Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας: Δουλεύουμε τις μισές ημέρες του χρόνου για να πληρώνουμε φόρους και εισφορές

Τις 179 ημέρες από τις 365 που έχει ο χρόνος, θα πρέπει να δουλεύει κατά μέσο όρο ο Έλληνας φορολογούμενος προκειμένου να πληρώσει τις υποχρεώσεις του προς το κράτος, δηλαδή εφορία και εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία. Τα ποσά αυτά μάλιστα είναι τα διπλάσια από όσα χρειάζονται για να καλύψει κάποιος τις βασικές του ανάγκες.

Τα παραπάνω αποτελούν το συμπέρασμα έρευνας που πραγματοποίησε το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών «Μάρκος Δραγούμης» (ΚΕΦίΜ) για το 2021.

Πιο συγκεκριμένα για να πληρώσει κάποιος τους έμμεσους φόρους στην εφορία απαιτείται να εργαστεί 75  ημέρες, για τις ασφαλιστικές εισφορές χρειάζεται εργασία 60 ημερών, 43 ημέρες για την πληρωμή άμεσων φόρων και 1 ημέρα για να εξοφλήσει τους φόρους κεφαλαίου. 

Αν λοιπόν κάποιος ξεκίνησε να εργάζεται την 1^η ημέρα του έτους, θα πρέπει να φτάσει η 29^η Ιουνίου, ώστε να «απελευθερωθεί» φορολογικά. Από την «Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας» οι φορολογούμενοι είναι «ελεύθεροι» να αποφασίσουν οι ίδιοι πώς θα δαπανήσουν το εισόδημά τους, αν περισσεύει κάτι μετά την κάλυψη των ανελαστικών δαπανών διαβίωσης. Μέχρι τότε όμως δουλεύουν μόνο για την Εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα, σύμφωνα με την μελέτη του ΚΕΦίΜ, εάν οι φορολογούμενοι χρειαστεί να καλύψουν και το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης για το 2021 το οποίο αντιπροσωπεύει μελλοντικούς φόρους.

Έτσι η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2021 θα έρθει 42 ημέρες αργότερα και συγκεκριμένα την 10η Αυγούστου.

Η έρευνα αποκαλύπτει ακόμη ότι η συνολική επιβάρυνση πολιτών και επιχειρήσεων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές το 2021 είναι σχεδόν διπλάσια από το ποσό που καταβάλλουν τα νοικοκυριά για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών καθώς ανέρχεται σε 71,9 δισ. ευρώ έναντι και 44,4 δισ. ευρώ που ήταν το 2019 η συνολική δαπάνη για διατροφή, ένδυση, στέγαση, οικιακά αγαθά, μεταφορές και επικοινωνίες, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ).

Την ίδια ώρα η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις ανάμεσα στις 26 Ευρωπαϊκές χώρες με τις υψηλότερες επιβαρύνσεις από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές καθώς ο ετήσιος χρόνος εργασίας για την αποπληρωμή φόρων και εισφορών είναι 14 ημέρες πάνω από τον μέσο όρο

Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας του ΚΕΦίΜ είναι τα εξής:

• Οι Έλληνες χρειάζεται να δουλεύουν 179 από τις 365 ημέρες του χρόνου μόνο και μόνο για να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους προς το κράτος και να «απελευθερωθούν» φορολογικά. Ο μέσος Έλληνας χρειάστηκε να δουλέψει 75 ημέρες για την πληρωμή έμμεσων φόρων, 60 ημέρες για την πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών, 43 ημέρες για την πληρωμή άμεσων φόρων και 1 ημέρα για την πληρωμή των φόρων κεφαλαίου. Την εικοσαετία από το 1999 έως το 2018 προστέθηκαν 47 παραπάνω ημέρες εργασίας για το κράτος. Το 1999 εργαστήκαμε  139 ημέρες, το 2012 174 ημέρες, ενώ το 2018 φτάσαμε τις 186 ημέρες εργασίας για να πληρωθούν οι φόροι και οι εισφορές. Το  διάστημα 2019-2020 καταγράφεται η πρώτη σημαντική πτώση της τελευταίας εικοσαετίας, κατά 11 ημέρες, και το 2021 αύξηση τεσσάρων ημερών.
• Στα χρόνια των μνημονίων η υπερφορολόγηση «λύγισε» τα νοικοκυριά. Από τις 147 ημέρες εργασίας που έπρεπε να εργαστεί το 2009 ο μέσος Έλληνας για να πληρώσει φόρους και εισφορές, το 2018 έπρεπε να εργαστεί 186 ημέρες για να πληρώσει το κράτος. Οι 186 ημέρες εργασίας του 2018, μειώθηκαν στις 175 το 2020 και στις 179 το 2021. Ωστόσο η μείωση αυτή οφείλεται στη χαμηλή είσπραξη φορολογικών εσόδων και όχι στον περιορισμό των κρατικών δαπανών. Τα συνεχόμενα lockdown μείωσαν τα φορολογικά έσοδα, ενώ παράλληλα αυξήθηκαν οι κρατικές ενισχύσεις με αποτέλεσμα αν συμπεριληφθεί το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης το  2021 να προβλέπεται το έτος με τις περισσότερες ημέρες εργασίας για το  κράτος (221) μετά το 2013.
• Σύμφωνα με τις προβλέψεις της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού τα συνολικά έσοδα από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές το 2021 αναμένεται να ανέλθουν στα 71,9 δισ. ευρώ και τα οποία κατανέμονται σε 30,2 δισ. ευρώ από έμμεσους φόρους, 17,4 δισ. από άμεσους φόρους, 24 δισ. από ασφαλιστικές εισφορές και 214 εκ. από φόρους επί του κεφαλαίου. Το καθαρό εθνικό εισόδημα για το 2021 προβλέπεται να ανέλθει στα 147,2 δισ., ευρώ από τη διαίρεση των κρατικών εσόδων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές με το προβλεπόμενο καθαρό εθνικό εισόδημα, προκύπτει ότι οι Έλληνες και Ελληνίδες το 2021 θα εργαστούν 179 ημέρες για το κράτος. Η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2021 είναι συνεπώς η 29η Ιουνίου.
• Η συνολική επιβάρυνση πολιτών και επιχειρήσεων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές το 2021 είναι σχεδόν διπλάσια από το ποσό που καταβάλλουν τα νοικοκυριά για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών καθώς ανέρχεται σε 71,9 δισ. ευρώ έναντι και 44,4 δισ. ευρώ που ήταν το 2019 η συνολική δαπάνη για διατροφή, ένδυση, στέγαση, οικιακά αγαθά, μεταφορές και επικοινωνίες, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ).
• Η Ελλάδα, καταγράφει μία από τις 7 υψηλότερες επιβαρύνσεις από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές για το 2019 (12 ημέρες πάνω από τον μέσο όρο) και το χαμηλότερο βαθμό αποτελεσματικότητας της κοινωνικής πολιτικής, σε σχέση με τον μέσο όρο των υπό μελέτη χωρών (3,6 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον μέσο όρο). Πιο συγκεκριμένα, καταλαμβάνει την 24η θέση από τις 26 χώρες του δείγματος στη μείωση του ποσοστού του πληθυσμού που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας πριν και μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις. Μαζί με την Ελλάδα στην ομάδα με τον χαμηλότερο βαθμό αποτελεσματικότητας των κοινωνικών μεταβιβάσεων και τις περισσότερες ημέρες εργασίας για το κράτος βρίσκονται η Γερμανία, η Ολλανδία, η Τσεχία και η Ιταλία. Στις χώρες με τον υψηλότερο βαθμό αποτελεσματικότητας των κοινωνικών μεταβιβάσεων και τις λιγότερες ημέρες εργασίας για το κράτος βρίσκονται η Ιρλανδία και η Λιθουανία.
• Η χώρα μας έχει χαμηλότερο βαθμό εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση σε σχέση με τον μέσο όρο (11 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον μέσο όρο) ανάμεσα στις 23 Ευρωπαϊκές χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία και για τους δύο δείκτες. Μαζί με την Ελλάδα στην ομάδα με τη χαμηλότερη εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση και τις περισσότερες ημέρες εργασίας για το κράτος βρίσκονται η Σλοβενία, η Τσεχία, η Ιταλία, το Βέλγιο και η Γαλλία. Στις χώρες με την υψηλότερη εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση και τις λιγότερες ημέρες εργασίας για το κράτος βρίσκονται η Ιρλανδία και η Ελβετία.