Τα Οικονοκλαστικά έχουν εδώ και καιρό επισημάνει ότι η αναβάθμιση του ελληνικού χρέους κρύβει, άλλο ένα δυναμικό σκαλοπάτι για την ανάδειξη της ραγδαίας βελτίωσής του από τις αρχές του 2024.
Αυτό είναι, όπως αναφέρθηκε σε πρόσφατο σημείωμα της στήλης, ότι από τις αρχές του μήνα ο κ. Χατζηδάκης «νομιμοποιείται» να ζητήσει από τους συναδέλφους του στο Συμβούλιο του ESM, την αναστολή της ρήτρας διατήρησης του περιβόητου «μαξιλαριού» μετά την αναβάθμιση του χρέους από τους βασικούς αξιολογητές σε Investment Grade.
Αυτό σημαίνει εφ’ όσον εγκριθεί, μία απελευθέρωση πόρων της τάξης του 7% – 7,5% του ΑΕΠ.
Άλλωστε η ρήτρα αυτή ήταν μέρος αναπόσπαστο των όρων που συνόδευαν την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους έτσι όπως αυτή κατέληξε στην τελική της μορφή τον Ιούνιο του 2018.
Μέχρι εδώ όλα καλά και χωρίς εμφανείς αντιρρήσεις από τους αρμόδιους θεσμικούς παράγοντες.
Ο ΟΔΔΗΧ μάλιστα φαίνεται να τα έχει καταφέρει έτσι, που οι «αγορές» να περιμένουν πως και πώς να συμβεί αυτό, μπας και αρχίσει να κυκλοφορεί κανένα ελληνικό ομόλογο παραπάνω στην δευτερογενή αγορά ομολόγων.
Στο σημείο αυτό όμως τα Οικονοκλαστικά οφείλουν να υπενθυμίσουν και ένα άλλο σημείο της τελικής συμφωνίας της αναδιάρθρωσης του χρέους που αφορά στην κρίσιμη χρονική στιγμή του 2032, δηλαδή σε περίπου δέκα έτη.
Την χρονιά εκείνη σύμφωνα με την προβλεπόμενη συμφωνία θα συμβούν δύο πράγματα:
• Το ένα είναι ότι ολοκληρώνεται η περίοδος χάριτος, ήτοι η περίοδος στην οποία η αποπληρωμή τόκων από τα δάνεια (GLF, EFSF, ESM) εξαντλείται και θα πρέπει το ελληνικό δημόσιο να πληρώσει τους τόκους των οποίων μέχρι τότε έχει αναβληθεί η εξόφληση. Το ποσό αυτό με τα σημερινά δεδομένα είναι κάπου 11% – 12% του ΑΕΠ.
• Το δεύτερο που έχει προβλεφθεί να συμβεί είναι να γίνει εκ νέου αξιολόγηση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους με τα νέα (τότε) δεδομένα και να αποφασισθεί αν θα χρειασθεί και κάποια επιπλέον «ρύθμιση» ή όχι. Προφανώς αν κριθεί ότι χρειάζεται επιπλέον ρύθμιση αυτό θα συνοδεύεται με επιπλέον «μνημονιακές» δεσμεύσεις.
Με αυτά τα δύο δεδομένα, το τι θα έχει συμβεί μέχρι τότε με το χρέος θα είναι εξαιρετικά σημαντικό και καθοριστικό τόσο για την πολιτική όσο και για την οικονομία.
Προφανώς υπό την πίεση εκείνων των υποχρεώσεων ο ΟΔΔΗΧ έχει δρομολογήσει μία διαδικασία σταδιακής απομείωσης των βαρών που θα προκύψουν το 2032, παρ’ ότι οι πιέσεις των αγορών για μεγαλύτερο «βάθος» (δηλαδή διαθεσιμότητα τίτλων στην δευτερογενή αγορά) στην αγορά ομολόγων είναι περισσότερο από ασφυκτικές.
Η μία εκ των κινήσεων αφορά στην επίσπευση και διεύρυνση των προεξοφλήσεων τοκοχρεολυσίων από τα δάνεια, όπως ειδικά το GLF, που θα «φορτώνουν» αυτά τα 25 δις τόκων μέχρι το 2032.
Με άλλα λόγια προεξόφληση δανείων που «γεννάνε» αυτούς τους τόκους ώστε το 2032 να είναι πολύ λιγότερα.
Η άλλη κίνηση είναι να χρησιμοποιηθούν οι αγορές και η «δίψα» τους για τα δυσεύρετα ελληνικά κρατικά ομόλογα για να αποπληρωθεί/αντικατασταθεί το χρέος που γεννάει τους αναβαλλόμενους τόκους των 25 δις ευρώ με χρέος που θα «κυκλοφορεί» στην δευτερογενή αγορά. Για τον λόγο αυτό άλλωστε το 2024 ενώ θα αρκούσαν 3 – 3,5 δις ευρώ εκδόσεων ομολόγων για να καλυφθούν οι ανάγκες του ελληνικού δημοσίου, τελικά θα εκδοθούν, όπως αναφέρει και πρόσφατο ρεπορτάζ του Bloomberg, περί τα 10 δις ευρώ ομόλογα, ίσως και περισσότερα.
Αυτή η ιδιαίτερη διαδικασία είναι που επιχειρείται «σιωπηρά» να ενταχθεί και να καλυφθεί χωρίς πολλά – πολλά, στις ρυθμίσεις που αφορούν στους όρους αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας.
Ασφαλώς η εξασφάλιση του μη υπολογισμού των εξοπλιστικών δαπανών από τον υπολογισμό του ελλείμματος θα είναι σημαντική αν επιτευχθεί, αν και ήδη το Βερολίνο το έχει σχεδόν ακυρώσει με μία προϋπόθεση που έχει θέσει.
Αλλά το σημαντικότερο θα είναι οι ρυθμίσεις της αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας…
Και γι’ αυτό, την συμφωνία δηλαδή της αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας κανένας από τους ηγέτες των 27 χωρών της Ε.Ε. δεν είπε κουβέντα μετά την λήξη της Συνόδου.
Και αυτό γιατί το επίπεδο προσέγγισης βρίσκεται λίγες μέρες πριν την αλλαγή του χρόνου σε σημείο μηδέν…
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163