Ο καταλυτικός ρόλος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο βιώσιμο μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας
Μία στις τρεις ελληνικές επιχειρήσεις έχουν υιοθετήσει το ESG, όπως ανέφερε χθες (5.3.2025) ο διευθύνων σύμβουλος της MRB Hellas, Δημήτρης Μαύρος, στην παρουσίαση της έρευνας που έκανε για λογαριασμό της CPA Kudos η MRB σχετικά με την αντίληψη της βιωσιμότητας και του ESG από τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Ειδικότερα, ο κ. Μαύρος υπογράμμισε ότι το 32,5% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι εφαρμόζουν πολιτικές ESG (Environmental, social and governance) στην επιχείρηση, το 24,3% δήλωσε ότι δεν εφαρμόζει αλλά σκοπεύει να το κάνει κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον, ενώ το 38,4% δήλωσε ότι ούτε εφαρμόζει ούτε σκοπεύει να το κάνει άμεσα, προφανώς λόγω του κόστους εφαρμογής τους.
Μέσα από αυτούς τους αριθμούς διακρίνεται η δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στη βιώσιμη μετάβασή τους συγκριτικά με τις μεγάλες επιχειρήσεις στις οποίες το αντίστοιχο ποσοστό εφαρμογής είναι σαφώς υψηλότερο (46%) σε σχέση με το σύνολο του δείγματος.
Συγχρόνως, η μελέτη διαπιστώνει ότι η εφαρμογή του ESG από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι κυρίως αποσπασματική και δεν αφορά το σύνολο του οργανισμού.
Συγκεκριμένα, το 90% εφαρμόζει πολιτικές που αφορούν στο περιβάλλον, το 78,3% στην κοινωνία και το 63,2% στην διακυβέρνηση. Μόλις στο 10% των επιχειρήσεων που εφαρμόζουν πολιτικές βιωσιμότητας, οι πολιτικές αυτές διέπουν το σύνολο των λειτουργιών της επιχείρησης.
Σημειώνεται ότι η έρευνα η έρευνα «ESG και Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις» της MRB Hellas πραγματοποιήθηκε σε πανελλαδικό τυχαίο δείγμα 300 επιχειρήσεων με 10 ή περισσότερα άτομα απασχολούμενο προσωπικό μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων κατά το χρονικό διάστημα Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2024.
Σε αυτή την έρευνα αναδεικνύεται κυρίως ο καταλυτικός ρόλος που έχουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ως ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, στο βιώσιμο μετασχηματισμό της.
Προκλήσεις και ευκαιρίες
Όπως προκύπτει από τα ευρήματα της έρευνας, το 34% των ερωτώμενων δεν μπόρεσε να απαντήσει στην ερώτηση τι είναι το ESG, ενώ μεγάλο ποσοστό ερωτώμενων ταυτίζει την έννοια της βιωσιμότητας με την ύπαρξη πολιτικών για το περιβάλλον και όχι με την κοινωνική υπευθυνότητα ή την εταιρική διακυβέρνηση.
Παρά το γεγονός, ότι η μελέτη διαπιστώνει άγνοια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σχετικά με τον ορισμό του ESG, παρατηρείται μία παράδοξα θετική προδιάθεση απέναντι στη σχετική νομοθεσία, με το 68,3% να αναγνωρίζει την αναγκαιότητά τους.
Στο ίδιο πλαίσιο, η μεγάλη πλειοψηφία των επιχειρήσεων, θεωρεί θετική εξέλιξη την εφαρμογή πολιτικών ESG από τις εταιρείες ανεξαρτήτως μεγέθους σε ποσοστό μεγαλύτερο από 60% των απαντήσεων. Τα ποσοστά αυτά καταδεικνύουν ότι υπάρχει γόνιμο έδαφος για τη συμμόρφωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με τα κριτήρια ESG.
Ποια προγράμματα ESG εφαρμόζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Οι δράσεις ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού (brain – drain, κατάρτιση, συμπερίληψη κ.ά.) έχουν την πρωτοκαθεδρία στην εφαρμογή προγραμμάτων σε ποσοστό 70,2%.
Ακολουθούν οι επενδύσεις στην κυκλική οικονομία (ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση πόρων, μείωση αποβλήτων) σε ποσοστό 69,6%. Η ανάπτυξη νέων «πράσινων» προϊόντων και υπηρεσιών καταλαμβάνει την τρίτη θέση με ποσοστό 62,4%.
Επιτακτική η ανάγκη μέτρων
Σε μερίδα των ερωτώμενων αναδείχθηκε ο προβληματισμός για την ανάγκη εφαρμογής πολιτικών βιωσιμότητας στις μικρές επιχειρήσεις.
Ως παράγοντες που αναστέλλουν την εφαρμογή του ESG από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναδείχθηκαν η έλλειψη ενημέρωσης (70,9%), η έλλειψη τεχνογνωσίας (50,5%) και το αυξημένο κόστος (46,9%).
Σε σχετική ερώτηση για τα κίνητρα που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη συμμόρφωση με τα κριτήρια ESG, το 47,6% ανέφερε την οικονομική στήριξη πόρων και το 18,8% τα φορολογικά κίνητρα.
Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η οριζόντια προσέγγιση των μέτρων αναφορικά με το ESG δεν ευνοεί τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και χρειάζονται πρόσθετα μέτρα από την Πολιτεία τόσο σε επίπεδο χρηματοδότησης όσο και σε επίπεδο εκπαίδευσης των μικρομεσαίων (μέσω Ειδικών Συμβούλων).
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης ο Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος CPA Kudos Greece, Δημήτρης Δημητρίου, τόνισε: «Θεωρούμε τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η συγκεκριμένη έρευνα ιδιαίτερα χρήσιμα για τη θέσπιση πρόσθετων μέτρων που θα διευκολύνουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και όχι μόνο, τόσο σε επίπεδο δικής τους πολιτικής όσο και σε επίπεδο κλαδικό. Ευελπιστούμε να συμβάλλουμε καταλυτικά στην έναρξη ενός εθνικού διαλόγου γύρω από το ESG, στον οποίο θα ακουστεί και η φωνή των “μικρών” με τρόπο επωφελή για την οικονομία και την κοινωνία».
Εκ μέρους της MRB Hellas ο κ. Μαύρος ανέφερε ότι «στον κόσμο των επιχειρήσεων, κάθε τι καινούργιο και φυσικά στην εκκίνησή του άγνωστο, ενσωματώνεται στην Ελλάδα με διαφορετικές ταχύτητες, με τους Early Adopters πάντα να είναι οι Μεγάλες Επιχειρήσεις. Σε αυτήν ακριβώς την φάση βρίσκεται και το ESG στην Ελλάδα.
Ενώ οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις έχουν ενσωματώσει την λογική ESG στον τρόπο δράσης τους, ή κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση, μια αριθμητικά ισχυρή ομάδα επιχειρήσεων, ενώ πραγματοποιεί, έστω και αποσπασματικά, δράσεις στο περιβάλλον ή στην κοινωνία, παραμένει “εκτός”, λόγω μη έκθεσης στην συγκεκριμένη πληροφορία. Υπάρχουν έτσι πολλές Επιχειρήσεις που είναι περισσότερο “έτοιμες” για ESG, απ’ ότι νομίζουν.
Το έλλειμμα ενημέρωσης αποτελεί τον σημαντικότερο φραγμό στην πορεία προς το ESG. Αυτή η έλλειψη ενημέρωσης και γνώσης δημιουργούν πάντα φόβο δύο ειδών:
- Τον φόβο ενός μεγάλου πολυδάπανου “τέρατος” και
- Τον φόβο της “ενοχής” του κατά πόσο κάθε εταιρία είναι ικανή να ανταπεξέλθει στη συγκεκριμένη πρόκληση.
Παράλληλα, η επικείμενη σύνδεση του ESG με τη χρηματοδοτική αξιολόγηση των επιχειρήσεων δεν είναι ακόμη ευρέως γνωστή στο ευρύ επιχειρηματικό κοινό».
