Το χθεσινό Eurogroup, το τελευταίο με την Ελλάδα σε πρόγραμμα, έδωσε στην ελληνική πλευρά το πλαίσιο στο οποίο μπορεί να κινηθεί. Και μπορεί οι ευρωπαίοι να λένε ότι μπορούμε να κάνουμε περίπου ότι θέλουμε, ωστόσο οι αποφάσεις τους λένε το ακριβώς αντίθετο, ότι δηλαδή μπορεί να κάνουμε ελάχιστα από όσα θέλουμε.
Το θέμα που δημιουργήθηκε από την παράταση του μέτρου του ΦΠΑ, είναι μάλλον πολιτική κίνηση, παρά τεχνοκρατική. Οι Γερμανοί δηλώνουν ότι εφόσον δεν ενημερώθηκαν για την αναστολή του μέτρου του κανονικού ΦΠΑ και στα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου, τότε η Ελλάδα θα πρέπει να βρει ισοδύναμα με τα 28 εκατ. που θα λείψουν από τα ταμεία του κράτους. Και το κυριότερο ότι η Ελλάδα σπεύδει να ικανοποιήσει την απαίτηση αυτή.
Την ίδια ώρα, μετά τις νουθεσίες Μοσκοβισί ότι πλέον η Ελλάδα μπορεί να ασκεί δικές της πολιτικές, οι τεχνοκράτες παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους και δηλώνουν πως αυτό δεν μπορεί να γίνει. Αφορμή το θέμα των συντάξεων. Μέχρι και σήμερα στην κυβέρνηση έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα, ότι μπορεί και να πάρει αναβολή το θέμα, αν όχι να καταργηθεί η σχετική ρύθμιση. Ωστόσο στο χθεσινό Eurogroup οι υπουργοί Οικονομικών είπαν ότι … καλό θα ήταν η Ελλάδα να τηρήσει την υπογραφή της, διότι το αντίθετο θα ήταν ένα αρνητικό μήνυμα τις αγορές και θα κλονιστεί η εμπιστοσύνη που μόλις τώρα έχει αρχίσει να αποκαθίσταται.
Ας πάρουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή. Το Eurogroup έστειλε σαφές μήνυμα ότι μονομερείς ενέργειες από την ελληνική κυβέρνηση δεν θα γίνονται ανεκτές. Η Γερμανία, διατυπώνοντας ενστάσεις για την άμεση καταβολή της δόσης των 15 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα, λόγω της αιφνιδιαστικής μετάθεσης της αύξησης του ΦΠΑ στα πέντε νησιά του Βορείου Αιγαίου για έξι μήνες, για την οποία όμως δεν είχε ενημερωθεί η Ευρωομάδα.
Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Ολαφ Σολτς, αξίωσε διαβεβαιώσεις για δημοσιονομικά ισοδύναμα μέτρα ύψους 28 εκατ. ευρώ από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, ώστε το γερμανικό κοινοβούλιο να εγκρίνει την εκταμίευση της δόσης στις αρχές Αυγούστου, ενώ ταυτόχρονα εστάλη και το μήνυμα από την ευρωζώνη, πως οι περικοπές στις συντάξεις θα προχωρήσουν κανονικά την 1η Ιανουαρίου 2019.
Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης πληροφορήθηκαν πριν εκκινήσει το Eurogroup πως ο Ολαφ Σολτς και ο υφυπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Γιέργκ Κούκις δεν θα έδιναν το «πράσινο φως» για τη χορήγηση της δόσης εάν πρώτα η ελληνική κυβέρνηση δεν προσδιόριζε μέτρα ύψους 28 εκατ. ευρώ για να αντισταθμιστεί η δημοσιονομική απώλεια από τη μετάθεση της αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά που φιλοξενούν πρόσφυγες.
Έτσι, αναγκάστηκαν να δώσουν τη σχετική δέσμευση για ισόποση δημοσιονομική εξοικονόμηση, ενώ αποφασίστηκε ο Γιώργος Χουλιαράκης να ενημερώσει το συμβούλιο διοικητών του ESM για τα μέτρα που θα οδηγήσουν σ’ αυτό το αποτέλεσμα.
Το παρασκήνιο της μετάθεσης της καταβολής της δόσης των 15 δισ. ευρώ, λόγω της μετάθεσης της αύξησης του ΦΠΑ έγινε γνωστό κατά τη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε του Eurogroup. Εκεί ο επικεφαλής του Eurogroup Μάριο Σεντένο ανέφερε πως οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συνεδρίασαν με την ιδιότητα των κυβερνητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και ενέκριναν την αναθεωρημένη έκθεση συμμόρφωσης των θεσμών, το Συμπληρωματικό Μνημόνιο και την εκταμίευση της δόσης των 15 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα.
Στο σημείο αυτό εξέπληξε, καθώς ανέφερε ότι η εκταμίευση των 15 δισ. ευρώ θα γίνει στις αρχές Αυγούστου και αφού πρώτα υπάρξουν όλες οι απαραίτητες κοινοβουλευτικές εθνικές εγκρίσεις. Δεδομένου ότι άπαντες πίστευαν πως τα κοινοβούλια της ευρωζώνης είχαν εγκρίνει τη χορήγηση της δόσης, ο Σεντένο, ο Πιερ Μοσκοβισί και ο Κλάους Ρέγκλινγκ ερωτήθηκαν για το εάν η μετάθεση της καταβολής της δόσης σχετίζεται με το θέμα του ΦΠΑ.
Απαντώντας ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ επιβεβαίωσε το γεγονός. Συγκεκριμένα, είπε πως η Γερμανία ήγειρε ενστάσεις για την καταβολή της δόσης και ζήτησε να υπάρξουν δημοσιονομικά ισοδύναμα μέτρα ύψους 28 εκατ. ευρώ που θα αντισταθμίσουν τη μη αύξηση του ΦΠΑ. Ο ίδιος πρόσθεσε πως στο συμβούλιο των κυβερνητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας η Ελλάδα δεσμεύθηκε πως θα λάβει μέτρα εξοικονόμησης 28 εκατ. ευρώ για να εξισορροπήσει την μετάθεση της αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά. Ο Ρέγκλινγκ είπε ότι η Γερμανία θα πρέπει να ολοκληρώσει τις εθνικές διαδικασίες για να «επιδοκιμάσει» την εκταμίευση της δόσης των 15 δισ. ευρώ και έως τότε θα υπάρχει η έγκριση 18 χωρών από τις 19 της ευρωζώνης, καθώς η Γερμανία θα διατηρήσει την ένστασή της.
Η συνέντευξη Τύπου του Eurogroup έριξε φως και στο ζήτημα των συντάξεων, καθώς διευκρινίσθηκε πως η περικοπή της προσωπική διαφοράς θα ισχύσει κανονικά από την 1η Ιανουαρίου του 2019.
Ο πρόεδρος του Eurogroup ανέφερε ότι οι ελληνικές Αρχές έχουν δείξει ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων που δεν πρέπει να αμφισβητηθεί. «Ελπίζουμε η Ελλάδα να μείνει πιστή στις δεσμεύσεις, ώστε να μη βλάψει την εμπιστοσύνη που έχει αρχίσει να εμπεδώνεται στις αγορές», είπε ο Μάριο Σεντένο. Από την πλευρά του, ο Κλάους Ρέγκλινγκ ανέφερε ότι οι περικοπές θα γίνουν κανονικά. «Οπως καταλαβαίνω, η δέσμευση για τη μείωση των συντάξεων παραμένει στη θέση της», τόνισε.
Είχε προηγηθεί δήλωση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών στην επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου υπογράμμισε ότι δεν θα επιτραπούν αλλαγές στα συμπεφωνημένα. «Είναι σημαντικό να τηρηθούν οι συμφωνίες, όποια κυβέρνηση και αν υπάρχει στην Ελλάδα. Θα ήταν μεγάλο λάθος να αλλάξει το πρόγραμμα που έχει συμφωνηθεί», δήλωσε ερωτηθείς για το θέμα ο κ. Σολτς.
Του Θανάση Παπαδή
