Η παγκόσμια δραστηριότητα σε συγχωνεύσεις και εξαγορές (Μ&Α) το 2023 ήταν υποτονική, καθώς όλοι οι εμπλεκόμενοι στην αγορά αντιμετώπισαν θέματα όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, ο πληθωρισμός, η αύξηση των επιτοκίων και ο αυξανόμενος ρυθμιστικός έλεγχος, σε ένα πλαίσιο γενικής οικονομικής αβεβαιότητας. Παράλληλα, οι προκλήσεις και τα προβλήματα στον τραπεζικό τομέα των ΗΠΑ στις αρχές του 2023 οδήγησαν επίσης στην αύξηση της αβεβαιότητας.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από τη LSEG Data Analytics, ενώ η συνολική αξία των συμφωνιών σε συγχωνεύσεις και εξαγορές (Μ&Α) στο Mid-Market μειώθηκε στα US$500 δισ., κατά περίπου 25%, σε σχέση με το 2022 (US$815.7 δισ.), επίπεδα τα οποία αποτελούν τα χαμηλότερα από το 2013, ο αριθμός των συμφωνιών μειώθηκε κατά 4%, αντικατοπτρίζοντας έτσι την εστίαση της αγοράς σε μικρότερης κλίμακας συμφωνίες.
Η δραστηριότητα στον τομέα της τεχνολογίας, ενώ γενικότερα ήταν μειωμένη σε σχέση με το 2023 κατά 34%, συνέχισε την ισχυρή της παρουσία ως ποσοστό στο γενικότερο σύνολο (αποτελούν το 18% των συναλλαγών στο Mid-Market), καθώς η τεχνητή νοημοσύνη (AI) και άλλες αναδυόμενες τεχνολογίες δημιουργούν την ανάγκη σε πολλές επιχειρήσεις να επενδύσουν στον συγκεκριμένο κλάδο.
Παρά το υποτονικό 2023 στο σύνολό του, το τέταρτο τρίμηνο η αγορά Μ&Α έδειξε κάποια σημάδια ανάκαμψης. Κάποιες σημαντικές συμφωνίες βελτίωσαν την συνολική εικόνα της αγοράς λίγο πριν το κλείσιμο του έτους. Αν και δεν επιλύθηκαν εντελώς τα προβλήματα που προαναφέρθηκαν, η βελτίωση της εικόνας συγκεκριμένων προκλήσεων του 2023 μπορεί να οδηγήσει την αγορά Μ&Αs το 2024 σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά του 2023 καθώς οι εταιρείες επιδιώκουν να εφαρμόσουν στρατηγικές ανάπτυξης, κερδών και να βελτιώσουν την αποτίμησή τους.
Οι οκτώ παράγοντες-κλειδιά για το 2024
Οκτώ από τους πιο σημαντικούς παράγοντες οι οποίοι θεωρούμε ότι είναι πιθανόν να επηρεάσουν της αγορά των Μ&Α μέσα στο 2024 αναλύονται παρακάτω:
1. Τα εταιρικά αποτελέσματα θα συνεχίσουν να ενισχύονται
Η δραστηριότητα Μ&Α θα μπορούσε να αυξηθεί το 2024, οδηγούμενη από τη συνεχόμενη βελτίωση των εταιρικών αποτελεσμάτων. Στις 9 Φεβρουαρίου, ο δείκτης S&P 500 ξεπέρασε για πρώτη φορά στην ιστορία τις 5.000 μονάδες, οι εταιρικοί ισολογισμοί δείχνουν ισχυροί, οι χρηματοοικονομικές αγορές βελτιώνονται και η εμπιστοσύνη των CEOs, η οποία σχετίζεται στενά με τη δραστηριότητα Μ&Α, αυξάνεται συνεχώς σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Dealsuite.
2. Η EΚΤ θα ξεκινήσει να αποκλιμακώνει τα επιτόκια
Αυξάνονται οι προσδοκίες για την ΕΚΤ να ξεκινήσει μειώσεις επιτοκίων νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν. Αυτή η αλλαγή στο κλίμα της αγοράς καθοδηγείται από πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό τα οποία δείχνουν καλύτερα από ότι αναμενόταν, τουλάχιστον για τις οικονομίες της ζώνης του ευρώ. Μια τέτοια εξέλιξη, σίγουρα θα δώσει καύσιμα για ενίσχυση της δραστηριότητας των M&Α τόσο στους χρηματοοικονομικούς όσο και στους στρατηγικούς επενδυτές.
3. Ενίσχυση της θέλησης για λιγότερο συμβατικές συναλλαγές
Τόσο οι αγοραστές όσο και οι πωλητές μπορεί να γίνουν πιο πρόθυμοι να εμπλακούν σε μη συνηθισμένες δομές συναλλαγών προκειμένου να ολοκληρώσουν πιθανές συμφωνίες. Για παράδειγμα, υπάρχει πλέον περισσότερη θέληση στους εμπλεκόμενους να ολοκληρώσουν συμφωνίες στις οποίες οι πωλητές θα είναι πρόθυμοι να δεχτούν μετοχές αντί για μετρητά, περισσότερες πωλήσεις μειοψηφικών μεριδίων αντί πλειοψηφικών και περισσότερες συμφωνίες βασισμένες σε σχήματα earn-outs με τις οποίες ο αγοραστής και ο πωλητής θα μπορούν να γεφυρώνουν τις διαφορές τους αναφορικά με τις αποτιμήσεις που προσδοκούν να πετύχουν, κατά την ολοκλήρωση της συμφωνίας. Τα σχήματα αυτά θα βασίζονται σε ορισμένα προσυμφωνημένα οικονομικά ή λειτουργικά ορόσημα τα οποία θα έχουν τεθεί κατά την υπογραφή των αρχικών συμβατικών εγγράφων της συναλλαγής.
4. Η Επιστροφή των Ιδιωτικών Κεφαλαίων
Τα Private Equities (PEs) θα μπορούσαν να αυξήσουν τη συμμετοχή τους στην αγορά Μ&Α, επιταχύνοντας τόσο τις αγορές όσο και τις πωλήσεις τους μέσα στο 2024. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της LSEG Data Analytics, οι συμφωνίες συγχωνεύσεων και εξαγορών στο Mid-Market οι οποίες ολοκληρώθηκαν με υποστήριξη από PEs ανήλθαν συνολικά σε US$209,3 δις κατά τη διάρκεια ολόκληρου του έτους 2023, μειωμένες κατά 34% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2022. Η επίδοση αυτή αποτελεί τη χειρότερη από το 2019.
Η αναμενόμενη αποκλιμάκωση των επιτοκίων δανεισμού από τα μέσα του 2024 σε συνδυασμό με το ολοένα αυξανόμενο απόθεμα παλαιών περιουσιακών στοιχείων που έχουν αποκτηθεί μέσα τη τελευταία 7-ετία από PΕs θα μπορούσαν να οδηγήσουν τα ιδιωτικά χρηματοοικονομικά κεφάλαια τόσο σε θέση αγοραστή όσο και πωλητή, ενισχύοντάς τη δραστηριότητα Μ&Α μέσα στο 2024.
5. Η επανάσταση του ESG
Ένα ισχυρό πλαίσιο ESG προτείνει ισχυρή διαχείριση κινδύνου, ισχυρή διατήρηση εργαζομένων και πελατών και – τελικά – μια πιο ανθεκτική, βιώσιμη επιχείρηση. Mε φόντο την παγκόσμια πανδημία, η ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων και η προστασία του μέλλοντος έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη αξία από ποτέ. Επιπλέον, αυτά τα οφέλη ενισχύονται με την πάροδο του χρόνου – οι εταιρείες με ποιότητα στον ισολογισμό τους μπορούν να διεκδικήσου υψηλότερα πολλαπλάσια σε μια πιθανή συναλλαγή, και γενικότερα να προσελκύσουν περισσότερη προσοχή από πιθανούς επενδυτές.
6. Η δραστηριότητα εταιρικών μετασχηματισμών θα μπορούσε αυξήσει και την δραστηριότητα σε Μ&Α
Η δραστηριότητα εταιρικών διαχωρισμών και διασπάσεων, καθώς εταιρείες αποσπούν τμήματά τους με σκοπό να εξορθολογήσουν τις δραστηριότητές τους ή να αντλήσουν συγκεκριμένα κεφάλαια, ήταν ανθεκτική το 2023 παρά την αστάθεια της αγοράς και πιθανότατα θα συνεχιστεί το 2024 να καταγράφει εξίσου σημαντική δυναμική, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Morgan Stanley.
7. Συγκεκριμένες γεωγραφικές προκλήσεις, ενδέχεται να οδηγήσουν σε ενίσχυση των διασυνοριακών Μ&Α
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία από τη LSEG Data Analytics, οι διασυνοριακές mid-market συμφωνίες για το 2023 ανήλθαν σε US$271.3 δις καταγράφοντας υποχώρηση της τάξεως του 27% σε σύγκριση με το 2022, επίδοση η οποία αποτελεί τη χαμηλότερη της τελευταίας 10ετίας.
Δεδομένης της γεωγραφικής εγγύτητας της Ευρώπης με τους πολέμους Ρωσίας-Ουκρανίας και Ισραήλ-Χαμάς, οι οικονομίες της περιοχής έχουν υπο-αποδώσει την οικονομία των ΗΠΑ, γεγονός που οδηγεί το ενδιαφέρον των ευρωπαϊκών εταιρειών να γίνουν πιο δεκτικές σε προτάσεις εξαγορών & συγχωνεύσεων. Άλλες πιθανές διασυνοριακές συγχωνεύσεις μπορεί να περιλαμβάνουν εταιρείες που επιδιώκουν να επενδύσουν κεφάλαια και να αυξήσουν τις αποδόσεις εκτός της χώρας τους ώστε να αντιμετωπίσουν πιθανά σημάδια αποπληθωρισμού στη κύρια αγορά που ενεργοποιούνται.
8. Συνεχόμενη ενίσχυση του ενδιαφέροντος για συναλλαγές στην Ευρώπη από τα μεγάλα κρατικά κεφάλαια της Μ. Ανατολής
Μεταξύ των 100 μεγαλύτερων ιδιοκτητών περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο, ποσοστό κοντά στο 40% βρίσκονται πλέον στην κατοχή κρατικών funds από τη Μ. Ανατολή τα οποία το τελευταίο διάστημα εμφανίζουν ιδιαίτερη κινητικότητα στην αγορά των Μ&Α, όπως δείχνει πρόσφατη μελέτη της Datasite. Τα κεφάλαια αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τα Abu Dhabi Investment Authority, Kuwait Investment Authority, PIF, Qatar Investment Authority, and Investment Corporation of Dubai. Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχίσει να διατηρείται και το 2024, ιδιαίτερα εάν διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα οι τιμές του πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η Grant Thornton μέσω της συνεργασίας της με σημαντικές διεθνείς εξειδικευμένες πλατφόρμες τεχνολογίας πάνω στη δραστηριότητα συγχωνεύσεων και εξαγορών, μπορεί να δώσει γρήγορα και αποτελεσματικά την επισκόπηση της αγοράς σε πραγματικό χρόνο, βοηθώντας επιχειρήσεις στον συγκεκριμένο τομέα τόσο σε εθνικό όσο και σε διασυνοριακό επίπεδο, εντοπίζοντας ευκαιρίες για λογαριασμό τους και βελτιώνοντας τις προσφορές που θα μπορούσαν να δεχτούν.
Τα προαναφερθέντα ζητήματα αποτελούν απλώς ένα δείγμα των παραγόντων που εκτιμούμε ότι θα κυριαρχήσουν στην αγορά των Μ&Α. Για περαιτέρω διευκρινίσεις, επιπρόσθετες πληροφορίες ή τυχόν απορίες, επικοινωνήστε με τα εξειδικευμένα στελέχη της Grant Thornton.
- Κώστας Μασέλης, Partner, Deals Services Grant Thornton
- Μάνος Μαυρογένης, Director, Deals Services Grant Thornton
