Προτροπή προς τους ιδιώτες πιστωτές να καταλήξουν «γρήγορα» σε συμφωνία με την ουκρανική κυβέρνηση για να αποφευχθεί η αθέτηση πληρωμών δισεκατομμυρίων δολαρίων χρέους του Κιέβου στις αρχές του επόμενου μήνα, εξέφρασε η Κομισιόν.
Η Κομισιόν απηύθυνε την έκκλησή της πριν από τη λήξη, την 1η Αυγούστου, ενός διετούς μορατόριουμ στις πληρωμές τόκων της Ουκρανίας για τα δάνεια των ιδιωτών πιστωτών, το οποίο είχε συμφωνηθεί λίγο μετά την έναρξη του πολέμου με την Ρωσία τον Φεβρουάριο του 2022. Η συμφωνία ανέρχεται περίπου στο 15% του ετήσιου ΑΕΠ του Κιέβου ή 20 δισ. δολάρια.
«Είναι βασικό η Ουκρανία και οι διεθνείς ομολογιούχοι να βρουν γρήγορα μια δίκαιη συμφωνία σχετικά με τις παραμέτρους της αναδιάρθρωσης, η οποία είναι απαραίτητη για τον στόχο της αποκατάστασης της βιωσιμότητας του χρέους της Ουκρανίας», δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν στο Euractiv.
«Έχουμε την πεποίθηση ότι τα εμπλεκόμενα μέρη δεσμεύονται να βρουν μια ικανοποιητική και ομαλή συμφωνία αναδιάρθρωσης πριν από τη λήξη της αναστολής εξυπηρέτησης του χρέους με τους διεθνείς ομολογιούχους», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
Υπενθυμίζεται η αποτυχία των ομολογιούχων και των Ουκρανών αξιωματούχων να καταλήξουν σε συμφωνία για την αναδιάρθρωση του εξωτερικού χρέους του Κιέβου ύψους 20 δισ. δολαρίων, παρά τις μακρές διαπραγματεύσεις τον περασμένο μήνα.
Το Κίεβο, του οποίου το έλλειμμα και τα επίπεδα χρέους έχουν εκτοξευθεί από την έναρξη της ρωσικής στρατιωτικής επίθεσης τον Φεβρουάριο του 2022, απαίτησε κούρεμα κατά 60%. Οι ομολογιούχοι, στους οποίους περιλαμβάνονται αρκετοί αμερικανικοί και ευρωπαϊκοί επενδυτικοί κολοσσοί, όπως η BlackRock, η PIMCO, η Fidelity και η Amundi, πρότειναν απομείωση 22%.
Σημειωτέον, ένα δάνειο ύψους 15,6 δισ. δολαρίων που συμφωνήθηκε με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) τον περασμένο Μάρτιο εξαρτάται εν μέρει από την επιτυχή αναδιάρθρωση σημαντικού μέρους του εξωτερικού χρέους της Ουκρανίας. Εν τω μεταξύ, η βοήθεια των ΗΠΑ και της ΕΕ προς το Κίεβο είναι απίθανο να αντιμετωπίσει την επικείμενη δημοσιονομική κρίση της χώρας.
Ένα πακέτο βοήθειας ύψους 60 δισ. δολαρίων που εγκρίθηκε από το Κογκρέσο των ΗΠΑ τον Απρίλιο προορίζεται αποκλειστικά για στρατιωτικούς σκοπούς, ενώ ένα τεχνικά περίπλοκο δάνειο ύψους 50 δισ. δολαρίων που συμφωνήθηκε από τους ηγέτες της G7 τον περασμένο μήνα αναμένεται να φθάσει μήνες μετά την προθεσμία του Αυγούστου.
Επιπλέον, η Ουκρανία θα αντιμετωπίσει νέες αντιξοότητες ενόψει του Μαρτίου 2027, της ημερομηνίας λήξης της αναστολής εξυπηρέτησης του χρέους που συμφωνήθηκε από τις κυβερνήσεις που δανείζουν την Ουκρανία στις αγορές – τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ.
«Όταν λήξει η αναστολή εξυπηρέτησης του χρέους, εάν δεν υπάρξει συμφωνία για νέα αναστολή ή πλήρη αναδιάρθρωση του χρέους, τότε η Ουκρανία είναι πιθανό να χρεοκοπήσει», δήλωσε στο Euractiv ο Τιμ Τζόουνς, επικεφαλής πολιτικής της Debt Justice, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Τζόουνς καταδίκασε την άρνηση των ιδιωτών ομολογιούχων να αποδεχθούν μια πιο ουσιαστική μείωση του χρέους.
«Η Ουκρανία δεν μπορεί και δεν πρέπει να πληρώνει πλήρως τους ιδιώτες πιστωτές ενώ αντιμετωπίζει την εισβολή από τη Ρωσία», δήλωσε, προσθέτοντας ότι «ο μόνος λόγος που οι ιδιώτες πιστωτές δεν είναι πρόθυμοι να δεχτούν μεγαλύτερη απομείωση είναι ότι πιέζουν για μεγαλύτερο κέρδος για τους ίδιους».
Ο Τζόουνς δήλωσε ότι η σημερινή στάση των ομολογιούχων ισοδυναμεί με την απαίτηση από τους δημόσιους οργανισμούς και τις κυβερνήσεις – και τους φορολογούμενους – να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους αντ’ αυτού. «Αρνούμενοι να αποδεχθούν μια απομείωση, οι ομολογιούχοι προσπαθούν να πετύχουν τα δημόσια χρήματα που έχουν υποσχεθεί στην Ουκρανία το ΔΝΤ, η ΕΕ και άλλοι να δαπανηθούν για την αποπληρωμή των ιδιωτών δανειστών, αντί για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας», δήλωσε ο ίδιος.
Ο Μαξίμ Σαμόιλιουκ, οικονομολόγος στο Κέντρο Οικονομικής Στρατηγικής, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα το Κίεβο, επανέλαβε τις παρατηρήσεις του. «Δεδομένου ότι η Ουκρανία χρησιμοποιεί όλα τα έσοδα του δικού της προϋπολογισμού για τη χρηματοδότηση της άμυνας, η κύρια πηγή αποπληρωμής των ιδιωτικών χρεών θα μπορούσε να είναι η δημοσιονομική βοήθεια από ξένες χώρες, δηλαδή τα χρήματα των φορολογουμένων τους», δήλωσε στο Euractiv. «Υπό αυτό το πρίσμα, το ενδιαφέρον των κυβερνήσεων για την επιτυχία της διαπραγματευτικής θέσης της Ουκρανίας φαίνεται λογικό».
Είναι οι ιδιώτες πιστωτές ανοιχτοί σε περαιτέρω διαπραγματεύσεις;
Συνολικά, ωστόσο, ο Σαμόιλιουκ πίστευε ότι το «πιο πιθανό και βέλτιστο» σενάριο είναι να επιτευχθεί συμφωνία αναδιάρθρωσης του χρέους. «Η γνώμη μας είναι ότι η θέση των ιδιωτών πιστωτών είναι μόνο η αρχική τους προσφορά και τελικά θα πρέπει να διαπραγματευτεί μια απομείωση που θα είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές».
Ο Σαμόιλιουκ εξήγησε επίσης ότι μια χρεοκοπία του Κιέβου θα είχε ελάχιστες, αν όχι καθόλου, άμεσες επιπτώσεις στην οικονομία της ΕΕ – ή ακόμη και της Ουκρανίας – δεδομένου ότι τα ποσά που διαπραγματεύονται αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το ένα πέμπτο του συνολικού εξωτερικού χρέους της Ουκρανίας. Σημείωσε επίσης ότι οι συνέπειες μιας χρεοκοπίας θα γίνουν εμφανείς μόνο όταν τελειώσει ο πόλεμος.
«Σε ένα πιο ήρεμο, πιο ειρηνικό περιβάλλον, η αποφυγή μιας χρεοκοπίας είναι σημαντική για τη διατήρηση της πρόσβασης της χώρας στις εξωτερικές κεφαλαιαγορές», εξήγησε ο Σαμόιλιουκ, ενώ «η Ουκρανία έχασε αυτή την πρόσβαση εβδομάδες πριν αρχίσει η εισβολή πλήρους κλίμακας». «Ωστόσο, παρά την απουσία πρακτικών βραχυπρόθεσμων συνεπειών μιας ουκρανικής χρεοκοπίας, θα πρέπει να αποφευχθεί για να βελτιωθούν οι συνθήκες για την επιστροφή της Ουκρανίας στον εξωτερικό δανεισμό, όταν το επιτρέψει η κατάσταση ασφαλείας».