Οι… δίδυμες σήραγγες στην Στερεά Ελλάδα αλλάζουν το τεχνικό αντικείμενο του οδικού έργου «Μπράλος – Άμφισσα», μήκους 25 περίπου χλμ., και μαζί ανεβάζουν το κόστος της σύμβασης κατά δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, τα οποία και θα πάρει η τεχνική εταιρεία ΑΒΑΞ ως ανάδοχος κατασκευής του εν λόγω έργου.
Πώς έχει η ιστορία; Η υπογραφή της σύμβασης, ανάμεσα στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και την κατασκευαστική εταιρεία ΑΒΑΞ, για το έργο «Οδικό τμήμα Μπράλος – Άμφισσα του διαγώνιου άξονα Λαμία – Ιτέα – Αντίρριο» προϋπολογισμού 285.500.000 ευρώ (με ΦΠΑ 24%), έγινε στις 15 Φεβρουαρίου 2023, με προθεσμία περαίωσης 54 μήνες, ήτοι μέχρι 15.8.2027.
Δεδομένου ότι προηγήθηκε διαγωνισμός και η ΑΒΑΞ έδωσε έκπτωση περίπου 10%, η αξία της σύμβασης ήταν τελικά στα 256.877.408 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ). Μόνο που η αξία αυτή δεν ήταν… τελική, καθώς πλέον το εν λόγω έργο, και κατ’ επέκταση η ΑΒΑΞ, κέρδισαν ένα μεγάλο bonus δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ που οδηγεί τη συνολική δαπάνη στα… 326.127.408 ευρώ (με ΦΠΑ).
Πώς προέκυψε αυτή η μεγάλη αύξηση; Με την εκ των υστέρων αλλαγή του τεχνικού αντικειμένου του έργου σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις και μελέτες, βάσει των οποίων είχε γίνει ο διαγωνισμός και δόθηκαν οι προσφορές το 2022. Προ ολίγων μόλις μηνών επί της ουσίας «κλείδωσε» τροποποίηση του αρχικού σχεδιασμού του έργου στην περιοχή των Σηράγγων Σ1 και Σ2 και συγκεκριμένα η αντικατάσταση των σηράγγων αμφίδρομης κυκλοφορίας και των συνοδών σηράγγων διαφυγής με διαχωρισμένες σήραγγες μονής κατεύθυνσης με δύο λωρίδες κυκλοφορίας η κάθε μία.
Όπως, βέβαια, αναφέρεται σε σχετικό έγγραφο, «η τεχνική λύση κατασκευής δίδυμων σηράγγων με κυκλοφορία μονής κατεύθυνσης ανά κλάδο, παρουσιάζει συντριπτικά υψηλότερη διαθεσιμότητα, 15 φορές μεγαλύτερη, έναντι της συμβατικής λύσης, καθώς η διευρυμένη διατομή 2 λωρίδων ανά κατεύθυνση αφενός επιτρέπει την εκτέλεση εργασιών εντός της σήραγγας με ταυτόχρονη κυκλοφορία, και αφετέρου εξασφαλίζει την δυνατότητα διεκπεραίωσης της κυκλοφορίας στις περισσότερες περιπτώσεις έκτακτων συμβάντων. Συνεπώς καθίσταται επιτακτική η ανάγκη εξασφάλισης της διαθεσιμότητας και λειτουργίας του συνόλου του οδικού τμήματος, η οποία καθορίζεται από τη μορφή των σηράγγων».
Μπορεί, λοιπόν, για λόγους μείωσης των κινδύνων να προκύπτει αυτή η αλλαγή, που κοστίζει καμμιά 70αριά εκατομμύρια ευρώ παραπάνω, ωστόσο, έχουμε να κάνουμε, όπως λένε στην αγορά, με αλλαγή αντικειμένου και μελετών. Με την ΑΒΑΞ, που προφανώς θα αναλάβει και τις εργασίες, να βάζει στο ταμείο της επιπλέον ποσά και μάλιστα δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Πώς κατέληξε στην ΑΒΑΞ το έργο
Πάντως, το έργο αυτό, για το οποίο υπάρχουν ερωτηματικά για το πότε θα ολοκληρωθεί, έχει την… ιστορία του. Αρχικά, η ΑΒΑΞ είχε χάσει τον διαγωνισμό αν και θεωρούσε ότι τον έχει «καπαρωμένο». Μάλιστα, είχε μειοδοτήσει κοινοπραξία που αποτελούταν από την ΤΕΚΑΛ, μαζί με την ιταλική εταιρεία CMC SpA και την ΙΝΤΕΡΚΑΤ, που είχαν δώσει έκπτωση μεγαλύτερη, στο 14%.
Ωστόσο, στην πορεία, η τότε Επιτροπή Διαγωνισμού «απέρριψε την προσφορά του Οικονομικού Φορέα “Ένωση Οικονομικών Φορέων CMC SpA – ΙΝΤΕΡΚΑΤ Α.Ε. – ΤΕΚΑΛ Α.Ε.” διότι έκρινε ότι δεν υφίστανται όλα εκείνα τα κατά νόμο αναγκαία στοιχεία για να σχηματίσει βεβαία κρίση ότι η εταιρεία Cooperativa Muratori e Cementisti – C.M.C. di Ravenna soc. Coop. έχει τις χρηματοοικονομικές δυνατότητες να ανταποκριθεί στις ανάγκες χρηματοδότησης του έργου και είναι σε θέση να εκτελέσει τη σύμβαση, λαμβάνοντας υπόψη τις ισχύουσες διατάξεις και τα μέτρα για τη συνέχιση της επιχειρηματικής του λειτουργίας».
Εισήγηση που έγινε αποδεκτή από τον τότε υπουργό Υποδομών, Κ. Καραμανλή. Με απλά λόγια, δημιουργήθηκαν αμφιβολίες για την κατάσταση των Ιταλών και το σχήμα «βγήκε εκτός παιχνιδιού» προς όφελος της ΑΒΑΞ, που είχε δώσει τη δεύτερη καλύτερη προσφορά.
Τότε, ουδείς γνώριζε για «δίδυμες σήραγγες», ούτε ήξερε ότι ο συμβατικός τρόπος υλοποίησης θα προκαλούσε κινδύνους για την ασφάλεια των χρηστών του δρόμου, ούτε γνώριζαν οι άλλοι κατασκευαστές (Μυτιληναίος, ΤΕΡΝΑ, Intrakat, ΑΚΤΩΡ) ότι μπορεί η αξία της σύμβασης να εκτιναχθεί…
Η υπεργολαβία
Πάντως, η ζωή τα έφερε έτσι ώστε στην πορεία η ΑΒΑΞ να δώσει επί της ουσίας μερίδιο από το έργο σε μία από τις εγχώριες εταιρείες που ήταν στην κοινοπραξία που αρχικά είχε δώσει καλύτερη προσφορά! Τον περασμένο Ιούλιο (2024) έγινε γνωστό ότι έδωσε μερίδιο κατασκευής (υπεργολαβία) στην εταιρεία «ΑΦΟΙ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ Α.Τ.Ε.Β.Ε.» (21,7 εκατ. ευρώ)., συγγενική της ΙΝΤΕΡΚΑΤ.
Η εταιρεία «ΑΦΟΙ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ Α.Τ.Ε.Β.Ε.» συνδέεται με την ΙΝΤΕΡΚΑΤ, του γνωστού στην περιοχή Πανουργιά Παπαϊωάννου, Δημάρχου Λαμιέων (το 2012 έγινε μεγαλομέτοχος και πρόεδρος του Π.Α.Σ. ΛΑΜΙΑ 1964). Ο όμιλος έχει αναλάβει διάφορα έργα στην ευρύτερη περιοχή, ενώ έχει σημαντικό στόλο οχημάτων, χωματουργικού εξοπλισμού κ.α.
