Ο λογαριασμός πάντα έρχεται στο τέλος. Και μπορεί η Ελλάδα να βρίσκεται στην νιρβάνα των επερχόμενων εκλογών, ωστόσο δεν είναι μία χώρα που έχει την πολυτέλεια να πετά στον κάλαθο των αχρήστων ευκαιρίες για ανάπτυξη. Η χθεσινή ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία του ΑΕΠ ήταν ένα ηχηρό καμπανάκι για την επόμενη ημέρα.
Και θα πρέπει να το ακούσουν πριν να είναι αργά τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση. Και μπορεί οι ρόλοι να αντιστραφούν με περίπου ένα μήνα, ωστόσο αυτό ελάχιστη σημασία έχει για την πραγματική οικονομία και τους διαρκείς κριτές μας που είναι οι αγορές και οι ξένοι επενδυτές.
Οι τελευταίοι αντέδρασαν αρνητικά στο άκουσμα της είδησης ότι το ΑΕΠ αυξήθηκε μόλις 1,3% το πρώτο τρίμηνο του 2019, κατά πολύ χαμηλότερα από τις πλέον απαισιόδοξες προβλέψεις. Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά μάλιστα ήταν ιδιαίτερα απαισιόδοξα.
Το υπουργείο Οικονομικών επιμένει στο success story, αλλά πλέον δεν πείθει ούτε τον εαυτό του.
Το μόνο ενθαρρυντικό στοιχείο είναι η πορεία των επενδύσεων, αλλά προφανώς αυτές δεν είναι παραγωγικές (αγορά κόκκινων δανείων), ενώ ήταν τόσο χαμηλή η βάση το περυσινό τρίμηνο που δεν επιτρέπει ιδιαίτερα περιθώρια αισιοδοξία.
Οι αγορές αντέδρασαν άσχημα, με μεγάλη πτώση στο Χρηματιστήριο που πλησίασε το 3% και ανάλογη άνοδο στην αγορά ομολόγων με την απόδοση του 10ετούς να προσεγγίζει εκ νέου το 3%.
Τι έδειξαν τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν, με την δεύτερη ανάγνωση;
- Με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία, η αύξηση του ΑΕΠ ήταν 1,3%, σε σχέση με το πρώτο 3μηνο του 2018. Σε σχέση με το τελευταίο 3μηνο του 2018, το αμέσως προηγούμενο δηλαδή, η αύξηση ήταν μόλις 0,2%. Η επίδοση του 1,3% είναι η χειρότερη επίδοση στα τελευταία εννέα τρίμηνα. Να σημειωθεί ότι το πρώτο 2μηνο του 2018 σε σύγκριση με το αντίστοιχο 3μηνο του 2017, η αύξηση ήταν 2,6% (διπλάσια δηλαδή), ενώ σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο (Δεκέμβριος του 2017) η αύξηση ήταν 0,5%, υπερδιπλάσια δηλαδή της τωρινής επίδοσης.
- Η κατανάλωση υποχώρησε κατά 0,1% σε σχέση με το αντίστοιχο 3μηνο του 2018.
- Οι επενδύσεις ναι μεν δείχνουν σημαντική βελτίωση 7,9%, ωστόσο απλά δείχνουν να ισορροπούν, αφού η βάση σύγκρισης είναι πολύ χαμηλή δεδομένου ότι πέρυσι το πρώτο 3μηνο είχε καταγραφεί πτώση της τάξεως του 9%. Προκειμένου να γίνει απόλυτα κατανοητό παραθέτουμε και τα επίσημα νούμερα. Το πρώτο 3μηνο του 2019 οι επενδύσεις ήταν 5,4 δισ, ενώ το αντίστοιχο 3μηνο του 2018 και του 2017 ήταν 5 δισ και 5,5 δισ αντίστοιχα. Με λίγα λόγια είμαστε χαμηλότερα από το 2017.
- Οι έμμεσοι φόροι είναι υψηλότεροι κατά 401 εκατ. σε σχέση με το πρώτο 3μηνο του 2018, κατά 348 εκατ σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο (τελευταίο του 2018) και κατά 981 εκατ, σε σχέση με το πρώτο 3μηνο του 2017. Για όλα τα τρίμηνα από το 2017 και μετά, η φορολογία είναι στο ζενίθ.
- Οι εξαγωγές είναι μεν αυξημένες κατά 4%, αλλά το ποσοστό αυτό είναι το χαμηλότερο ποσοστό αύξησης των τελευταίων εννέα 3μήνων. Την ίδια στιγμή οι εξαγωγές συνεχίζουν να καλπάζουν με υπερδιπλάσιο ποσοστό 9,5%, επιβεβαιώνοντας έτσι την εκτίμηση ότι η Ελλάδα χάνει μερίδια αγοράς και παράλληλα αυξάνεται το εμπορικό έλλειμμα. Επίσης είναι σαφές μήνυμα ότι η ανταγωνιστικότητα της χώρας διαβρώνεται.
Τέλος να σημειωθεί ότι οι χώρες που βγήκαν από τα μνημόνια, είχαν εν συνεχεία εκρηκτική ανάπτυξη, στην προσπάθειά τους να επιστρέψουν στην πραγματικότητα. Στην Ελλάδα αυτό όμως δεν συμβαίνει. Πέρυσι η αύξηση του ΑΕΠ ήταν 1,95% (2% με την στρογγυλοποίηση), ενώ για εφέτος όλοι συμφωνούν, ακόμη και η κυβέρνηση ότι σε καμία περίπτωση δεν θα υπερβεί το 2%.