Επαγρύπνηση, αλλά όχι ανησυχία επικρατεί στις τάξεις του ΥΠΕΝ και του ΑΔΜΗΕ εν μέσω του πρώτου φετινού κύματος καύσωνα αυτή την εβδομάδα. Καθώς οι θερμοκρασίες ξεπερνούν τους 40 βαθμούς, πρόκειται για μια δοκιμασία για το σύστημα ώστε να καταφέρει να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες για ηλεκτρικό ρεύμα που επιφέρει η αναγκαστική χρήση των κλιματιστικών.
Από το περσινό καλοκαίρι μέχρι σήμερα τα πράγματα ήταν εύκολα από αυτή την άποψη. Ο χειμώνας ήταν ήπιος και την άνοιξη οι ΑΠΕ μπορούσαν να καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης για ηλεκτρικό ρεύμα, γεγονός που περιόριζε τη χρήση των θερμικών μονάδων.
Τώρα, όμως, με το φορτίο στο σύστημα να ξεπερνά τα 10.000 MW (από 6.100 MW κατά μέσο όρο τον Απρίλιο), οι μονάδες φυσικού αερίου και λιγνίτη κάνουν δυναμική επιστροφή για να καλύψουν τη διαφορά.
Ενδεικτικό είναι ότι ο λιγνίτης απουσίαζε για σχεδόν όλο το Μάιο από το μείγμα ηλεκτροπαραγωγής, αλλά πλέον συμμετέχει με ποσοστό άνω του 5%. Το δε αέριο είναι αυτές τις ημέρες πρώτη πηγή με μερίδιο που προσεγγίζει το 40%.
Αρμόδια στελέχη εκφράζουν την πεποίθηση ότι η χώρα μας διαθέτει έναν επαρκή στόλο από συμβατικές μονάδες ακριβώς για να μπορεί να αντεπεξέρχεται στις αιχμές της ζήτησης τα καλοκαίρια. Ως εκ τούτου, δεν βασίζεται μονομερώς στις ΑΠΕ με τρόπο που θα διακινδύνευε τη σταθερότητα και την ομαλή τροφοδοσία με ηλεκτρισμό.
Ταυτόχρονα, οι ημέρες του καύσωνα αποτελούν και μια καλή ευκαιρία για τους παραγωγούς με συμβατικές μονάδες να κερδίσουν χρήματα στην αγορά.
Η μαζική διείσδυση των ΑΠΕ έχει περιορίσει σημαντικά τα μερίδιά τους τα τελευταία χρόνια, ενώ η πτώση της χονδρικής τιμής αντίστοιχα πλήττει τα οικονομικά των θερμικών μονάδων.
Ενδεικτικά, η παραγωγή από φυσικό αέριο ήταν 20.873 GWh το 2021 και υποχώρησε στις 14.630 GWh το 2023, με βάση τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ.
Εγχώριοι και ευρωπαϊκοί φορείς έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου ότι το ελληνικό σύστημα θα χρειαστεί τέτοιους σταθμούς και στο μέλλον, άρα θα πρέπει να είναι βιώσιμοι εμπορικά. Η λογική είναι ότι θα λειτουργούν λίγες ώρες, αλλά πρέπει να είναι διαθέσιμοι σε περίπτωση που χρειαστούν.
Όπως είναι φυσικό, μια τέτοια κατάσταση δεν μπορεί να τους καταστήσει οικονομικά βιώσιμους, άρα ο κλάδος ζητάει την εφαρμογή ενός μηχανισμού ισχύος που θα αποζημιώνει τους συμβατικούς παραγωγούς για την εν λόγω υπηρεσία που θα παρέχουν.
Ο μηχανισμός ισχύος είναι ένα θέμα που συζητείται εδώ και χρόνια μεταξύ των παραγωγών και του ΥΠΕΝ, τώρα όμως έχει λάβει πιο επείγουσα διάσταση.
Τα περιθώρια είναι στενά και εκτιμάται ότι η πρόταση της κυβέρνησης προς την Κομισιόν θα πρέπει να κατατεθεί εντός του επομένου έτους το αργότερο.
Προκειμένου να συμβεί αυτό, θα πρέπει πρώτα να λυθεί μια σειρά από θέματα που άπτονται της λειτουργίας της εγχώριας αγοράς, όπως ο τρόπος που λειτουργεί η εξισορρόπηση.
Ταυτόχρονα, το ΥΠΕΝ οφείλει να τεκμηριώσει πολύ αναλυτικά την πρότασή του για να μην υπάρξει απόρριψη ή καθυστερήσεις στην όλη διαδικασία.