«Θα γίνει έλεγχος παντού και σε όλα τα επίπεδα στον ΟΠΕΚΕΠΕ, ώστε να κλείσουν όσο το δυνατόν περισσότερες εκκρεμότητες έχουν δημιουργηθεί από τη διοίκηση Σημανδράκου», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης με αφορμή την παραίτηση του προέδρου του οργανισμού.
«Μια καινούργια ημέρα ξεκινάει για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Η απόσταση που είχε δημιουργηθεί και η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων του πρωτογενούς τομέα και του Οργανισμού αποτελεί παρελθόν. Έχω δεσμευτεί ότι θα υπάρξουν οι απαραίτητοι έλεγχοι, ώστε να αποκατασταθεί πλήρως η εμπιστοσύνη, η δικαιοσύνη και η διαφάνεια και να διορθωθούν τα λάθη στο μέτρο του δυνατού. Στόχος μας είναι, να χτίσουμε άμεσα έναν Οργανισμό που θα λειτουργεί σωστά, οργανωμένα, σύγχρονα κι εναρμονισμένα με τις υποδείξεις της κοινότητας, με έναν και μοναδικό σκοπό, την εξυπηρέτηση των αγροτών. Είμαστε αποφασισμένοι να βάλουμε τάξη, να υπάρξει νοικοκυροσύνη και διαφάνεια και να γίνει αυστηρός έλεγχος σε όλα τα επίπεδα στον ΟΠΕΚΕΠΕ, ενώ θα γίνει προσπάθεια τακτοποίησης όλων των εκκρεμοτήτων. Σε κάθε περίπτωση, κύκλοι του ΥπΑΑΤ, επισημαίνουν ότι θα ελεγχθούν όλες οι καταγγελίες που έχουν γίνει σε βάρος της προηγούμενης διοίκησης Σημανδράκου, καθώς κανείς δεν μπορεί να παίζει παιχνίδια στην πλάτη των αγροτών. Στόχος του ΥπΑΑΤ είναι η ανασυγκρότηση και εξυγίανση του Οργανισμού ώστε να λειτουργεί με διαφάνεια και αξιοπιστία, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, για να κερδίσει και πάλι την εμπιστοσύνη των Ελλήνων αγροτών» τονίζει στη δήλωσή του ο υπουργός Λευτέρης Αυγενάκης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ο υπουργός είναι αποφασισμένος «να βάλει “το μαχαίρι στο κόκκαλο”» και σημειώνουν ότι «μετά την παραίτηση του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ Βαγγέλη Σημανδράκου ανοίγει ο δρόμος για την εξυγίανση του Οργανισμού». Επισημαίνουν ότι η υπόθεση ΟΠΕΚΕΠΕ έχει ανοίξει πληγές στους αγρότες καθώς υπήρξαν πολλές λάθος πληρωμές και τον Οκτώβριο και το Δεκέμβριο.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, «για μια ακόμη αφορά υπήρξαν αντιδράσεις για λάθος πληρωμές στον ΟΠΕΚΕΠΕ, που ήταν αποτέλεσμα της κακής οργάνωσης και της αδιαφάνειας στη λειτουργία του Οργανισμού, γεγονός που ανάγκασε τον πρόεδρό του Βαγγέλης Σημανδράκος να στείλει στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρη Αυγενάκη, την παραίτησή του». Μια παραίτηση που ο κ. Αυγενάκης είχε ζητήσει από τις 27 Οκτωβρίου 2023, όταν διαπιστώθηκαν τα πρώτα μεγάλα λάθη στην πληρωμή των προκαταβολών της ενιαίας ενίσχυσης, αλλά ο κ. Σημανδράκος αρνιόταν να υποβάλει «οχυρωμένος» πίσω από την άποψη ότι είχε διοριστεί από το ΑΣΕΠ, όπως αναφέρουν.
Επίσης, οι πηγές του υπουργείου εκτιμούν ότι «ευελπιστούσε ότι με την ομάδα που είχε δημιουργήσει και τους ανθρώπους που είχε σε διευθυντικές θέσεις “κλειδιά”, θα επιτύγχανε τη… διόρθωση των λαθών που είχαν εντοπιστεί» και προσθέτουν: «Κάτι τέτοιο όμως δεν συνέβη γεγονός που επιβεβαιώνει την αναποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης ομάδας, η οποία, εκ των πραγμάτων αποδείχθηκε ανεπαρκής και κατώτερη των περιστάσεων για τη διοίκηση ενός Οργανισμού που διαχειρίζεται ετησίως περί τα 2,8 έως 3 δισεκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκών ενισχύσεων. Το 2022, μετά την επιλογή της νέας διοίκησης μέσω ΑΣΕΠ (Ευάγγελος Σημανδράκος), παρατηρήθηκαν προβλήματα στις καταβολές των ενισχύσεων. Πολλοί δικαιούχοι διαμαρτυρήθηκαν. Στις διορθωτικές πληρωμές, ωστόσο, που έγιναν στις 12 Οκτωβρίου 2023, σε 105.000 δικαιούχους, για τα υπόλοιπα του 2022, διαπιστώθηκαν κι εκεί προβλήματα, καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΥπΑΑΤ καταβλήθηκαν περί τα 9 εκατ. λιγότερα (16 εκατ. ευρώ αντί 25 εκατ. ευρώ). Και τούτο παρά τη συνεχή, συστηματική, αδιάκοπη, έως και πιεστική, καθημερινή συμβολή και συνδρομή του ΥπΑΑΤ, σε βαθμό τέτοιο, ωστόσο, που να μη υπερκαλύπτει τις αρμοδιότητες της διοίκησης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Στις πληρωμές της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης που έγιναν στις 27 Οκτωβρίου, παρατηρήθηκαν και πάλι προβλήματα. Σε τέτοιο βαθμό που υπήρξε εντονότατο κύμα αντιδράσεων από χιλιάδες γεωργούς και κτηνοτρόφους, από όλη την Ελλάδα, οι οποίοι απείλησαν να προσφύγουν σε ένδικα μέσα κατά του Προέδρου Οργανισμού, τον οποίο, μαζί με τη διευθυντικό ομάδα που είχε δημιουργήσει, θεωρούν αποκλειστικά υπεύθυνο για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και για τα πολλά λάθη και την αδιαφάνεια που υπήρξε στις πληρωμές. Από όλη την Ελλάδα υπήρξαν καταγγελίες ότι διαπιστώθηκε εσφαλμένη πληρωμή προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης στους δικαιούχους για το έτος 2023. Η συνολική βασική ενίσχυση για το 2023 ήταν 829 εκατ. εύρω έναντι 1.068 εκατ. ευρώ το 2022. Η διαφορά των 239 εκατ. ευρώ έχει μεταφερθεί στην αναδιανεμητική ενίσχυση (178 εκατ. ευρώ), τις νέες συνδεμένες ενισχύσεις και τα τομεακά προγράμματα, (αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης της τότε ηγεσίας του ΥπΑΑΤ, το 2021). Από τα 829 εκατ. ευρώ που ήταν η βασική ενίσχυση, ενεργοποιήθηκαν τα 741 εκατ. ευρώ., δηλαδή 88 εκατ. λιγότερα από τα προβλεπόμενα.
Που σημαίνει ότι οι δικαιούχοι γεωργοί, κτηνοτρόφοι και επιχειρήσεις του κλάδου, έλαβαν 88 εκατ. ευρώ λιγότερα από τα αρχικώς προγραμματισμένα, χωρίς καμία εύλογη εξήγηση. Από τα 741 εκατ. που ενεργοποιήθηκαν, είναι καταβλητέα ως προκαταβολή το 70%, ήτοι 518 εκατ. ευρώ, ενώ τελικώς πιστώθηκαν στους δικαιούχους μόνο τα 488,5 εκατ. ευρώ, δημιουργώντας εύλογες αμφιβολίες για την νόμιμη και προς το συμφέρον των δικαιούχων πληρωμή των ενωσιακών ενισχύσεων. Και τούτο, χωρίς, ταυτόχρονα ο Οργανισμός να δίνει πληροφορίες στους δικαιούχους για το πώς έχει γίνει ο υπολογισμός της ενίσχυσης».
Με βάση αυτά τα δεδομένα, όπως υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές, «ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης ζήτησε τις παραιτήσεις όλων των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, προκειμένου να τοποθετηθεί προσωρινή νέα διοίκηση η οποία θα προχωρήσει στις αναγκαίες ανακατατάξεις, ώστε να ανταποκριθεί στο στόχο του Οργανισμού για έγκαιρες, σωστές και με διαφάνεια καταβολές των αγροτικών ενισχύσεων. Τότε, όλα τα μέλη της διοίκησης ανταποκρίθηκαν στο αίτημα για παραίτηση, πλην του Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ Βαγγέλη Σημανδράκου, ο οποίος συνέχισε να διοικεί μέχρι χθες, όπου υπέβαλε την παραίτησή του διαπιστώνοντας και ο ίδιος την ανεπάρκεια της διοίκησής του για σωστές καταβολές στις κοινοτικές ενισχύσεις».
Σημειώνουν ότι και στην εξόφληση της ενιαίας, στις 22 Δεκεμβρίου, αλλά και στα λοιπά καθεστώτα, υπήρξαν λάθη τα οποία προκάλεσαν την έντονη αντίδραση δικαιούχων, από όλη την Ελλάδα.
Επικαλούμενες την ανακοίνωση του Οργανισμού, αναφέρουν ότι 685.053.809,62 ευρώ πιστώθηκαν σε 572.444 δικαιούχους, που σχετίζονται με την εξόφληση του 30% της βασικής ενίσχυσης την αναδιενεμητική ενίσχυση, τους νέους γεωργούς και την εξισωτική αποζημίωση, και σημειώνουν:
«Στις 28 Δεκεμβρίου, κι ενώ οι αντιδράσεις για λάθη και στις νέες πληρωμές έφθαναν με ένταση στον Οργανισμό και στο ΥπΑΑΤ, από όλη την Ελλάδα, ο κ. Σημανδράκος συγκάλεσε συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΠΕΚΕΠΕ, στο οποίο, όμως, ο ίδιος δεν παρέστη. Το συγκεκριμένο ΔΣ, το οποίο, τελικώς, συνεδρίασε υπό τον αντιπρόεδρο Κυριάκο Μπαμπασίδη, μετά από εισήγηση της Γενικής Διευθύντριας κυρίας Μωραΐτου, προχώρησε σε ριζικές αλλαγές στη διευθυντική ομάδα της διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ και στην απομάκρυνση διευθυντικών στελεχών που αποτελούσαν βασικούς συνεργάτες του κ. Σημανδράκου, καθώς κι αυτοί φέρουν ευθύνη για την προβληματική διοίκηση από το καλοκαίρι του 2022 και μετά. Το ΔΣ αποφάσισε, επίσης, ύστερα από εισήγηση του Αντιπροέδρου του Κυριάκου Μπαμπασίδη, να αναθέσει σε Ορκωτό Λογιστή τον έλεγχο όλων εκείνων των καταγγελιών που έχουν γίνει και σχετίζονται με εσφαλμένες πληρωμές, παραλείψεις και αδιαφάνεια στον τρόπο καταβολής των ενισχύσεων.
»Υπό το βάρος αυτών των εξελίξεων, κι ενώ εκκρεμούν απαντήσεις της Διοίκησης Σημανδράκου για το τί έχει γίνει με τον έλεγχο στην κατανομή δικαιωμάτων για βοσκότοπο χωρίς ζώα και γιατί επί χρόνια είναι «παγωμένα» περίπου 16.000 ΑΦΜ αγροτών, χωρίς να ολοκληρώνεται ο έλεγχος και να αποστέλλονται στον εισαγγελέα όσα διαπιστωθούν ότι υπάρχουν προβλήματα, αλλά και υπό το βάρος πολλών άλλων καταγγελιών που φθάνουν συνεχώς στο ΥπΑΑΤ, ο κ. Σημανδράκος υπέβαλε, επί τέλους, χθες, 29 Δεκεμβρίου, υπέβαλε την παραίτησή του, τον οποία ο κ. Αυγενάκης έκανε αποδεκτή.
»Σημειώνεται ότι τα ως άνω 16.000 ΑΦΜ αφορούν δικαιούχους που στην πλειονότητά τους έχουν μη επαρκώς αιτιολογημένες δεσμεύσεις επί σειρά ετών, διότι όταν ζητήθηκε από τον τότε Πρόεδρο Σημανδράκο και τους τότε Διευθυντές Άμεσων Ενισχύσεων και Τεχνικών Ελέγχων η συσχέτιση των ΑΦΜ αυτών με εντολές ελέγχων, τυχόν καταγγελίες ή έρευνες από άλλες συνεργαζόμενες υπηρεσίες, αυτή δεν έγινε ποτέ και δεν δόθηκαν ποτέ τα απαραίτητα σχετικά έγγραφα.
»Αποτέλεσμα αυτών ήταν να δημιουργείται μια παραφιλολογία για επιχείρηση λήψης επιδοτήσεων με τεχνικές συνθήκες χωρίς όμως ποτέ οι δεσμευμένοι δικαιούχοι να έχουν λάβει γνώση για τον έλεγχο τον οποίο βρίσκονται ώστε να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τα οποία θα έπρεπε να αξιολογηθούν από επιτροπές του ΟΠΕΚΕΠΕ (σύμφωνα με τις εγκυκλίους ελέγχων), να συνταχθούν οι σχετικές εκθέσεις ελέγχου, να ενημερωθούν οι παραγωγοί εγγράφως για τα αποτελέσματα και τα τυχόν ευρήματα και να καταχωρηθούν όλα τα ευρήματα στο πληροφοριακό σύστημα, όπως προβλέπεται από τους Κοινοτικούς Κανονισμούς».
Αντί αυτών, όπως σημειώνουν πηγές του ΥπΑΑΤ, «ο κ. Σημανδράκος με την αποκλειστικά συνεργαζόμενη ομάδα Διευθυντών του και χωρίς την ενημέρωση της υπόλοιπης Διοίκησης, με δικά του αξιολογικά κριτήρια και σύμφωνα με τη προσωπική του κρίση, μη βασιζόμενος στη Εθνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία, παράγοντας μόνος του το δικό του “δίκαιο”, προχωρούσε σε επιλεκτικές πληρωμές παραγωγών κατά το δοκούν. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι η επιλεκτική «δικαίωση» παραγωγών και η επιλεκτική «δέσμευση» κάποιων άλλων.
Παραγωγοί που αποδεδειγμένα εμπλέκονται με καταγγελίες ελέγχων και χωρίς να έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος από τις αρμόδιες επιτροπές και ενώ βρίσκονται σε πολλά διαφορετικά αρχεία Δεσμεύσεων και για πολλά έτη εντοπίζονται ξαφνικά πληρωμένοι. Προέκυψαν δε γεγονότα που εκθέτουν τον Οργανισμό όπως να παρευρεθεί ο ίδιος σε Δικαστήριο προκειμένου ως μάρτυρας υπεράσπισης να βοηθήσει στην απαλλαγή με τις κατηγορίες της πλαστογραφίας για παραγωγό που οι ελεγκτικές υπηρεσίες του ΟΠΕΚΕΠΕ από το 2017, μαζί με άλλες διωκτικές υπηρεσίες όπως το ΣΔΟΕ, είχαν βεβαιώσει τις παράνομες πράξεις του παραγωγού.
Για να πετύχει δε το σκοπό του με δική του μονομερή εντολή απαγόρευσε στη Νομική Υπηρεσία του ΟΠΕΚΕΠΕ να παραστεί στο Δικαστήριο υπερασπιζόμενη τα συμφέροντα του Οργανισμού. Ανάλογες περιπτώσεις υπάρχουν πολλές και είναι δεδομένο ότι η νέα διοίκηση θα ελέγξει τα πάντα, ώστε μέσα από δίκαιες αποφάσεις να ανακτήσει ο Οργανισμός την αξιοπιστία του και να τον ξανακτίσει σε υγιείς βάσεις. Μια δέσμευση που από τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης έχει αναλάβει ο ΥπΑΑΤ Λευτέρης Αυγενάκης επισημαίνοντας ότι μαζί με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ, αποτελεί βασική προτεραιότητα της νέας ηγεσίας του Υπουργείου. Μιλώντας στις 7 Ιουλίου επί των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης, ο κ. Αυγενάκης είχε επισημάνει: «θα μπει τάξη με άξονα τις ανάγκες κάθε δικαιούχου, συνεχίζοντας την ολοκλήρωση της ένταξης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ψηφιακή πλατφόρμα του gov.gr, ώστε ο Έλληνας παραγωγός να μπορεί εύκολα και άμεσα να εξυπηρετηθεί, να έχει πλήρη εικόνα των συναλλαγών του, να νιώθει ασφάλεια για τις συναλλαγές που εκτελεί και κυρίως να υπάρχει διαφάνεια και δικαιοσύνη στις κατανομές».
