Ωστόσο, η καρδιά κάθε οικονομίας είναι οι τράπεζες και εκεί το σύστημα νοσεί. Οι τράπεζες έχουν έναν και βασικό προορισμό, από τον οποίο και περιμένουν να έχουν έσοδα. Να δίνουν δάνεια και να λαμβάνουν προμήθειες από τόκους και από εκεί να παράγουν κέρδη.
Το φάντασμα των κόκκινων δανείων πλανάται ακόμη πάνω από τις τράπεζες. Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν καταβληθεί σοβαρές προσπάθειες να μειωθούν, εντούτοις το αποτέλεσμα είναι πενιχρό. Από την μία η απροθυμία των κόκκινων δανειοληπτών να διακανονίσουν τα δάνειά τους και από την άλλη η αδυναμία του κράτους να εφαρμόσει την νομιμότητα.
Οι πρώτοι καλυπτόμενοι πίσω από τον ν. Κατσέλη, που λειτούργησε ως άσυλο για δικαίους και αδίκους, αρνούνται να πληρώσουν, ενώ η Πολιτεία αρνείται να πράξει τα αυτονόητα. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ενώ ο νόμος για την πρώτη κατοικία τρέχει εδώ και τρεις μήνες, μόνο επτά δάνεια έχουν ρυθμιστεί. Απίστευτο και όμως αληθινό.
Χθες εγκρίθηκε το σχέδιο Ηρακλής από την Κομισιόν. Παρά τις αντιρρήσεις των τραπεζών και του κεντρικού τραπεζίτη, η κυβέρνηση επέλεξε να κάνει ένα βήμα και οι λεπτομέρειες να βρεθούν στην πορεία. Όλοι γνωρίζουν ότι αυτό που εγκρίθηκε από την DG Comp είναι ένα κείμενο καλών προθέσεων και τίποτε περισσότερο.
Οι λεπτομέρειες θα καθοριστούν αργότερα. Η κυβέρνηση το γνώριζε, ειδικά ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, που προτίμησε να λάβει μία έγκριση σε ένα ημιτελές σχέδιο, παρά να χαθεί και άλλος χρόνος, στην προσπάθεια να υπάρξουν βελτιώσεις. Η δήλωση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρα «καλό είναι το σχέδιο αλλά δεν φτάνει», τα λέει όλα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπίστωσε ότι το σχέδιο «Ηρακλής» που κατήρτισε η Ελληνική Δημοκρατία, για να στηρίξει τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των ελληνικών τραπεζών, δεν περιέχει κρατική ενίσχυση, καθώς το Δημόσιο θα αμείβεται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει, όταν παρέχει εγγύηση.
Από την ανακοίνωση επιβεβαιώνεται η πληροφόρηση που είχαν οι τράπεζες, ότι δεν θα επιχειρηθούν τροποποιήσεις/βελτιώσεις της τελευταίας στιγμής, λόγω της φάσης ωριμότητας στην οποία βρισκόταν η έγκριση του σχεδίου. Οι όποιες αλλαγές, ώστε να βελτιωθεί η λειτουργικότητα του σχεδίου, θα συζητηθούν κατά τη σύνταξη του σχετικού νόμου. Υπόσχεση που αν υλοποιηθεί, θα αποτελεί ένα ακόμη παράδοξο, καθώς η διαβούλευση θα ακολουθήσει της έγκρισης, με στόχο να προσαρμοστεί στις ελληνικές ιδιαιτερότητες ένα σχέδιο που ακολούθησε πιστά το ιταλικό μοντέλο.
Ειδικότερα, από την ανακοίνωση της Κομισιόν προκύπτει ότι δεν επήλθαν αλλαγές στα δύο βασικά σημεία που έχουν εστιάσει οι τράπεζες: το ποιος, δηλαδή, και πότε καταβάλλει την προμήθεια για την εγγύηση καθώς και την ελάχιστη πιστοληπτική διαβάθμιση που απαιτείται να έχουν οι τίτλοι πρώτης διαβάθμισης (senior note) για να λάβουν την εγγύηση.
Η προμήθεια έναντι της κρατικής εγγύησης θα καταβάλλεται από το όχημα ειδικού σκοπού (SPV), το οποίο θα αγοράζει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια από την τράπεζα και θα πουλά στους επενδυτές τουλάχιστον το 50% των τίτλων ενδιάμεσης και χαμηλής διαβάθμισης. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση, «το κράτος θα παρέχει την εγγύηση του Δημοσίου για τους τίτλους πρώτης διαβάθμισης του φορέα τιτλοποίησης, οι οποίοι είναι χαμηλότερου κινδύνου».
Η δήλωση Βέστεϊγιερ
Η επίτροπος Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε σχετικά: «Εκφράζω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι από κοινού με την ελληνική κυβέρνηση καταλήξαμε σε λύση συμβατή με την αγορά για την αντιμετώπιση του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων δανείων που βαρύνουν τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών. Το σχέδιο που εγκρίναμε σήμερα είναι ένα ακόμη καλό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο τα κράτη-μέλη μπορούν να βοηθούν τις τράπεζες να εκκαθαρίζουν τους ισολογισμούς τους, χωρίς να τους χορηγούνται ενισχύσεις ή να στρεβλώνεται ο ανταγωνισμός».
Γ. Στουρνάρας
Το σχέδιο «Ηρακλής» θα βοηθήσει τις τράπεζες στη «μάχη» με τα «κόκκινα» δάνεια, αλλά δεν είναι αρκετό για να λυθεί το πρόβλημα και θα πρέπει να ενεργοποιηθεί επίσης το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος, ώστε να αντιμετωπιστεί και το ζήτημα του αναβαλλόμενου φόρου, όπως τόνισε χθες ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στη Ναυτιλιακή Λέσχη του Πειραιά.
Με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια να ανέρχονται σε 75 δισ. ευρώ στα μέσα του 2019, και να αντιστοιχούν στο 43,6% των δανείων, είναι απαραίτητο, σύμφωνα με το διοικητή της ΤτΕ «να υπάρξει απαλλαγή των ισολογισμών των τραπεζών από τα επισφαλή δάνεια σε συνδυασμό με αναδιάρθρωση του ιδιωτικού χρέους».
Όπως ανέφερε ο κ. Στουρνάρας, «υπό το πρίσμα αυτό είναι σημαντικό να εφαρμοστούν συστημικές λύσεις, που θα λειτουργούν συμπληρωματικά προς τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι ίδιες οι τράπεζες για την ταχεία βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού τους. Οι ελληνικές τράπεζες διαχειρίζονται προβλήματα ποιότητας του ενεργητικού εδώ και πολλά χρόνια και πρέπει τώρα να επιταχύνουν τις προσπάθειες για να προσεγγίσουν τους μέσους όρους της ΕΕ εντός εύλογου χρόνου. Υπενθυμίζεται ότι όλα τα κράτη-μέλη που αντιμετώπισαν πιέσεις στο χρηματοπιστωτικό τους σύστημα εφάρμοσαν παρόμοιες συστημικές λύσεις».
Αναφερόμενος στο σχέδιο «Ηρακλής», κ. Στουρνάρας σημείωσε ότι εγκρίθηκε σήμερα από τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DG Comp) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το σχέδιο στηρίζεται στο Σχήμα Προστασίας Ενεργητικού (APS) μέσω παροχής κρατικής εγγύησης ύψους 9 δισ. ευρώ, στο ασφαλέστερο (senior) μερίδιο της τιτλοποίησης που θα πραγματοποιηθεί. Το σχήμα αυτό, που πρέπει να εξειδικευθεί μέσω του εφαρμοστικού νόμου, είναι ένα σημαντικό βήμα προς την ορθή κατεύθυνση αντιμετώπισης του προβλήματος.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163