπ Λέιν) να βιαστεί να τα μειώσει.
Μέχρι εδώ μπορεί να πει κανείς ότι το όλο θέμα είναι βαρετό.
Και πράγματι είναι.
Αλλά τότε γιατί η προσοχή όλων παραμένει στο θέμα των επιτοκίων, δηλαδή στο κόστος του χρήματος;
Ο λόγος είναι πολύ απλός και τον γνωρίζουν όλοι οι ενδιαφερόμενοι.
Tα προηγούμενα χρόνια έχει «μοιραστεί», δηλαδή δανειστεί, πολύ ρευστό από την ΕΚΤ και με την απότομη άνοδο των επιτοκίων τους τελευταίους 12 μήνες, αυτό το ρευστό δεν μπορεί να εξοφληθεί ούτε από τα κράτη ούτε από τους ιδιώτες.
Το πότε λοιπόν θα αρχίσει η ΕΚΤ να μειώνει το επιτόκιο από το 4,5% που το έχει βιαίως εκτινάξει, είναι μείζον ζήτημα και όλοι περιμένουν να ακούσουν κάτι γι’ αυτό…
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό το χέρι είναι το «δεξί» της ΕΚΤ, αυτό που μοιράζει λεφτά, φθηνά ή ακριβά.
Τι γίνεται όμως με το άλλο; Το «αριστερό», αυτό που μαζεύει πίσω τα λεφτά; Και είναι πολλά αυτά που πρέπει να μαζευτούν.
Είναι πάνω από μισό τρις ευρώ από τις τράπεζες (από τα TLTROs) και πάνω από 1,7 τρις ευρώ αυτά που έχει ξοδέψει για να αγοράσει κρατικά ομόλογα.
Πως τα μαζεύει; Όσο αφορά τις τράπεζες ανέβασε κατακόρυφα το επιτόκιο που αφορά στην δια-κράτησή τους από τις τράπεζες (τα είχαν πάρει με αρνητικά επιτόκια) και τις υποχρεώνει να τα επιστρέψουν άρον άρον αν δεν θέλουν να πληρώνουν τόκο.
Βέβαια ακόμα ψιλοσυμφέρει τις τράπεζες να τα καταθέτουν στο overnight στην ΕΚΤ και να παίρνουν 4%, όπως κάνουν πχ. με τα σχεδόν δωρεάν χρήματα από τις καταθέσεις των αποταμιευτών.
Όμως τον Ιούνιο το πάρτυ λήγει και τα χρήματα πρέπει να επιστραφούν, είτε τα έχουν οι τράπεζες είτε χρειασθεί να τα μαζέψουν πουλώντας ομόλογά τους στις αγορές…
Με τις κυβερνήσεις είναι λίγο πιο μαλακά τα πράγματα γιατί ο κίνδυνος κατακερματισμού – όπως τον έχει αποκαλέσει η «ανεπιθύμητη» για τους υπαλλήλους της ΕΚΤ κ. Λαγκάρντ – είναι ακόμα παρόν.
Αλλά και εδώ, από τον Ιούνιο, αν τηρηθούν οι ανακοινώσεις του Συμβουλίου της ΕΚΤ, θα αρχίσει η σταδιακή απομείωση της επανεπένδυσης των τίτλων που λήγουν.
Πόσο λιγότερα θα επανεπενδύονται; Κάπου 30 δις ευρώ τον μήνα. Δηλαδή λήγουν ομόλογα της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Ελλάδας κ.λ.π. τον Ιούνιο, ας πούμε 40 δις ευρώ; Θα επανεπενδύει μόνο τα 10 δις και τα άλλα 30 θα επιστρέφουν στο ταμείο για να μειώσουν τον ισολογισμό της.
Το ερώτημα όμως είναι από ποια αγορά θα λείψουν αυτά τα 30 δις τον Ιούνιο και τα άλλα 30 δις τον Ιούλιο και τα άλλα 30 δις τον Αύγουστο και ούτω καθ’ εξής; Από εκεί που θα λείψει αυτός ο μεγάλος – ο μεγαλύτερος της αγοράς – επενδυτής, η «ζημιά» μεταφράζεται σε λιγότερη «ζήτηση», δηλαδή η αύξηση των επιτοκίων για τον εκδότη των προς πώληση ομολόγων.
Ποιος θα είναι ο «τυχερός»; Προφανώς αυτός που καίγεται να αναχρηματοδοτήσει το χρέος του γιατί αυτό είναι μεγάλο…
Για τον λόγο αυτό άλλωστε φέτος όλοι και ιδίως οι υπερχρεωμένοι, τρέχουν να καλύψουν τα πλάνα δανεισμού τους από τους πρώτους μήνες της χρονιάς.
Γιατί μετά αυτός που μέχρι πρόσφατα σάρωνε την αγορά και δεν άφηνε τίποτα να πέσει κάτω θα αρχίσει να αγοράζει ολοένα και λιγότερα κάθε μήνα. Αυτό λοιπόν το «αριστερό» χέρι από τα μέσα του 2024 θα είναι ολοένα και πιο απλωμένο και ανοικτό, όχι για να δώσει, αλλά για να πάρει πίσω τα …δανεισμένα.
Από μόνη της αυτή η νέα κατάσταση – όπως επανειλημμένα υπενθυμίζει αυτή η στήλη και ο προκάτοχός της – αφ’ ενός οδηγεί σε αύξηση του κόστους δανεισμού χωρίς να παρέμβει η ΕΚΤ και μάλιστα εις βάρος των πλέον αδύνατων και αφ’ εταίρου κάνει το δανεικό χρήμα πιο δυσεύρετο.
Και πιο ακριβό και πιο δυσεύρετο.
Το ίδιο και χειρότερα με το να αυξάνει η ΕΚΤ τα επιτόκια…
Αυτό οι αγορές το γνωρίζουν και γι’ αυτό όπως κάνουν πάντα θα αρχίσουν να προεξοφλούν αυτή την κατάσταση, πολύ πριν έρθει ο Ιούνης, ο οποίος να μη το ξεχνάμε είναι και εκλογικός μήνας.
Γι’ αυτό λοιπόν και η αγωνία για το πότε επιτέλους η ΕΚΤ θα αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια για να εκτονωθεί λιγάκι αυτή η εν δυνάμει πίεση που τυπικά αρχίζει τον Ιούνιο και ουσιαστικά αρκετά νωρίτερα.
Που θα φανούν τα πρώτα σημάδια της; Το πιο πιθανό είναι ότι το τραπεζικό σύστημα και ειδικά η διατραπεζική αγορά θα αρχίσει να εκπέμπει σήματα για κάποιες τράπεζες και για κάποιους τομείς της οικονομίας, κ.λ.π.
Γιατί όταν το χρήμα γίνεται ακριβότερο και κυρίως πιο δύσκολο να το βρεις, αυτό ισχύει και για το πως η μία τράπεζα δανείζει την άλλη.
Αλλά κάπως έτσι δεν έγινε τον Σεπτέμβρη του 2019 ή και πιο κοντά, όπως με το πατατράκ τον περασμένο Μάρτη στις ΗΠΑ, που ακόμα είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν τις μικρομεσαίες τράπεζες με τον «ορό» της έκτακτης χρηματοδότησης; Η Fed έχει φτάσει να δίνει 160 δις δολ. κάθε μήνα για να μείνουν «ανοιχτές»…
Θα πει κανείς ότι οι Κεντρικοί Τραπεζίτες ξέρουν τι κάνουν και δεν θα αφήσουν τους τριγμούς να εξελιχθούν σε σεισμό.
Αλήθεια πιστεύουμε όλοι ότι ξέρουν ή θέλουμε να πιστεύουμε ότι ξέρουν;
Oύτε το 2008 ήξεραν, ούτε με τον πληθωρισμό το 2021 κατάλαβαν.
Και τώρα επειδή έχουν καεί με τον χυλό …φυσάνε και το γιαούρτι και με πληθωρισμό σχεδόν στο 3% εξακολουθούν να λένε ότι φοβούνται για τον πληθωρισμό.
Εκτός και αν αυτό που φοβούνται δεν είναι ο πληθωρισμός, αλλά το τι θα γίνει με αυτή την θάλασσα από «χαρτί» που έχουν μοιράσει τα προηγούμενα χρόνια και τώρα προσπαθούν να το μαζέψουν πριν μας πνίξει όλους.
Γιατί αυτό που δάνεισαν με μηδενικά ή αρνητικά επιτόκια έχει «μοχλευθεί» πολλές δεκάδες φορές μέσα στο σύστημα και κυκλοφορεί σε κάθε οικονομική πράξη που γίνεται…Και είναι πολύ δύσκολο να το μαζέψεις χωρίς να προκαλέσεις καταστάσεις, όπως αυτές που προκαλούν οι βόμβες που προκαλούν κενό αέρος, αυτές που όπου σκάνε απορροφούν στιγμιαία όλο τον αέρα στην ακτίνα δράσης τους…
Αυτά εν όψη της κατά τα άλλα βαρετής όσο αφορά τις ανακοινώσεις συνάντησης της ΕΚΤ την Πέμπτη.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163