Στην αξιολόγησή της σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής στην Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι η ελληνική κυβέρνηση κάλυψε σε μεγάλο βαθμό το χαμένο έδαφος τους τελευταίους μήνες.
Παράλληλα, η Επιτροπή σημειώνει τις βασικές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Ελλάδα προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το πρόγραμμα θα παραμείνει σε σωστή τροχιά. Η Επιτροπή, όπως τόνιζαν αρμόδιοι παράγοντές της σήμερα από τις Βρυξέλλες, επιμένει ιδιαίτερα στη ανάγκη πλήρους εφαρμογής των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν αποφασιστεί και οι οποίες θα αποτελέσουν τη βάση για την επιστροφή στην ανάπτυξη. Εκτιμά, ωστόσο, ότι παραμένουν υψηλοί οι κίνδυνοι σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του προγράμματος.
Αναλυτικότερα, στην έκθεση που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, υπογραμμίζεται ότι η ανάκαμψη θα εξαρτηθεί από την αποκατάσταση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και των επενδύσεων και από το θετικό αντίκτυπο της εφαρμογής των συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων.
Η Επιτροπή αναφέρει ότι η νέα κυβέρνηση εντόπισε και έλαβε έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα για την κάλυψη των καθυστερήσεων σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος, με εντατική εργασία στη διάρκεια του καλοκαιριού. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι για μακρά χρονική περίοδο η εφαρμογή του προγράμματος ήταν «μερική», λόγω της συσσώρευσης των καθυστερήσεων από τις διπλές εκλογικές αναμετρήσεις. Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι το 2013 η ελληνική οικονομία θα χαρακτηριστεί από ύφεση για έκτη συνεχόμενη χρονιά (κατά 4,2%) ενώ η σταδιακή ανάκαμψη θα επανέλθει στα τέλη της επόμενης χρονιάς. Οριακή ανάπτυξη (0,6%) θα παρατηρηθεί το 2014, η οποία θα ενισχυθεί το 2015 και το 2016 (3,7%).
Η Επιτροπή αναφέρει ακόμη ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι για την περίοδο 2013 – 2016 αναθεωρήθηκαν λόγω της χειρότερης από ό,τι αρχικά αναμενόταν ύφεσης. Επισημαίνει δε ότι τα μέτρα ύψους 13,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013-2014 θα πρέπει να συμπληρωθούν από πρόσθετα μέτρα 4 δισ. ευρώ για τη διετία 2015 – 16.
Σε ό,τι αφορά τη φορολογική μεταρρύθμιση, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι στόχος της είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και η απλούστευση του συστήματος που θα αποφέρει έσοδα 1 δισ. ευρώ στην επόμενη διετία. Υπογραμμίζει ακόμη ότι η ολοκλήρωσή της αποτελεί την προϋπόθεση για την καταβολή της δόσης των 14,8 δισ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2013.
Αναφορικά με τις ιδιωτικοποιήσεις επισημαίνεται ότι τα έσοδα από την εν λόγω διαδικασία υπήρξαν έως τώρα «απογοητευτικά» αλλά ότι έχει δοθεί δυναμική από το Σεπτέμβριο.
Αναλυτικότερα, στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι από το 2011 οι αποκρατικοποιήσεις έχουν αποφέρει έσοδα μόλις 1,6 δισ. ευρώ στα οποία αναμένεται να προστεθούν εντός του Δεκεμβρίου άλλα 100 εκατ. ευρώ. Για το 2013 η Επιτροπή αναμένει έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις 2,6 δισ. ευρώ, τα οποία θα φτάσουν τα 8,5 δισ. ευρώ έως το 2016.
Παράλληλα, η Επιτροπή αναγνωρίζει τις σημαντικές προσπάθειες που έχουν καταβληθεί για τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, οι οποίες θα πρέπει να συνεχιστούν, ενώ εκτιμά ότι η κατάσταση του τραπεζικού τομέα παραμένει εύθραυστη.
Σε ό,τι αφορά τους κινδύνους στην εφαρμογή του προγράμματος η Επιτροπή αναδεικνύει ιδιαίτερα τον «εύθραυστο» χαρακτήρα του συνασπισμού των κομμάτων που στηρίζει την κυβέρνηση, αλλά και στις «πολιτικές αντιστάσεις» σε ορισμένες πτυχές του προγράμματος, παρά την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης.
Εξ άλλου, η Επιτροπή αναφέρει ότι οι επιπτώσεις στην ήδη αποδυναμωμένη οικονομία από τη δημοσιονομική προσπάθεια το 2013 ενδέχεται να είναι μεγαλύτερες αν και θετικό αντίκτυπο θα έχουν οι ενέσεις ρευστότητας.
Μάλιστα υπογραμμίζεται ότι ορισμένα σημαντικά δημοσιονομικά μέτρα μπορεί να αμφισβητηθούν στα Δικαστήρια, εξέλιξη η οποία μπορεί να δημιουργήσει την ανάγκη για νέα κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού. Παράλληλα, επισημαίνεται ότι αν οι μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών δεν επιταχυνθούν τότε η επιστροφή της ανάπτυξης το 2014 θα σημειώσει περαιτέρω καθυστέρηση.
Η Επιτροπή καθιστά σαφές ότι η επιστροφή σε βιώσιμη ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν η μεταρρυθμιστική ατζέντα εφαρμοστεί πλήρως και ταχέως. Αυτό, όπως τονίζει η Επιτροπή, θα απαιτήσει να τερματιστούν οι αντιστάσεις από συγκεκριμένα συμφέροντα και να αλλάξει η νοοτροπία που διακατέχει ισχυρές ομάδες πίεσης. Για την Επιτροπή, καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία του προγράμματος θα διαδραματίσουν το τέλος της αβεβαιότητας για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων που συνδέεται με την ενίσχυση της εμπιστοσύνης, την αύξηση των επενδύσεων και την πλήρη απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.
Τέλος θετικό χαρακτήρα στην όλη προσπάθεια θα έχουν ο υποστηρικτικός ρόλος των τραπεζών για την οικονομία μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαίωσής τους η οποία θα συμπληρωθεί από επιστροφή των ξένων κεφαλαίων καθώς έχει εκλείψει ο κίνδυνος εξόδου από το ευρώ.