Την ώρα που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει ανοικτά μία σειρά από θέματα εξωτερικής πολιτικής, ήρθε και επίσημη επιβεβαίωση ότι η οικονομία της χώρας είναι σε ύφεση, να κάνει την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη. Το γεγονός αυτό έρχεται λίγες ημέρες πριν από την διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών που είναι προγραμματισμένες για τις 31 Μαρτίου.
Και όλα αυτά συμβαίνουν όταν πριν από περίπου ένα χρόνο η οικονομία της γείτονος κάλπαζε. Στις αρχές του 2018 η ανάπτυξη στην Τουρκία έτρεχε με ιλιγγιώδεις ρυθμούς της τάξεως του 7%. Σε λιγότερο από ένα χρόνο κατάφερε, γιατί περί κατορθώματος πρόκειται, να πέσει σε ύφεση. Σε αυτό συντέλεσαν η κόντρα που ξέσπασε με τις ΗΠΑ με αφορμή την υπόθεση του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον, αλλά η άναρχη ανάπτυξη των προηγούμενων ετών.
Η λίρα μέσα στο 2018 υποτιμήθηκε κατά 30%
Η τουρκική οικονομία «έτρεξε» με ρυθμό 7,4% σε ολόκληρο το 2017 εμφανίζοντας μία από τις καλύτερες επιδόσεις στον κόσμο, αφού ο Ταγίπ Ερντογάν έκανε ότι μπορούσε για να ξεπεράσει την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Στατιστικής Εταιρίας της Τουρκίας το ΑΕΠ συρρικνώθηκε για δεύτερο διαδοχικό τρίμηνο, δηλαδή εκτός από το 3ο και το 4ο του 2018, κάτι που συνεπάγεται ότι και επισήμως η χώρα βρίσκεται σε τεχνική ύφεση για πρώτη φορά από το 2009.
Σε τριμηνιαία βάση η τουρκική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 2,4%, ενώ στο 3ο τρίμηνο είχε συρρικνωθεί κατά 1,6%. Σε ετήσια βάση, το τουρκικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 3% στο 4ο τρίμηνο, μετά από μεγέθυνση της τάξης του 1,8% στο αμέσως προηγούμενο τρίμηνο.
Πλήγμα ενόψει εκλογών
Η εξέλιξη αυτή όπως προαναφέραμε αποτελεί ένα πλήγμα για την οικονομία της Τουρκίας, αλλά και για το προφίλ του Τούρκου ηγέτη που είχε υποσχεθεί ότι «θα δώσει μάθημα σε όσους υποστήριζαν ότι η χώρα βυθίστηκε».
Οι εκτιμήσεις μάλιστα για το 2019 δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες, αφού ναι μεν μιλούν για αναστροφή της τάσης, αλλά αυτό δεν θα σταθεί ικανό να αποτρέψει ώστε το 2019 να είναι μία χρονιά με αρνητικό ΑΕΠ για την Τουρκία. Όλα τα παραπάνω προσθέτουν ένα ακόμη πονοκέφαλο στον Ερντογάν και στον γαμπρό του και υπουργό Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η Τουρκία κινδυνεύει να μείνει «εγκλωβισμένη» σε οικονομική στασιμότητα, καθώς η ανάκαμψη αναμένεται να είναι πολύ πιο αργή από το παρελθόν την ώρα που ολόκληρη η οικονομία δέχεται πιέσεις απομόχλευσης, τα ξένα κεφάλαια «στεγνώνουν» και το χρέος για επιχειρήσεις και νοικοκυριά αυξάνεται απειλητικά.
Συνολικά για το 2018 η τουρκική οικονομία αναπτύχθηκε με ρυθμό 2,6% όμως αυτό οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στις ισχυρές επιδόσεις του 1ουτριμήνου καθώς η Τουρκία προερχόταν από μία χρονιά – σταθμό κατά την οποία εμφάνισε ανάπτυξη 7,4%. Η ανάπτυξη του 2018 είναι χαμηλότερη από την τελευταία πρόβλεψη της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας, CBRT, η οποία έκανε λόγο για ρυθμό 3% το 2018 και 1,5% το 2019.
Σύμφωνα με την Capital Economics, που επικαλείται κάποια πρώτα στοιχεία, η οικονομία το 2019 δείχνει να πάει καλύτερα από ότι τους τελευταίους μήνες του 2018. Ήδη ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει από το υψηλό 15 ετών του 25,2% που κατέγραψε τον περασμένο Οκτώβριο και οι χρηματοπιστωτικές συνθήκες συνεχίζουν να βελτιώνονται. Παρόλα αυτά η Capital Economics προβλέπει ότι η ύφεση για το 2019 στην Τουρκία θα διαμορφωθεί στο 2,5%.
Βλέπουν αναστροφή
Παρά τις δυσμενείς αυτές εξελίξεις, τόσο ο Ταγίπ Ερντογάν όσο και ο υπουργός Οικονομικών δεν δείχνουν να ανησυχούν και πιστεύουν ότι χειρότερα πέρασαν και πλέον έρχεται ταχεία ανάπτυξη με έμφαση στον τουρισμό και τις εξαγωγές.
Ο Τούρκος Πρόεδρος πάντως απαντάει στους επικριτές τους ότι από το 2002 που έχει τα ηνία της χώρας στα χέρια του, ο πληθωρισμός τρέχει με μέσο ρυθμό 9,5%, ενώ τα προηγούμενα 14 χρόνια αυξανόταν με … 70%.
