Οι εξαγωγές του κλάδου της παραγωγής ελληνικών αλκοολούχων ποτών σημειώνουν αύξηση και το 2023, ξεπερνώντας τα 100 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ).
Αν και οι εξαγωγές του συνόλου των ευρωπαϊκών αλκοολούχων ποτών μειώθηκαν κατά 7% το 2023 σε σχέση με το 2022, ο κλάδος της ελληνικής ποτοποιίας/αποσταγματοποιίας ξεχώρισε εμφανίζοντας άνοδο των εξαγωγών του κατά 9,4%, ξεπερνώντας το φράγμα των 100 εκατ. ευρώ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Κινητήρια δύναμη υπήρξε η αδιαμφησβήτητη ποιότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών που φαίνεται να βρίσκει ανταπόκριση και σε διεθνές επίπεδο.
Όπως προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία της EUROSTAT, που επεξεργάσθηκε ο ΣΕΑΟΠ, το 2023 η εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών αλκοολούχων ποτών ενισχύεται περαιτέρω και ξεπερνά κατά πολύ σε αξία τα προ πανδημίας επίπεδα.
Ειδικότερα, σε σύγκριση με το 2022, σημειώθηκε συνολική αύξηση (εντός ΕΕ 27 και σε Τρίτες Χώρες) σε αξία ευρώ κατά 9,4% (+9,12 εκατ. ευρώ σε απόλυτες τιμές).
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Σε αντίθεση με την συνολική αξία, οι εξαγωγές σε ποσότητα κιλών, των ελληνικών αλκοολούχων ποτών εμφανίζουν πτώση, καταγράφοντας μείωση -5,02% (-2 εκατ. κιλά σε απόλυτες τιμές).
Αυξητική καταγράφεται το 2023 και η εξέλιξη της μέσης τιμής μονάδος, ανά εξαγόμενο κιλό ποτού όπου εμφανίζει αύξηση κατά 15,2%.
Σε σύγκριση με την τελευταία 5ετία (2023 – 2019) ο κλάδος της ελληνικής παραγωγής αλκοολούχων ποτών, καταγράφει διαχρονική αύξηση των εξαγωγών του, σε αξία κατά +39,3%, αλλά και σε ποσότητα κατά +5,2%.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η πτώση του συνόλου των εξαγωγών των ελληνικών αλκοολούχων ποτών προς Τρίτες Χώρες το 2023, ευθύνεται κατά μεγάλο μέρος στη μείωση των εξαγωγών προς το Ιράκ, όπου το 2023 εφαρμόστηκε ο Νόμος περί απαγόρευσης εισαγωγής και πώλησης αλκοολούχων ποτών.
Η αρνητική αυτή μεταβολή, έπληξε ιδιαίτερα τις ελληνικές εξαγωγές αλκοολούχων καθώς το Ιράκ αποτελεί την δεύτερη σημαντικότερη χώρα προορισμού των ελληνικών αλκοολούχων ποτών και οι επιπτώσεις αυτές μεταφράζονται σε -22 % (από 7,1 εκατ. κιλά το 2022 σε 5,6 εκατ. κιλά) σε ποσότητα και -16 % (-2,7 εκατ. ευρώ) σε αξία σε σύγκριση με το 2022.
Η μείωση της ποσότητας των εξαγωγών «συμβάλλει» στην άνοδο της μέσης τιμής πώλησης (ευρώ/κιλών) των ελληνικών αλκοολούχων ποτών η οποία καταγράφει ανοδική πορεία, καθώς το 2023 αυξήθηκε +15,2 % (19,2 % σε Τρίτες Χώρες και 14,5 % εντός ΕΕ 27), σε σύγκριση με το 2022.
Χώρες Εξαγωγών
Ως προς τους εξαγωγικούς προορισμούς, σύμφωνα με τα στοιχεία, τα Κράτη Μέλη της ΕΕ-27, αποτελούν σταθερά τους σημαντικότερους προορισμούς των ελληνικών αποσταγμάτων, με ποσοστό 76% σε αξία δηλαδή 80,7 εκατ. ευρώ και 78% σε ποσότητα δηλαδή 28,4 εκατ. κιλά.
Σύμφωνα με την περαιτέρω ανάλυση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 του κλάδου της ελληνικής ποτοποιίας το 2023 σε σύγκριση με το 2022, παρουσιάζουν σημαντική αύξηση σε αξία ≈10 εκατ. ευρώ (ποσοστιαία 13,7%), ενώ ως προς την ποσότητα υπάρχει μία μικρή πτώση των -0,2 εκατ. κιλών (ποσοστιαία 0,7%).
Αναφορικά με τις εξαγωγές εκτός ΕΕ-27 σημειώνεται μείωση και σε αξία ευρώ και σε ποσότητα κιλών. Συγκεκριμένα, -2,3 σε αξία (από 26 εκατ. ευρώ το 2022 σε 25,4 εκατ. ευρώ το 2023) και -18 % σε ποσότητα (από 9,5 εκατ. κιλών το 2022 σε 7,8 εκατ. κιλών το 2023).
Η Γερμανία εμφανίζεται σταθερά στην πρώτη θέση, ως βασική χώρα εξαγωγής ελληνικών αλκοολούχων ποτών, καθώς το 40% σε αξία (42,5 εκατ. ευρώ) και το 45,4% σε ποσότητα (16,5 εκατ. κιλών) της ελληνικής ποτοποιίας, οδηγείται στη Γερμανία.
Δεύτερη σημαντικότερη χώρα προορισμού των ελληνικών αλκοολούχων ποτών εξακολουθεί να είναι (παρά την πτώση) το Ιράκ με αξία εξαγωγών 14,6 εκατ. ευρώ και ποσότητα 5,6 εκατ. κιλών.
Στον κατάλογο με τις κυριότερες χώρες εξαγωγών, ακολουθούν η Βουλγαρία με 10 εκατ. ευρώ (που καταγράφει αύξηση +25,7% σε αξία), η Ολλανδία με 5 εκατ. ευρώ (με αύξηση +98% σε αξία), η Αυστρία με 3,8 εκατ. ευρώ (με αύξηση +194% σε αξία), η Πολωνία με 3,7 εκατ. ευρώ (που καταγράφει πτώση -4,1% σε αξία) από την ΕΕ-27 και η Αλβανία με 2,9 εκατ. ευρώ, οι ΗΠΑ με 2,2 εκατ. ευρώ (-14% σε αξία) και το Ισραήλ με 0,96 εκατ. ευρώ (-6,6% σε αξία) από τις Τρίτες Χώρες.
Στο διάγραμμα που ακολουθεί, παρουσιάζονται τα αντίστοιχα μερίδια των χωρών προορισμού των ελληνικών αλκοολούχων ποτών και αποσταγμάτων εντός και εκτός ΕΕ-27 (% αξίας).
Ούζο – Τσίπουρο
Το ελληνικό ούζο αποτελεί τον μεγάλο πρωταγωνιστή και βρίσκεται στην κορυφή αναφορικά με τις εξαγωγές ελληνικών αλκοολούχων ποτών. Παρ’ όλο που έχει να ανταγωνιστεί αντίστοιχα ποτά από χώρες όπως η Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, κλπ., έχει καθιερωθεί διεθνώς λόγω της υψηλής ποιότητάς του.
Αποτελεί διαχρονικά το κυριότερο εξαγόμενο προϊόν της ελληνικής ποτοποιίας, καταλαμβάνοντας το τελευταίο έτος (2023) το 58% της αξίας και το 68% της ποσότητας του συνόλου των εξαγωγών των ελληνικών αποσταγμάτων
Το 2023 καταγράφεται αύξηση της αξίας των εξαγωγών του ούζου διεθνώς η οποία ποσοστιαία μεταφράζεται κατά ≈4% (+2,3 εκατ. ευρώ), ενώ σε ποσότητα εμφανίζει πτώση κατά -7,3% (σχεδόν -2 εκατ. κιλών).
Οι εξαγωγές του ούζου εντός ΕΕ-27 το 2023, παρουσιάζουν σημαντική αύξηση σε αξία κατά 13,5% , ενώ σε ποσότητα εμφανίζουν μείωση κατά -1,8%, σε σύγκριση με το 2022.
Σε αντίθεση με την ΕΕ, οι εξαγωγές του σε Τρίτες Χώρες εμφανίζουν μεγάλη μείωση και σε αξία και σε ποσότητα, για την οποία ευθύνεται η μείωση των εξαγωγών του προς το Ιράκ.
Ειδικότερα, η ποσοστιαία μείωση σε αξία είναι ≈-13% και η ποσοστιαία μείωση σε ποσότητα ≈-19%.
Ως προς τις σημαντικότερες χώρες εξαγωγής του ούζου, την πρώτη θέση κατέχει η Γερμανία με 46,5% του συνόλου σε αξία και 50,8 % σε ποσότητα, ακολουθεί το Ιράκ με 23,3% σε αξία και 21,9% σε ποσότητα και στην τρίτη θέση βρίσκεται η Βουλγαρία με 13 % σε αξία και 10,7% σε ποσότητα.
Οι εξαγωγές του τσίπουρου/τσικουδιάς αν και αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό μερίδιο (≈2% σε αξία και ≈1% σε ποσότητα) του συνόλου των εξαγωγών, καταγράφουν σταθερή άνοδο.
Ειδικότερα, οι εξαγωγές εντός ΕΕ-27 το 2023, σε σύγκριση με το 2022, εμφάνισαν αύξηση ≈22% σε αξία και μείωση -1,5% σε ποσότητα. Όσον αφορά τις Τρίτες Χώρες εμφανίζεται αύξηση σε αξία ≈15% και πτώση σε ποσότητα ≈ -13%.
Σε σύγκριση με το 2020 (όπου για πρώτη φορά η EUROSTAT το περιγράφει σε ξεχωριστό TARIC code) η συνολική αύξηση είναι 61,2% σε αξία (+0,89 εκατ. ευρώ) και ≈50% σε ποσότητα (+0,11 εκατ. κιλών)
Η Γερμανία βρίσκεται στην πρώτη θέση προορισμού του τσίπουρου με μερίδιο 44,1%, του συνόλου σε αξία ευρώ, στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Κύπρος με 10,8% και στην τρίτη θέση οι ΗΠΑ με 10,1%.
Σύμφωνα με τα παραπάνω στατιστικά που επεξεργάστηκε ο ΣΕΑΟΠ, ο κλάδος της ποτοποιίας και της αποσταγματοποιίας φαίνεται να είναι ένας από τους πιο εξωστρεφείς αναδεικνύοντας την ελληνική παράδοση σε όλο τον κόσμο, ενώ αποτελεί κινητήριο δύναμη για την εγχώρια οικονομία με ανοδική πορεία στις εξαγωγές.
Το επόμενο βήμα σε αυτή την πορεία είναι να εξασφαλιστεί η διατήρηση και η επέκταση αυτής της τάσης εξωστρέφειας.
Παράλληλα, πρέπει να διασφαλίζεται ότι θα υποστηρίζεται η εγχώρια παραγωγική βάση, υποκαθιστώντας -όπου αυτό είναι δυνατόν- τις εισαγωγές και ελαφρύνοντας το έλλειμα του εμπορικού ισοζυγίου.
Ποια είναι η συνταγή ώστε οι εξαγωγές να αποτελέσουν διαρθρωτικό πλεονέκτημα αφενός μεν για τον κλάδο της ελληνικής παραγωγής αφετέρου της ελληνικής οικονομίας;
Το ένα κομμάτι αφορά στην καινοτομική δραστηριότητα των εξαγωγικών επιχειρήσεων, δηλαδή τόσο στην παραγωγή νέων ποιοτικών προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία, που επεκτείνουν την καταναλωτική βάση, όσο και στον μετασχηματισμό των παραγωγικών και οργανωτικών διαδικασιών μέσα στις επιχειρήσεις προκειμένου να βελτιώνουν την παραγωγικότητά τους.
Το άλλο κομμάτι αφορά στην ύπαρξη εθνικής στρατηγικής για διευκόλυνση των εξαγωγών.
Δηλαδή, να μπορούν να συνάπτουν Εμπορικές Συμφωνίες με τρίτες χώρες, για το άνοιγμα νέων αγορών και ευκαιριών, σχεδιασμό νέων εργαλείων χρηματοδότησης, μείωση διοικητικού κόστους και του χρόνου που απαιτούν οι τελωνειακές διαδικασίες στις εξαγωγές, σύμφωνα με τις σχετικές πρακτικές των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών.
Το άλλο κομμάτι αφορά, επίσης, την ύπαρξη εθνικής στρατηγικής για προβολή και προώθηση των ελληνικών αποσταγμάτων με την θέσπιση συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων προβολής εντός και εκτός της ΕΕ, αξιοποίηση του τουριστικού κύματος που δέχεται η Ελλάδα, μέσα από την ένταξη των αποσταγμάτων σε προγράμματα ανάδειξης γαστρονομικού τουρισμού.
